مقدمه

به علت امواج مضری که در نور خورشید وجود دارد، امروزه دیگر مانند گذشته قرار گیری در معرض آفتاب مستقیم، اقدام چندان مناسبی برای سلامت به حساب نمی آید. حال اگر شرایط بارداری نیز مطرح باشد، خطرات نور خورشید می تواند عوارض بیشتری نیز ایجاد کند. مشکل اینجا است که نور خورشید با وجود مضرات بسیار، حاوی ویتامین دی نیز می باشد که برای سلامت بدن ضروری به نظر می رسد. بنابراین اگر از نور خورشید پرهیز می کنیم، به ناچار باید منبع دیگری برای ویتامین دی بیابیم تا بتوانیم بدون خطر قرارگیری در معرض نور مستقیم خورشید، آن را دریافت کنیم.

خطرات حمام آفتاب در بارداری

علاوه بر خطرات معمول حمام آفتاب مثل آفتاب سوختگی، سرطان پوست و غیره، این اقدام در زمان بارداری از جنبه های دیگری نیز می تواند آسیب رسان و خطرناک باشد.

قرار دادن پوست در معرض آفتاب مستقیم در بارداری، دمای مرکزی بدن را بالا می برد. این امر باعث می شود بدن به سرعت دچار کم آبی شود که این عارضه خود ممکن است منجر به زایمان زودرس گردد. همچنین با این اقدام، دمای بدن جنین نیز افزایش می یابد که اگر این افزایش دما زیاد باشد و یا این وضعیت برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، ممکن است آسیب مغزی برای جنین به دنبال داشته باشد.
در زمان بارداری، ممکن است تغییر وضعیت هورمون های بدن و به خصوص هورمون استروژن باعث ملاسما یا کلواسما (chloasma) شود که در واقع همان لکه های پوستی است که به آن ماسک بارداری نیز می گویند. همچنین سایر عوارضی که در اثر قرارگیری در معرض امواج ماوراء بنفش خورشید یا اشعه یو وی (UV) وجود دارد، در این دوران نیز می تواند به طور مضاعف رخ دهد. این لکه های پوستی تیره که معمولا بر روی پیشانی و بینی بروز می کنند، ممکن است بعد از بارداری نیز باقی بمانند.
قرارگیری در معرض نور مستقیم خورشید، به خصوص در شرایطی که آفتاب سوختگی ایجاد شود، ممکن است خطر ملانوما یا سرطان پوست را نیز افزایش دهد.

حمام آفتاب مصنوعی

بهترین روش برای افرادی که می خواهند با قرار گیری در معرض نور خورشید رنگ پوست خود را برنزه سازند، استفاده از روش های مصنوعی برنزه سازی پوست است.

از آنجا که سولاریوم یا تخت های برنزه کننده و کرم های مخصوص برنزه، مدت خیلی زیادی نیست که رواج یافته اند و همچنین تحقیقات و مطالعاتی که بر روی این موارد صورت گرفته نیز چندان زیاد نیست، پزشکان توصیه می کنند که از برنزه سازی مصنوعی نیز در این دوران خودداری شود، چرا که این روش نیز ممکن است عوارض خاص خود را در پی داشته باشد.

تخت های سولاریوم به اندازه نور طبیعی خورشید، دمای بدن را افزایش نمی دهند و عوارض این چنین ندارند، اما در روش برنزه مصنوعی نیز همان خطرات و لکه های پوستی که به وسیله آفتاب ایجاد می شوند، ممکن است در بارداری رخ دهند. اشعه ماورا بنفشی که در این تخت های سولاریوم وجود دارد، می تواند سرعت پیر شدن و چروک پوست را افزایش دهد و در واقع احتمال سرطان پوست را نیز بالا می برد.

چه نوع اقدام جایگزینی برای حمام آفتاب وجود دارد؟

کرم ها و لوسیون های برنزه نیز در تابستان و زمستان، محصولات بسیار پر فروش و پر طرفداری هستند. ماده فعالی که در این محصولات وجود دارد، دی هیدروکسی استون (dihydroxyacetone) یا DHA نام دارد که از طریق پوست جذب بدن می شود. با قرارگیری پوست در معرض این ماده شیمیایی، DHA به درون جفت جنین نیز نفوذ می کند. میزان انتقال این ماده به بدن جنین، بسته به میزانی که بر روی پوست مورد استفاده قرار می گیرد و تعداد دفعات استفاده از آن و همچنین وجود زخم ها و خراش های پوستی، متغیر است.

این محصولات، نمی توانند در برابر امواج فرابنفش خورشید از پوست ما محافظت کنند. بنابراین باز هم برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید، ناچار به استفاده از کرم های ضد آفتاب هستیم.

بهترین توصیه به زنان باردار در ارتباط با نور خورشید

با وجود سال ها تحقیق و بررسی و هشدار ها و اطلاعات ارائه شده در خصوص مضرات نور خورشید، هنوز هم میلیون ها نفر در سراسر کره زمین، پرستندگان بی چون و چرای خورشید هستند و به حمام آفتاب گرفتن و قرار دادن پوست خود در برابر نور مستقیم خورشید، اعتقاد راسخی دارند! برای بسیاری از افرادی که این گونه عمل می کنند، حتی شرایط بارداری نیز نمی تواند مانع از آفتاب گرفتن باشد، چرا که به گمان خود اقدام مفید و موثری جهت سلامت خود انجام می دهند. اما رعایت جوانب احتیاط و درک خطرات احتمالی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.

یکی از اقدامات احتیاطی که حتما باید در بارداری رعایت شوند، نوشیدن آب و مایعات فراوان و تا حد امکان پرهیز از قرار گیری در معرض آفتاب جهت پیشگیری از کم آبی بدن است. همچنین استفاده از یک کرم ضد آفتاب مناسب برای جلوگیری از آسیب ها و لکه های پوستی در این دوران ضروری به نظر می رسد.

سعی کنید در ساعاتی از روز که نور خورشید به حداکثر میزان خود می رسد (به خصوص در تابستان)، از بیرون رفتن از منزل خودداری کنید.
لباس های نخی، سبک و گشاد بپوشید تا از بالارفتن دمای بدن در هوای گرم جلوگیری شود.
برای محافظت از پوست صورت، گوش ها و چشم ها حتما از یک عینک آفتابی مناسب و کلاه آفتابگیر لبه پهن استفاده کنید.
در دوران بارداری از کرم های ضد آفتاب مناسب و قابل تایید استفاده کنید.
در مورد مصرف مکمل های ویتامین دی با پزشک متخصص یا مامای خود مشورت کنید.