بارداری و زایمان پس از ۴۰ سالگی

جانت جکسون (Janet Jackson) خواننده، هنرپیشه و ترانه سرای آمریکایی اخیرا به دلیل بچه دار شدن در سن ۵۰ سالگی، سرتیتر خبرها بود. هنوز اطلاعات زیادی در مورد نحوه بارداری جانت جکسون و به دنیا آمدن فرزندش در دست نیست، اما  این خبر توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کرد. این موضوع به دلیل شهرت جانت نیست. بلکه سن بارداری او است که مردم را متعجب ساخته است. زایمان بین سنین ۴۰ تا ۴۴ سال، اخیرا و در دهه 80 میلادی، افزایش داشته است و از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۲ تقریبا دو برابر شده است. داده هایی که اخیرا  توسط CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها) منتشر شده است نشان می دهد که:

• میزان زایمان در زنان ۳۵ تا ۳۹ ساله، از سال ۲۰۱۰ به طور ثابت حدود ۱۳ درصد افزایش داشته است.
• میزان زایمان در زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله در سال ۲۰۱۵ حدود ۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۴ بوده است.
• میزان زایمان در زنانی که بالای ۴۵ سال داشتند، در سال ۲۰۱۵ حدود ۵ درصد افزایش داشته است.

پس چه نوع مشکلات سلامت برای بارداری در سنین بالا، چه در مورد توانایی باردار شدن در این سن و یا دوران بارداری و زایمان وجود دارد؟ این چالش ها در بارداری و تولد نوزاد چه نقشی خواهند داشت؟ در این مقاله قصد داریم پرسش هایی را که در این زمینه از متخصصان زنان و زایمان پرسیده شده و همچنین جواب آنها را در رابطه با این موضوع مرور کنیم.

پرسش: آیا بررسی های شما شامل مادران باردار با سنین خیلی بالاتر از 40 سال نیز می باشد؟  

پاسخ: بیش از ۶۰ درصد از این مطالعات و بررسی ها شامل سنین بالای 35 سال و تقریبا  حدود ۲۵ درصد از آن شامل افراد بالای 40 سال است. طی پنج  تا ده سال گذشته، شاهد رشد ثابتی از تمایل زنان  مسن برای باردار شدن بوده ایم که  این میزان در سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. این افزایش در مطالعات پژوهشی نیز مشهود بوده است.

 پرسش: زنانی که بیش از ۳۵ سال سن دارند، برای باردار شدن با چه چالش هایی روبرو خواهند بود؟

پاسخ: هنگامی که سن شما بالاتر می رود، خطر رو به رو شدن با ناباروری و همچنین سقط جنین نیز افزایش می یابد. بین سنین ۳۵ تا ۴۴ سال، خطر سقط جنین تا ۴۰ درصد افزایش می یابد و پس از ۴۴ سالگی نیز این احتمال به ۵۰ تا ۶۰ درصد می رسد. همچنین با بالا رفتن سن، احتمال بروز برخی از بیماری ها نیز بیشتر می شود. بنابراین مواردی مثل فشار خون بالا، چاقی و دیابت می تواند بارداری را برای زنان سن بالا سخت تر کند.

پرسش: آیا این چالش ها برای همه افراد (صرف نظر از سن) یکسان است؟ و یا بین سنین 35، 40، 45 و 50 تفاوت هایی وجود دارد؟

پاسخ: این خطرات با افزایش سن بیشتر می شود. مادران سن بالا را می توان به سه گروه تقسیم کرد: مادران ۳۵ تا ۴۰ ساله، ۴۰ تا ۴۵ ساله و بالاتر از ۴۵ سال. با توجه به شواهدی که وجود دارد، گروه آخر معمولا با خطرات بیشتری مواجه هستند و معمولا احتمال بروز یا تشدید بیماری های مزمنی که قبلا ذکر کردیم در این گروه بیشتر است.

پرسش: بارداری در زنانی که دارای سنین بالاتر هستند چگونه است و چه تفاوت هایی دارد؟  

پاسخ: بیشتر عوارض مرتبط با بارداری، به طور قابل توجهی با افزایش سن بیشتر می شود. خطراتی مثل سقط جنین، زایمان زودرس، احتمال نیاز به سزارین، تولد نوزاد مرده، محدودیت در رشد جنین (جنین ممکن است آنقدر که باید رشد نکند)، پره اکلامپسی (preeclampsia) یا مسمومیت بارداری، بیماری فشار خون بالا (در افرادی که سابقه فشار خون دارند)، دیابت بارداری، جفت سرراهی (که در آن جفت، دهانه رحم را می پوشاند) و جداشدن جفت (که در آن جفت از رحم جدا می شود)، در این بارداری ها وجود دارد.

پرسش: آیا فرایند زایمان نیز برای مادران بالای 40 سال دشوار تر است؟  

پاسخ: بله. ما معمولا شاهد زایمان های سخت و دشوار و نیاز به سزارین در مادران بالای 40 سال هستیم. چنان که این زایمان ها به دلیل وجود مشکلاتی مثل پره اکلامپسی، دیابت و محدودیت رشدی جنین، اغلب به وسیله عمل سزارین صورت می گیرد.

پرسش: در زایمان های بعد از 40 سالگی، نوزاد تولد یافته با چه نوع مشکلاتی رو به رو است و معمولا چه خطراتی در ارتباط با سلامت این نوزادان وجود دارد؟

پاسخ: در این شرایط شاهد افزایش اختلالات کروموزومی مثل سندرم داون  خواهیم بود. همچنین احتمال خطر ناهنجاری های مادرزادی مثل نارسایی قلبی برای این نوزادان وجود دارد. تعداد قل ها نیز ممکن است در این شرایط افزایش پیدا کند که خود دو قلویی یا چند قلویی جنین ممکن است عوارضی را که قبلا به آن اشاره کردیم، بیشتر کند. در بارداری های سنین بالا و همچنین با تکنیک های درمانی ناباروری در این سنین معمولا احتمال چند قلویی افزایش می یابد.

پرسش: غیر از آنچه ذکر شد، پیش از زایمان معمولا در مورد چه مسائل و مشکلاتی با مادران بالای 40 سال صحبت می کنید؟

پاسخ: معمولا وضعیت جسمانی و سلامت این مادران را مورد بررسی قرار می دهیم؛ چرا که بیشتر مشکلات بارداری و زایمان در این سنین نه فقط مربوط به سن بالای این افراد، بلکه معمولا با شرایط سلامت و بیماری های خاص این افراد در ارتباط است. نتایج معکوس نه تنها مرتبط به سن افراد است بلکه شرایط پزشکی که قبل از بارداری در این زنان وجود دارد نیز می تواند دخیل باشد. زنانی که وزن طبیعی دارند، ورزش می کنند و سالم هستند، بارداری و زایمان راحت تری خواهند داشت.

پرسش: مراقبت از نوزاد و سر و کله زدن با کودک خردسال، نیاز به حوصله و انرژی و همچنین توان جسمی فراوان دارد و گاه می تواند برای مادران بسیار خسته کننده باشد. توصیه شما در این خصوص برای مادرانی که بعد از 40 سالگی خیال اقدام به بارداری دارند چیست؟  

پاسخ: ما معمولا به آن ها توصیه می کنیم، برای راحتی و حفظ سلامت خود و جهت مراقبت بهتر از نوزاد یا کودک خردسال خود و رفع نیازهای او، از دیگران (افراد نزدیک و یا شبکه های حمایتی که برای مادران وجود دارد) نیز کمک بگیرند. بیشتر افرادی که برای اولین بار در نقش مادری ظاهر می شوند و قبلا این مسئولیت خطیر را تجربه نکرده اند، نمی دانند مراقبت از نوزاد چه امر دشواری است. برخی از این مادران در مورد مشکلاتی که ممکن است بعد از زایمان با آن مواجه شوند هیچ ایده ای ندارند. علاوه بر این به هم ریختن چرخه خواب منظم و بیدارخوابی های طولانی، به تنهایی می تواند برخی مادران را از پای در آورد و کنار آمدن با این روال و شرایط جدید، امری بس دشوار است.

پرسش: ایا برای مادران بالای ۴۰ سال، نگرانی های احساسی دیگر نیز وجود دارد؟

پاسخ: زنانی که دچار بیماری های روحی روانی هستند و یا سابقه ابتلا به این گونه بیماری ها (مثل اضطراب و افسردگی) را دارند، ممکن است بعد از بارداری شرایطشان بدتر شود. برخی تحقیقات نشان می دهد که احتمال بروز افسردگی بعد از زایمان در سنین بالای 40 سال بیشتر است.

با این حال زوج ها معمولا در سنین بالاتر به بلوغ عاطفی و احساسی رسیده اند و شرایط مالی پایدارتری دارند.  بیشتر این افراد می توانند از حضور پرستاران بچه برای مراقبت از نوزاد خود بهره مند شوند. این موضوع می تواند استرس و دغدغه های مربوط به داشتن فرزند و پرورش و نگهداری از کودک را برای مادران کمتر کند.

پرسش:  توصیه خاص شما به زنان باردار بالای ۴۰ سال چیست؟

پاسخ: علاوه بر این که این افراد باید نسبت به فاکتورهای خطر موجود آگاه باشند، انجام تمرینات ورزشی و تغزیه سالم در این زمینه بسیار مفید و موثر است. همچنین نیاز به انجام سونوگرافی های منظم در طول بارداری برای اطمینان از سلامت جنین و روند طبیعی بارداری وجود دارد. پزشکان همچنین در مورد مکمل های آسپرین با بیماران خود صحبت می کنند، زیرا تحقیقات نشان داده است که مصرف آسپرین می تواند خطر عوارضی همچون پره اکلامپسی و محدودیت رشدی جنین طی بارداری را کاهش دهد. اگرچه اخبار نا امید کننده زیادی در این زمینه وجود دارد، اما دراغلب موارد زنان در سنین بالاتر نیز می توانند بارداری و زایمان راحتی داشته باشند. این موضوع دقیقا به آمادگی خود فرد برای بارداری، داشتن اطلاعات کافی در این زمینه، و همچنین انتخاب یک متخصص زنان و زایمان مناسب بستگی دارد، که می دانید تمام مراقبت های لازم را برای شما انجام می دهد و می توانید با به کار بستن توصیه های او، از نرمال بودن شرایط خود و این که خطری شما و فرزندتان را تهدید نمی کند، اطمینان حاصل کنید. ما به این مادران می گوییم: خبر خوب این است که شما اکنون صاحب فرزندی هستید که شاید سال ها آرزویش را داشته اید. به عنوان کسی که شاهد تجربه زایمان بسیاری از این زنان بوده ام، می توان بگویم که آنها معمولا در این شرایط بسیار هیجان زده هستند. تجربه مادر شدن، در حالی که شما حتی تصور آن را نیز هیچ وقت در طول زندگی خود نداشته اید، می تواند عشق، شور و نشاط و انگیزه فراوان برای شما به ارمغان آورد.

مرجع:

http://blogs.webmd.com/webmd-interviews/2017/01/pregnancy-and-childbirth-over-40-expert-qa.html