ناباروری به چه معنی است؟

اگر تلاش شما و همسرتان برای بچه دار شدن تا کنون ناموفق بوده است، بهتر است بدانید که تنها نیستید! ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوج ها در آمریکا نابارور هستند ناباروری برای اغلب زوج ها به این صورت تعریف می شود: عدم توانایی برای باردار شدن، علیرغم داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و مکرر به مدت حد اقل یک سال ناباروری ممکن است به دلیل وجود مشکلی در شما یا همسرتان رخ دهد و یا ترکیبی از عوامل مختلف باعث ناباروری شود خوشبختانه روش های درمانی ایمن و موثر زیادی وجود دارد که می تواند شانس باردار شدن شما افزایش می دهد

علائم و نشانه ها

مهم ترین علامت ناباروری، باردار نشدن است و ممکن است هیچ نشانه آشکار دیگری وجود نداشته باشد گاهی نیز قاعدگی های نامنظم یا عدم وجود دوره های قاعدگی در زنان نابارور می تواند یک نشانه باشد مردان نابارور نیز به ندرت ممکن است علائمی از مشکلات هورمونی نشان دهند، از قبیل تغییرات رشد مو یا عملکرد جنسی در نهایت بسیاری از زوج های نابارور، چه به کمک درمان و یا بدون آن بچه دار خواهند شد

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

احتمالا به طور عادی به پزشک مراجعه نخواهید کرد، مگر این که به مدت یک سال برای باردار شدن تلاش کرده باشید و نتیجه ای نگرفته باشید با این حال اگر شما یک زن و دارای شرایط زیر هستید، قبل از اقدام به بارداری، بهتر است کمی زودتر با یک پزشک مشورت کنید

اگر بین ۳۵ تا ۴۰ سال سن دارید و به مدت ۶ ماه یا بیشتر است که تصمیم به باردار شدن گرفته اید
اگر بیش از ۴۰ سال سن دارید
اگر قاعدگی های نامنظم دارید و یا اصلا پریود نمی شوید
اگر دوره های قاعدگی دردناک دارید
اگر مشکلاتی دارید که می تواند دلیلی برای ناباروری باشد
اگر مبتلا به بیماری اندومتریوز و یا بیماری های التهابی لگن هستید
اگر سابقه سقط جنین مکرر دارید
اگر قبلا تحت درمان سرطان بوده اید

همچنین اگر مرد و دارای شرایط زیر هستید نیز بهتر است قبل از اقدام به بارداری با پزشک مشورت کنید:

اگر میزان اسپرم هایتان فرد کم است یا مشکل دیگری در زمینه اسپرم دارید
اگر سابقه بیماری های بیضه، پروستات یا مشکلات جنسی دارید
اگر تا کنون تحت درمان سرطان قرار گرفته اید
اگر بیضه های کوچک یا متورم دارید که تحت عنوان واریکوسل شناخته می شود
اگر در بین اعضای خانواده تان سابقه ناباروری وجود دارد

علت ها

برای این که باروری صورت گیرد باید تمام مراحل مربوط به تخمک گذاری و لقاح به درستی انجام شوند گاهی اوقات مشکلات مربوط به ناباروری، مادرزادی هستند و گاهی نیز طی دوران زندگی بروز می کنند علل ناباروری می تواند در یکی از زوجین و یا در هردو آنها وجود داشته باشد به طور کلی:

در حدود یک سوم از زوج های نابارور، مشکل ناباروری مربوط به مرد است
در حدود یک سوم از زوج ها نیز مشکل ناباروری مربوط به زن است
در باقی موارد مشکل مربوط به هر دو طرف است و یا علت آن مشخص نیست

علل ناباروری مردان

این علت ها عبارتند از:

تولید اسپرم غیر عادی یا عملکرد غیر عادی اسپرم که به دلیل بیضه نزول نیافته، نقص های ژنتیکی و بیماری هایی مثل دیابت یا عفونت هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، اوریون یا ویروس ایدز رخ می دهد گشاد شدن رگ های بیضه واریکوسل نیز می تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد
مشکلات مربوط به انتقال اسپرم که به دلیل مشکلات جنسی مثل انزال زودرس، بیماری های ژنتیکی خاص مثل فیبروز کیستیک، مشکلات ساختاری مثل انسداد در بیضه و یا صدمه و آسیب به اندام های تناسلی
قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی عوامل محیطی، از جمله آفت کش ها، مواد شیمیایی و تابش اشعه ها سیگار کشیدن، مصرف الکل، ماری جوانا یا مصرف برخی داروها مثل آنتی بیوتیک، داروهای فشار خون، استروئیدهای آنابولیک وغیره نیز ممکن است باعث بروز مشکلات ناباروری در مردان شود قرار گرفتن مکرر در معرض گرما، مثل سونا یا حمام آب گرم، باعث بالا رفتن درجه حرارت مرکزی بدن شده و تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار می دهد
آسیب های مربوط به سرطان و درمان آن، از جمله پرتو درمانی و شیمی درمانی روش های درمانی سرطان گاهی تولید اسپرم را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد

علل ناباروری در زنان

این علل می تواند شامل موارد زیر باشد:

اختلالات تخمک گذاری، که بر روی آزاد شدن تخمک از تخمدان تاثیر می گذارد این اختلالات عبارتند از اختلالات هورمونی مثل سندروم تخمدان پلی کیستیک مشکل هیپرپرولاکتینمی Hyperprolatinemia شرایطی است که هورمون پرولاکتین زیادی در بدن تولید می شود؛ هورمونی که تولید شیر را در پستان مادر تحریک می کند این مشکل نیز بر روی تخمک گذاری تاثیر می گذارد همچنین افزایش یا کاهش هورمون تیروئید هر دو می تواند بر روی چرخه قاعدگی تاثیربگذارند یا باعث ناباروری شود سایرعلل رایج نیز عبارتند از ورزش کردن بیش از حد، اختلالات خوردن ، صدمه وضربه و تومورها
ناهنجاری های رحم یا دهانه رحم، از جمله باز بودن دهانه رحم یا وجود پولیپ در دهانه رحم و یا شکل و فرم رحم تومورهای غیرسرطانی خوش خیم در دیواره رحم نیز با مسدود کردن لوله های فالوپ به ندرت ممکن است باعث ناباروری زنان شود بیشتر اوقات نیز فیبروم ها می توانند با لانه گزینی تخمک بارور شده تداخل پیدا کنند
آسیب یا انسداد لوله فالوپ، که اغلب با التهاب لوله فالوپ ایجاد می شود این مشکل به دلیل بیماری های التهابی لگن رخ می دهد که معمولا در اثر عفونت های مقاربتی، آندومتریوز و یا چسبندگی های مقاربتی به وجود می آید
اندومتریوز، زمانی رخ می دهد که بافت آندومتر غشاء رحم در خارج از رحم رشد می کند و بر روی عمکرد تخمدان، رحم و لوله های فالوپ تاثیر می گذارد
نارسائی اولیه تخمدان یائسگی زودرس، زمانی که کار تخمدان ها متوقف شده و قاعدگی قبل از ۴۰ سالگی به پایان می رسد، یائسگی زودرس اتفاق می افتد گرچه علت بروز این مشکل مشخص نیست، اما برخی عوامل ایجاد آن عبارتند از بیماری های سیستم ایمنی، برخی بیماری های ژنتیکی خاص مانند سندروم ترنر Turner، حامل سندروم شکننده X ، پرتو درمانی یا شیمی درمانی و سیگار کشیدن
چسبندگی های لگن، رشته های بافت زخم که اندام ها را پس از عفونت لگنی، آپاندیسیت یا جراحی شکم و لگن به هم متصل می کند سایر علت های ناباروری در زنان نیز به شرح زیر است:
سرطان و درمان آن: برخی سرطان ها، و مخصوصا سرطان های مربوط به اندام های تناسلی زنان، اغلب به شدت بر روی باروری تاثیر گذارند شیمی درمانی و پرتودرمانی می توانند باعث ناباروری شوند
سایر بیماری ها: برخی بیماری های مرتبط با بلوغ دیررس یا عدم قاعدگی آمنوره، مانند بیماری های سلیاک، دیابت کنترل نشده و برخی بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس می تواند در ناباروری زنان نقش داشته باشند اختلالات ژنتیک نیز ممکن است احتمال بارداری را کاهش دهند

عوامل خطر

بسیاری از عوامل تشدید کننده ناباروری در زنان و مردان یکسان است این عوامل به شرح زیر اند:

فاکتور سن: قدرت باروری در زنان با افزایش سن به تدریج کاهش می یابد و پس از ۳۷ سالگی به شدت افت می کند ناباروری در خانم های مسن ممکن است به دلیل تعداد یا کیفیت تخمک ها یا مشکلات جسمی باشد که بر روی باروری تاثیر می گذارند مردان نیز در سنین بالای ۴۰ سال نسبت به مردان جوان، احتمال باروری شان کمتر است و همچنین احتمال وجود بیماری های خاص مثل اختلالات روانی یا سرطان های خاص بعد از این سنین بیشتر وجود دارد
مصرف دخانیات: سیگار کشیدن یا مصرف ماری جوانا توسط هر یک از زوجین می تواند احتمال بارداری را کاهش دهد همچنین سیگار کشیدن مزایا و اثر بخشی درمان های ناباروری را نیز کنتر می کند سقط جنین در بین زنان سیگاری بیشتر دیده می شود در مردان نیز سیگار کشیدن می تواند باعث اختلالات نعوظ یا کاهش میزان اسپرم شود
مصرف الکل: زنان در دوران بارداری و همچنین پیش از اقدام به بارداری به هیچ وجه نباید الکل مصرف کنند مصرف الکل می تواند خطر نقایص مادرزادی را در جنین افزایش دهد برای مردان نیز مصرف زیاد الکل تعداد اسپرم ها را کاهش می دهد و بر حرکت اسپرم تاثیر می گذارد
اضافه وزن: بی تحرکی و اضافه وزن در بین زنان می تواند خطر ناباروری را افزایش دهد داشتن وزن زیاد در مردان نیز بر روی تعداد اسپرم ها تاثیر گذار است
کمبود وزن: زنانی که مبتلا به اختلالات خوردن، مثل بی اشتهایی یا پرخوری هستند و یا رژیم غذایی کم کالری را انتخاب می کنند، در معرض خطر ناباروری قرار دارند
بی تحرکی: کم تحرکی یا ورزش ناکافی منجر به چاقی و اضافه وزن می شود که خود خطر ناباروری را افزایش می دهد کمتر اتفاق می افتد در زنانی که به طور منظم ورزش می کنند و وزن متناسب دارند، مشکلات تخمک گذاری وجود داشته باشد

پیشگیری

برخی از انواع ناباروری قابل پیشبینی نیستند اما راهکارهایی وجود دارند که می توانند شانس باروری شما را افزایش دهند

راهکارهای موثر برای زوج ها

برای بالا بردن شانس باروری بهتر است در حدود زمان تخمک گذاری، به طور منظم آمیزش داشته باشید آمیزش را از ۵ روز قبل از زمان تخمک گذاری تا یک روز بعد از آن می تواند شانس بارداری را بیشتر کند تخمک گذاری در اغلب زنانی که سیکل قاعدگی ۲۸ روزه دارند، معمولا در میانه این سیکل اتفاق می افتد، یعنی در بین دو دوره قاعدگی

راهکارهای موثر برای مردان

اگر چه بیشتر انواع ناباروری ها در مردان قابل پیشگیری نیستند، اما راهکارهای موثری وجود دارند که شانس باروری را افزایش می دهند

از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنید، چرا که می تواند باعث ناباروری شود
از دمای بالا بپرهیزید، زیرا این عامل نیز بر حرکت و تولید اسپرم تاثیر گذار است اگر چه این تاثیر معمولا موقتی است، اما بهتر است از دوش آب داغ و سونای بخار پرهیز کنید
از قرار گرفتن در معرض مواد سمی کارخانجات و هوای آلوده بپرهیزید، چرا که این مورد نیز بر تولید اسپرم تاثیر گذار است
مصرف داروهایی را که ممکن است بر تولید اسپرم تاثیر بگذارد، محدود کنید این موارد می تواند اعم از داروهای تجویز شده و یا داروهای بدون نسخه باشد در مورد داروهایی که به طور معمول و منظم مصرف می کنید، با پزشک خود مشورت کنید، اما داروهای تجویز شده را بدون دستور پزشک قطع نکنید
با رعایت اعتدال ورزش کنید ورزش منظم می تواند در بهبود کیفیت اسپرم تاثیر گذار باشد و همچنین شانس باروری را نیز افزایش دهد

راهکارهای موثر برای زنان

چندین راهکار موثر که زنان می توانند برای افزایش شانس بارداری خود از آن بهره بگیرند به شرح زیر است:

سیگار را ترک کنید مصرف دخانیات اثرات نامطلوب زیادی در باروری دارد مصرف سیگار خطرات زیادی برای سلامت عمومی شما و سلامت جنین به همراه دارد، پس اگر قصد باردار شدن دارید، همین حالا سیگار را ترک کنید
از مصرف الکل یا داروهای روان گردان پرهیز کنید مصرف این موارد می تواند به قابلیت باروری شما و سلامت دوران بارداری آسیب جدی وارد کند، هرگز الکل مصرف نکنید و از مصرف مواد مخدر مثل ماری جوانا و کوکائین نیز پرهیز کنید
مصرف کافئین را محدود کنید اگر قصد باردار شدن دارید، با پزشک خود در مورد مقدار مصرف کافئین مشورت کنید
با رعایت اعتدال ورزش کنید ورزش برای سلامت شما مفید و بسیار مهم است اما ورزش های سخت و شدید که در دوره های قاعدگی اختلال ایجاد می کند، می تواند تاثیرات منفی در باروری ایجاد کند

تشخیص

قبل از آزمایش ناباروری پزشک سعی می کند عادت های جنسی فرد را مشخص کند و توصیه هایی بر اساس این عادات ارائه دهد در برخی زوجین نابارور هیچ علت بخصوصی یافت نمی شود ناباروری غیرقابل توضیح سنجش ناباروری می تواند هزینه بر و گاهی شامل آزمایشات و فرایندهای ناخوشایند باشد بسیاری از برنامه های درمانی می تواند مثر واقع شود و این سختی ها و هزینه ها را جبران کند، اما به طور کل در نهایت نیز پس از تمام آزمایشات و مشاوره های ناباروری، هیچ تضمینی برای باردار شدن وجود ندارد

آزمایشات مردان

باروری مردان مستلزم این است که بیضه ها به اندازه کافی اسپرم سالم تولید کنند و این اسپرم بتواند به طور موثر وارد واژن شده و خود را به تخمدان برساند آزمایشات مربوط به ناباروری مردان مشخص می کند که کدام یک از این فرایند ها به درستی صورت نمی گیرد و یا ناقص است در این شرایط مرد مورد معاینات جسمی کامل، از جمله معاینه آلت تناسلی، قرار می گیرد آزمایشات خاص ناباروری عبارتند از:

آنالیز مایع منی: پزشک ممکن است یک یا چند نمونه از مایع منی فرد را مورد بررسی قرار دهد این مایع از طریق خود ارضایی یا قطع مقاربت به دست می آید، چرا که باید این مایع در یک ظرف تمیز ریخته شود سپس این مایع را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می دهند در برخی موارد نیز اسپرم را به کمک آزمایش ادرار بررسی می کنند
تست هورمون: برای تعیین سطح تستوسترون و دیگر هورمون ها یک آزمایش خون صورت می گیرد
آزمایش ژنتیک: پزشک این آزمایش رانجام می دهد تا تعیین کند که آیا نقص ژنتیکی باعث ناباروری شده یا نه
بیوپسی یا نمونه برداری بیضه: به کمک این آزمایش پزشک می تواند ناهنجاری های بیضه را که باعث ناباروری شده است، تشخیص دهد و یا از آن برای تکنیک های لقاح در خارج از بدن مثل IVF استفاده کند
تصویربرداری: در شرایط خاصی، آزمایشات تصویری از جمله ام آر آی مغز و اسکن تراکم استخوان، سونوگرافی ترانس رکتال و یا سونوگرافی بیضه یا یک آزمایش وازوگرافی عکس رنگی از لوله واز انجام می شود
سایر آزمایشات خاص: در موارد نادر و خاص، ممکن است آزمایشات دیگری برای ارزیابی کیفیت اسپرم انجام شود، مثل بررسی یک نمونه مایع منی برای بررسی اختلالات دی اِن ای DNA

آزمایشات زنان

باروری زنان در شرایطی صورت می گیرد که تخمدان بتواند تخمک های سالم آزاد کند دستگاه تناسی زن به تخمک اجازه می دهد تا از لوله فالوپ گذشته و برای لقاح به اسپرم ملحق شود تخمک بارور شده باید به رحم برود و در دیواره رحم جای گیرد آزمایشات مربوط به ناباروری زنان به این منظور صورت می گیرند که مشخص شود کدام یک از این مراحل به صورت ناقص انجام می شود از این رو بیمار به طور کامل مورد معاینه جسمی، از جمله معاینات واژینال، قرار می گیرد آزمایشات خاص مربوط به باروری زنان عبارتند از:

آزمایش تخمک گذاری: طی یک آزمایش خون سطح هورمون ها بررسی می شوند تا مشخص گردد که تخمک گذاری صورت می گیرد یا نه
عکس رنگی رحم یا هیستروسالپینگوگرافیHysterosalpingography: این آزمایش وضعیت رحم و لوله های فالوپ را ارزیابی می کند و به دنبال انسداد یا دیگر مشکلات می باشد برای تعیین این که حفره رحم شرایط نرمال دارد و اطمینان از این که مایع از لوله های فالوپ خارج شده است، از اشعه ایکس استفاده می شود
آزمایش ذخیره تخمدان: این آزمایش برای تعیین کیفیت و کمیت تخمک های موجود برای تخمک گذاری انجام می شود این آزمایش اغلب با آزمایش هورمونی در اوایل دوره قاعدگی شروع می شود
سایر آزمایشات هورمونی: دیگر آزمایشات هورمونی سطح هورمون هایی را که فرایندهای تولید مثل را کنترل می کنند، مثل هورمون های تخمک گذاری و غده هیپوفیز را مورد بررسی قرار می دهند
آزمایشات تصویر برداری: از سونوگرافی لگن برای مشاهده جزئیات داخلی رحم و لوله فالوپ استفاده می شود گاهی اوقات نیز از هیستروسونوگرافی hysterosonography برای مشاهده جزئیات راخل رحم استفاده می شود که در سونوگرافی معمولی قابل مشاهده نیستند با توجه به شرایط شما، به ندرت ممکن است آزمایشات زیر نیز انجام شود:
هیستروسکوپی: پزشک ممکن است براساس علائمی که دارید، برای بررسی بیماری های رحم یا لوله فالوپ، هیستروسکوپی را توصیه کند طی فرایند هیستروسکوپی، پزشک یک دستگاه نازک و روشن را از طریق دهانه رحم وارد رحم می کند تا هر گونه ناهنجاری و اختلالات رحم را مشاهده کند
لاپاروسکوپی: به وسیله این نوع جراحی کم تهاجمی، برش کوچکی در زیر ناف ایجاد می کنند و از طریق آن یک دستگاه کوچک وارد بدن می شود تا لوله فالوپ، تخمدان ها و رحم را بررسی کند لاپاروسکوپی می تواند بیماری اندومتریوز، زخم ها، انسداد یا بی نظمی لوله های فالوپ و مشکلات تخمدان و رحم را مشخص سازد
آزمایشات ژنتیک: این آزمایش ها به تشخیص مشکلات ژنتیک که عامل ناباروری هستند، کمک می کند معمولا تا علت ناباروری مشخص نباشد، هیچ کس نیازی به انجام تمام این آزمایش ها یا بسیاری از آنها نخواهد داشت شما و پزشکتان می توانید با هم در مورد نوع و زمان آزمایش تصمیم بگیرید

درمان

درمان ناباروری وابسته به عوامل زیر است:

علت ناباروری تان چیست؟
چه مدت است که نابارور هستید؟
سن شما و همسرتان چقدر است؟
ترجیحات شخصی برخی از علل ناباروری غیر قابل درمان اند

در صورتی که بارداری طبیعی اتفاق نیفتد، زوج ها می توانند از فناوری های کمک به باروری استفاده کنند درمان ناباروری ممکن است مشکلات مالی، جسمی و روانی قابل توجهی در پی داشته باشد

درمان برای مردان

گزینه های درمانی مردان ممکن است شامل درمان مشکلات جنسی یا فقدان اسپرم سالم باشد روش های درمانی عبارتند از:

تغییرات سبک زندگی: بهبود سبک زندگی و عوامل رفتاری می تواند قابلیت باروری مردان افزایش دهد برخی از این تغییرات عبارتند از قطع مصرف برخی از داروها، حذف یا کاهش مصرف مواد مضر، بهبود مدت یا تعداد دفعات آمیزش، ورزش منظم و بهبود عوامل دیگری که بر روی باروری تاثیر گذار است
داروها: بعضی از داروها باعث تقویت اسپرم می شوند و احتمال باروری را در مرد افزایش می دهند این داروها عملکرد بیضه، از جمله تولید اسپرم و کیفیت آن را بهبود می بخشند
جراحی: از طریق جراحی می توان انسداد اسپرم را برطرف کرده و قدرت باروری را احیا کرد در موارد دیگر جراحی ترمیم واریکوسل شانس باروری را افزایش می دهد
بازیابی اسپرم: زمانی که مرد دچار مشکل در انزال باشد یا هیچ اسپرمی تولید نشود، از این تکنیک استفاده می شود به علاوه این روش همراه با دیگر تکنیک ها استفاده می شود یا زمانی که تعداد اسپرم ها به طور غیرطبیعی کم باشند، مورد استفاده قرار می گیرد

درمان برای زنان

اگر چه زنان معمولا برای بازگرداندن قابلیت باروری فقط به یک یا دو روش درمانی نیاز دارند، اما گاه ممکن است به چندین روش مختلف درمانی نیاز باشد

تحریک تخمک گذاری با داروهای باروری: مصرف داروهای باروری اصلی ترین روش درمانی برای زنانی است که دچار اختلال در تخمک گذاری هستند این داروها تخمگ گذاری را تحریک و یا آن را منظم می کنند می توانید در مورد گزینه درمانی مصرف دارو و مزایا و عوارض جانبی آن با پزشک خود مشورت کنید
تلقیح داخل رحمی اسپرم IUI: در عمل IUI، اسپرم سالم را در حدود زمان تخمک گذاری، به طور مستقیم وارد رحم می کنند و به این ترتیب یک یا چند تخمک در بدن زن بارور می شوند بسته به علت ناباروری، زمان انجام IUI با چرخه طبیعی قاعدگی یا با داروهای باروری همراه می شود
جراحی برای بازگرداندن باروری: مشکلات رحم، مانند پولیپ آندومتر، سپتوم رحم یا بافت زخم داخلی در رحم ممکن است منجر به ناباروری شوند که از طریق هیستروسکوپی قابل درمان خواهند بود

تکنولوژی کمک به تولید مثل

این روش ها که به اختصار ART نامیده می شوند، عبارت است از هر نوع درمان ناباروری که در آن تخمک و اسپرم را کنترل می کنند در این روش یک تیم سلامت شامل پزشکان، روانشناسان، جنین شناسان، تکنیسین های آزمایشگاه، پرستاران و متخصصان بهداشت به زوج های نابارور کمک می کنند تا صاحب فرزند شوند آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی IVF، رایج ترین تکنیک ART برای کمک به باروری است آی وی اف شامل تحریک و بازیابی تخمک های بالغ متعدد می باشد که آنها را با اسپرم در آزمایشگاه بارور کرده و ۳ تا ۵ روز پس از لقاح جنین در رحم می کارند گاهی تکنیک های دیگری در یک دوره آی وی اف انجام می شوند که عبارتند از:

تزریق داخلی سیتوپلاسمی اسپرم ICSI: در این روش اسپرم سالم به طور مستقیم به تخمک سالم تزریق می شود روش ISI معمولا زمانی استفاده می شود که کیفیت یا کمیت مایع منی مرد ضعیف است یا تلاش برای لقاح در انجام IVF قبلی با شکست مواجه شده است
کمک به لانه گزینی جنین Assisted hathing: این روش با باز کردن پوشش خارجی جنین به لانه گزینی جنین در دیواره رحم کمک می کند
اهدای تخمک یا اسپرم: اکثر اوقات روش های کمک به باروری با استفاده از تخمک زن و اسپرم همسرش انجام می شود با این حال اگر مشکلات مربوط به باروری با اسپرم و تخمک شدید باشند، ممکن است لازم باشد از تخمک یا اسپرم یک فرد دیگر آشنا یا غیره استفاده شود
حامل بارداری: زنانی که دچار مشکلات عملکرد رحم هستند و یا بارداری برای آنها خطرناک باشد، می توانند با استفاده از روش آی وی اف، یک حامل بارداری انتخاب کنند در این روش جنین مورد نظر را در یک رحم سالم قرار می دهند

عوارض و پیامدهای درمان

بارداری چند قلویی: یکی از رایج ترین پیامدهای مربوط به درمان ناباروری، بارداری های چند قلویی دو یا سه قلو است عموما هر چه تعداد جنین ها بیشتر باشد، خطر زایمان زودرس و مشکلات دوران بارداری، مثل دیابت بارداری، بیشتر خواهد شد نوزادانی که به طور نارس متولد می شوند بیشتر در معرض خطر مشکلات جسمی و رشدی هستند برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی، قبل از شروع فرایند درمان با پزشک خود مشورت کنید
سندروم بیش تحریکی تخمدان OHSS: داروهای ناباروری برای القا تخمک گذاری ممکن است باعث OHSS شوند که در این بیماری تخمدان ها متورم و دردناک خواهد شد علائم این سندروم عبارتند از درد خفیف شکم، نفخ و حالت تهوع که حدود یک هفته طول می کشد، در دوران بارداری این علائم بیشتر از یک هفته طول می کشد گاهی نیز شکل شدید این بیماری باعث افزایش سریع وزن و تنگی نفس می شود که نیاز به درمان فوری دارد
خونریزی یا عفونت: مانند هر روش تهاجمی دیگر، خطر خونریزی و عفونت در این روش ها نیز وجود دارد