معرفی بیماری

سینه قیفی شکل، وضعیتی است که در آن جناغ سینه (استرنوم) فرد در قفسه سینه اش فرو رفته است.

در موارد شدیدتر، به نظر می رسد که مرکز قفسه سینه کنده و گود شده است و حفره و فرو رفتگی عمیقی در آن وجود دارد.

در حالی که غالباً، جناغ سینه فرو رفته بلافاصله پس از تولد قابل تشخیص است، شدت آن معمولا در طول رشد دوران بلوغ وخیم تر میگردد.

جناغ سینه فرورفته که به سینه قیفی شکل نیز مشهور است، در پسران شایع تر از دختران است.

موارد شدید این وضعیت، در نهایت می تواند در عملکرد قلب و ریه ها تداخل ایجاد کند. اما در موارد خفیف تر نیز، کودک دچار این عارضه، ممکن است نسبت به ظاهر خود دچار احساس نارضایتی شود.

این بدشکلی را می توان به وسیله جراحی برطرف ساخت.

علائم و نشانه ها

تنها علامت موجود در بسیاری از افرادی که دارای سینه قیفی شکل هستند، وجود کمی فرو رفتگی در قفسه سینه است.

در برخی افراد، عمق این تورفتگی در اوایل دوران نوجوانی بیشتر می شود و ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.

در موارد شدید تر، قفسه سینه می تواند به ریه ها و قلب فشار وارد کند.

علائم و نشانه های این وضعیت، عبارتند از:

کاهش تحمل حرکات ورزشی
ضربان قلب سریع تا تپش قلب
عفونت های تنفسی عود کننده
خس خس سینه یا سرفه
درد قفسه سینه
صداهای غیرعادی قلب
خستگی مفرط

علت ایجاد تورفتگی قفسه سینه

علت دقیق بروز سینه قیفی شکل هنوز کشف نشده است، اما این وضعیت می تواند ارثی باشد؛ چراکه گاهی اوقات در برخی خانواده ها رواج دارد.

عوامل خطر

به طور کلی، سینه قیفی شکل در پسران شایعتر از دختران است. همچنین در افرادی که دارای اختلالات زیر هستند بیشتر به چشم می خورد:

سندرم مارفان (نوعی بیماری مادرزادی و ژنتیکی است که در آن اختلالی در تولید بافت همبندی وجود دارد)
سندرم اهلرز دانلودس (Ehlers-Danlos ) گروهی از اختلالت می باشد که بر روی بافت پیوندی تاثیر می گذارند.
استئوژنز ایمپرفکتا (Osteogenesi imperfects)؛ گروهی از اختلالات ژنتیکی بوده که عمدتاً بر روی استخوان ها تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به این بیماری دارای استخوان هایی هستند که اغلب در اثر ضربات خفیف و یا بدون هیچ دلیلی می شکنند.
سندرم نونان ( Noonan syndrome)؛ اختلالی است که روی بسیار از بخش های بدن تاثیر می گذارد. این اختلال با ویژگی های چهره ای غیر معمول، قد کوتاه، نقایص قلبی، مشکلات خونی بد شکلی های اسکلتی و بسیاری از علایم و نشانه های دیگر همراه است.
سندرم ترنر (Turner syndrome) ؛ یک بیماری کروموزومی بوده که تأثیر زیادی بر روی تکوین در زنان دارد. شایع‌ترین ویژگی افراد مبتلا ، قد کوتاه است که تا سن ۵ سالگی مشخص می‌شود.

عوارض و پیامد ها

در موارد شدید، سینه قیفی شکل به ریه ها فشار آورده و قلب را به سمت دیگر سوق می دهد. حتی در موارد خفیف نیز این وضعیت می تواند منجر به مشکلات تصویر ذهنی فرد از جسم خود شود.

مشکلات قلبی و ریوی

چنانچه عمق فرو رفتگی قفسه سینه شدید باشد، فضای قرارگیری ریه ها کاهش می یابد. این فشار به قلب نیز وارد شده و آنرا به سمت چپ قفسه سینه سوق می دهد و در نتیجه، توانایی پمپاژ موثر آن کاهش می یابد.

مشکلات تصویر ذهنی از جسم خود

کودکانی که دارای سینه قیفی شکل هستند، تمایل به قوز کردن به سمت جلو را دارند. بسیاری از آنها در خصوص ظاهرشان بسیار خودآگاه بوده و از شرکت در فعالیت هایی چون شنا که در آن نمی شود فرورفتگی سینه را با لباس پوشاند، اجتناب می کنند.

تشخیص تورفتگی قفسه سینه

سینه قیفی شکل معمولاً به راحتی با بررسی و معاینه فیزیکی قفسه سینه تشخیص داده می شود. اما ممکن است پزشک معالج انواع مختلفی از آزمایش ها را نیز برای بررسی مشکلات قلبی و ریوی تجویز نماید. این آزمایشات عبارتند از:

تصویربرداری اشعه ایکس از قفسه سینه: این روش شیب قفسه سینه را به تصویر کشیده و معمولاً جابه جا شدن قلب به سمت چپ را نشان می دهد.

تصویربرداری اشعه ایکس فرایندی بدون درد است و در مدت چند دقیقه انجام می شود.

تصویربرداری سیتی اسکن: از سی تی اسکن برای کمک به تعیین شدت قیفی شکل بودن قفسه سینه و اینکه آیا قلب و ریه ها فشرده شده اند، استفاده می شود. این نوع تصاویر، از اشعه ایکس برای نشان دادن زوایای مختلف از ساختار داخلی بدن استفاده می کنند.
نوار قلب: دستگاه الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب نشان می دهد که آیا ضربان قلب طبیعی یا نامنظم است و اینکه آیا سیگنال های الکتریکی کنترل کننده ضربان قلب به درستی کار می کنند یا نه. این روش بدون درد است و از طریق اکترودهای متصل شونده به بدن انجام می شود.
اکوی قلب: اکوکاردیوگرام، نوعی سونوگرافی از قلب می باشد. تصاویر حاصل از آن به وضوح وضعیت عملکرد قلب و دریچه های آن را نشان می دهند. تصاویر از طریق امواج صوتی منتقل شده به قفسه سینه تولید می شوند.
تست های عملکردی ریه: این روش ها میزان هوایی که ریه شما قابلیت نگهداری آن را دارد و سرعتی که می توانید ریه های خود را تخلیه کنید، اندازه می گیرد.
تست ورزش: این آزمایش نحوه عملکرد قلب و ریه شما در حین ورزش و معمولاً بر روی تردمیل را می سنجد.

درمان و دارو

قفسه سینه قیفی شکل با جراحی قابل اصلاح است، اما معمولاً فقط برای افرادی که علائم متوسط تا شدید دارند توصیه می شود. افرادی که دارای نشانه های خفیف هستند تحت درمان فیزیکی قرار می گیرند. برخی ورزش ها می تواند وضعیت قفسه سینه را بهبود بخشند و درجه گستردگی سینه را افزایش دهند.

انواع عمل جراحی

اگر علائم و نشانه هایتان متوسط تا شدید است، ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه نماید. دو عمل جراحی رایج که برای اصلاح قفسه سینه قیفی شکل کاربرد دارد، تنها از جهت میزان برش جراحی از یکدیگر متفاوت اند:

برش کوچکتر: برای جراحی های ساده تر برش کوچکی در هر طرف قفسه سینه زیر هر بازو داده می شود. ابزارهای بلند و یک دوربین باریک از طریق برش ها وارد بدن می شود. یک میله فلزی در زیر استخوان فشرده شده ی جناغ قرار گرفته تا آن را به موقعیت طبیعی خود برگرداند. در برخی موارد، به بیش از یک میله نیاز است. این میله ها بعد از دو سال از بدن خارج می شوند.
برش بزرگتر: برشی که در وسط قفسه سینه داده می شود به جراح امکان مشاهده مستقیم استخوان قفسه سینه را می دهد. تغییر شکل غضروف بین دنده ها که سینه را به پایین کشیده، اصلاح شده و با ابزارهای جراحی استخوان قفسه سینه به موقعیت طبیعی خود برگردانده می شود. بعد از 6 تا 12 ماه این ابزارها از بدن خارج می گردد.

بسیاری از افرادی که برای اصلاح قفسه سینه قیفی شکل خود جراحی می کنند، از تغییر ظاهر خود راضی می باشند. بهترین نتایج جراحی زمانی حاصل می شود که عمل در دوران بلوغ و جهش رشدی انجام شود اما بزرگسالان نیز از بهبود وضعیت قفسه سینه خود بهره می برند.

همراهی و حمایت

اغلب نوجوانان فقط میخواهند اندام متناسب و مشابه همسالان خود داشته باشند. داشتن سینه فرو رفته و قیفی شکل می تواند برای جوان ترها بسیار سخت و دشوار باشد. در برخی موارد، جهت کمک به درک و کنار امدن با این وضعیت مشاوره نیز لازم است. بسیاری از گروه های حمایتی وجود دارند که فرد می توان به راحتی با افراد مشابه خود به بحث و گفتگو بپردازد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

چنانچه شما یا کودکتان دارای سینه قیفی شکل هستید، بهتر است ابتدا این موضوع را با پزشک خانوادگی تان در میان بگذارید. سپس پزشک عمومی و خانوادگی ممکن است شما را به یک متخصص جراحی ارتوپدی ارجاع دهد.

کاری که می توانید انجام دهید

فهرستی از موارد زیر تهیه کنید: