نگهداری از حیوان خانگی در بارداری

«به زودی اولین فرزندم را به دنیا خواهم آورد، در حالی که هم اکنون نیز یک گربه و یک سگ خانگی دارم و از آنها هم مراقبت می کنم. نمی دانم آیا نگهداری از حیوانات خانگی در بارداری می تواند خطری برای سلامت جنین به دنبال داشته باشد یا نه. در واقع کمی نگران این موضوع هستم. همچنین نمی دانم چطور می توانم سگ و گربه ام را برای ورود فرزندم یعنی عضو جدید خانواده آماده کنم. آیا ممکن است در این زمینه مرا راهنمایی کنید؟»

شما به عنوان کسی که تجربه نگهداری و سرپرستی از حیوانات خانگی را داشته است، بی شک شمه ای از والد بودن را تجربه کرده اید و با مسئولیت های سرپرستی یک موجود دیگر تا حدودی آشنایی دارید. مثل زمان هایی که سگتان فرش شما را کثیف می کند یا گربه تان در نیمه های شب بیدارتان می کند. چنین تجربیاتی و حتی خیلی بیش از اینها را با کودک خود نیز خواهید داشت. 

البته بسیار مهم و لازم است که حیوانات خود را برای ورود نوزادتان آماده کنید و محیط امنی را برای او فراهم کنید.  

یکی از بزرگترین و مهم ترین خطراتی که در رابطه با نگهداری حیوانات و به خصوص گربه در دوران بارداری وجود دارد، بیماری توکسوپلاسموز (toxoplasmosis) است که در واقع نوعی عفونت‌ تک ‌یاخته ‌ای‌ است که‌ در انسان‌ها و بسیاری‌ از گونه‌ های‌ پستانداران‌ و پرندگان‌ بروز می کند. گربه ها می توانند ناقل این بیماری باشند و این انگل از طریق لمس کردن مدفوع و ادرار گربه یا مصرف گوشت خام و نیم پز و همچنین تماس با خاک به انسان منتقل می شود.

هرچند که احتمال ابتلا به این عفونت ناچیز است، اما مخصوصا داشتن گربه خانگی می تواند در طول بارداری برای جنین شما خطر محسوب شود. برای پیشگیری از ابتلا به توکسوپلاسموز رعایت نکات و اقدامات زیر الزامی است:

از خارج شدن گربه تان از خانه جلوگیری کنید و از گربه های ولگرد نیز فاصله بگیرید.

بالافاصله پس از باغبانی و لمس کردن مدفوع یا ادرار گربه، دست های خود را با آب و صابون بشویید. از خوراندن گوشت خام به گربه پرهیز کنید.

اما خبر خوب در این باره این است که اگر مدت زیادی از گربه تان نگهداری کرده اید، احتمال زیادی وجود دارد که تا به حال به توکسوپلاسموز آلوده شده باشید. بنابراین ممکن است نسبت به این انگل مصونتیت پیدا کرده باشید، زیرا پس از بیماری، بدن شما پادتن یا آنتی بادی‌هایی را برای محافظت از خود و پیشگیری از بیماری مجدد ایجاد می‌کند. یک آزمایش خون ساده وجود دارد که می تواند میزان مصونیت شما را نشان دهد، اما این آزمایش فقط در صورتی کارآمد است که پیش از بارداری آن را انجام دهید (حساسیت این تست آنقدر زیاد نیست که بتواند عفونت های جدید یا وجود آنتی بادی هایی را که از عفونت های قدیمی در بدن ایجاد شده اند نشان دهد.) می توانید پیش از اقدام به بارداری از پزشک خود درباره انجام این آزمایش سوال کنید و یا برای احتیاط بیشتر در دوران بارداری، مسئولیت عوض کردن ظرف ادرار و مدفوع گربه را در منزل به شخص دیگری بسپارید.

همچنین اگر با خاک سر و کار دارید و گاهی در باغچه منزل باغبانی می کنید، ممکن است از این طریق نیز در معرض انگل توکسوپلاسموز قرار گیرید، چرا که این انگل در خاک نیز وجود دارد. همینطور تماس با گوشت خام یا گوشت نیم پز ممکن است شما را در معرض این انگل قرار دهد. بنابراین قانون کلی برای اجتناب از این مشکل این است که دست هایتان را بخصوص پس از تهیه غذا و در مواقعی که مجبور هستید ظرف خاک بستر گربه را عوض کنید و یا به نوعی با خاک سر و کار دارید، حتما از دستکش محافظ استفاده کنید.

در مورد آماده کردن گربه و سگ خانگی تان برای ورود نوزاد و در واقع  عضو جدید خانواده، بهتر است قوانین خاصی را به آنها آموزش دهید تا مطیع بودن را یاد بگیرند و بتوانند اگر کاری را از آنها می خواهید فرمانبرداری کنند. بله گربه ها نیز آموزش پذیر هستند. ساعات و برنامه خواب حیوانات را پس از تولد نوزادتان عوض کنید و ظرف غذای آنها را دور از دسترس کودک قرار دهید و در صورت امکان محل غذا خوردن حیوانات را نیز عوض کنید.

می توانید پیش از تولد نوزاد، با یک عروسک به حیوانات خود مراقبت از کودک را آموزش دهید. عروسک را در کالسکه یا در گهواره قرار دهید و به حیوان آموزش دهید که چگونه از او مراقبت کند.

زمانی که نوزاد متولد می شود، می توانید از همسر خود بخواهید وقتی به خانه می آید لباس سرهمی نوزاد را که در زایشگاه به تن داشته، با خود به خانه بیاورد و از سگ و گربه تان بخواهد که آن را بو کنند تا از قبل با بوی نوزاد آشنا شوند.

در نهایت اگر خودتان را جای حیوانات خانگی تان بگذارید خواهید دید که برخورد با این عضو جدید، کوچک و آسیب پذیر خانواده برای آنها نیز تغییر بزرگی است و احتیاج به زمان دارند تا خود را با آن و مسئولیت های مربوط به آن تطبیق دهند. بنابراین آنها را نیز کمی درک کنید و با ملاحظه با آنها برخورد کنید و به ناگهان با ورود نوزاد، محبت و توجه خودتان را از آنها دریغ نکنید و احساساتشان را از نظر دور ندارید. رویکرد بهتری که در این زمینه وجود دارد، این است که به تدریج و آرام آرام آنها را عادت دهید تا وقت کمتری با شما بگذرانند. می توانید طی بارداری و زمان هایی که احتیاج به استراحت دارید از همسرتان بخواهید تا به جای شما با آنها وقت بگذراند و کارهایشان را انجام دهد.

به‌طور کلی، سگ­ها برای زنان باردار زیاد خطرناک نیستند. اما هنگامی که هیجان زده می شوند ممکن است غیر منتظره عمل کنند. اگر سگ شما پرتحرک و بزرگ باشد، باید  آن را به یک دوره­ی آموزشی ببرید و تلاش کنید او را آرام کنید.

اجازه ندهید سگ تان روی شکم تان بپرد.

به سگ تان بیاموزید عادات منفی اش (پریدن و گاز گرفتن) را پیش از تولد فرزندتان ترک کند.

از تزریق به موقع واکسن های سگ تان اطمینان حاصل کنید. این کار باید پیش از تولد فرزندتان انجام شود.

نکته ای که از همه مهمتر است و حتما باید آن را مد نظر قرار دهید این است که هرگز نباید نوزاد یا  کودک نوپای خود را با سگتان تنها بگذارید. حتی با ملاحظه ترین و مهربان ترین سگ ها نیز ممکن است در مقابل یک نوزاد تازه وارد گاهی به طور پیشبینی نشده ای دچار خشونت شوند. بنابراین برای احتیاط بیشتر بهتر است ریسک نکنید و هر چقدر هم که سک خانگی شما نسبت به فرزندتان احساس مراقبت و مسئولیت می کند باز هم جانب احتیاط را رعایت کنید و حیوان را با نوزاد تنها نگذارید. گربه ها بهتر می توانند رفتار خود را کنترل کنند اما بهتر است که به گربه خود نیز آموزش دهید که از تخت خواب و میز غذاخوری کودک دور بماند و زیاد به او نزدیک نشود.

در آینده نزدیک و زمانی که نوزادتان کمی بزرگ تر می شود، مسئولیت بزرگ شما این خواهد بود که به کودک نیز آموزش دهید چگونه با حیوانات رفتار کند و با این موجودات نرم و مودار با مهربانی و ملاحظه برخورد کند، چرا که دُم حیوانات اغلب یک اسباب بازی وسوسه برانگیز برای کودک به شمار می رود که دائم می خواهد آن را بکشد و کشیدن مو و دم حیوانات ممکن است خشم آنها را برانگیزد.

به این امید که دوران بارداری برای شما و حیوانات خانگی تان دوران خوب و امنی باشد و این دوره و پس از آن را به راحتی سپری کنید.