تمام آنچه که باید درباره کلاژن بدانید

کلاژن چیست؟

کلاژن کلمه یونانی است و معنی آن تولید کننده چسب است . در حقیقت این نام به پروتئینی گفته می شود که فیبرهای سفید پوست، استخوان ها، غضروف ها ، تاندون ها، و تمام بافت های رابط را تشکیل می دهد. کلمه کلاژن اغلب ، تداعی کننده مجزه گر پوست و ماده ضد پیری است اما در واقع  کلاژن یک پروتئین مهم در سراسر بدن است و ترکیب اصلی سازنده ی غضروف؛ عضلات، استخوان ها، پوست و تاندون ها محسوب می شود. در زجاجیه چشم که یک ماده ژله ای مانند است نیز وجود دارد. پس ژلاتین چیزی بیش از یک ماده ی ساده در ترکیب کرم  و ماسکهای زیبایی است.

کلاژن در بدن چه نقشی دارد؟

بدن حدودا۱۶ نوع کلاژن در بدن وجود دارد که نوع ۱ و ۲ و ۳ و ۴، انواع اصلی هستند.

اما نقش این کلاژن ها در بدن چیست؟

• کلاژن نوع ۱: این کلاژن 90 درصد کلاژن‌ بدن را تشکیل می‌دهد، از بافت بسیار فشرده‌ی  فیبر ساخته شده است و دندان بافت پوست، استخوان، تاندون، غضروف فیبری و بافت‌های هم‌بند را تشکیل می‌دهد.

• نوع ۲ : از بافت‌های فیبر با فشردگی کمتر ساخته شده است و در غضروف‌های کشسان که مفصل‌ها را دربر می‌گیرند، یافت می‌شود.
• نوع ۳: بافت ماهیچه‌ها، اندام‌ها و رگ‌ها را تشکیل می‌دهد.
• نوع ۴: به فرایند تصفیه کمک می‌کند و در لایه‌های پوست یافت می‌شود.

میزان تولید کلاژن در بدن و کیفیت آن به مرور زمان و با افزایش سن کاهش می‌یابد. نشانه‌ی آشکار این تغییر در پوست و با کاهش قوام و انعطاف‌پذیری‌ آن ظاهر می‌شود. همچنین با افزایش سن غضروف‌ها ضعیف‌تر می‌شوند

چه عواملی باعث تخریب کلاژن می‌شوند؟

شاید اجتناب از عواملی که باعث تخریب این پروتئین مهم می‌شوند، بیش از هر چیزی اهمیت داشته باشد. این موارد عبارت‌اند ار:

• نور آفتاب شدید: پرتو فرابنفشتولید کلاژن را به شدت کاهش می دهد. خود را بیش‌ازاندازه در معرض نور آفتاب قرار ندهید و حتما از کرم های ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
• استعمال سیگار و قلیان: سیگار و قلیان کشیدن هم تولید کلاژن را کاهش می‌دهد. این کار بر فرایند درمان و بهبود زخم ها تأثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد چین‌ و چروک  و پیری زودرس می‌شود
• برخی بیماری‌های خودایمنی: بیماری لوپوس  یکی از بیماری های خود ایمنی است که باعث تخریب این پروتئین می‌شوند.
• شکر و کربوهیدرات های تصفیه‌شده: شکر قابلیت خودترمیمی کلاژن‌ را مختل می‌کند. تاجایی‌که می‌توانید میزان مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده را کاهش بدهید. مثلا میتوانید از امروز چای خود را به جای قند و شکر، با خرما یا کشمش بنوشید.

مواد مغذی برای ساخت کلاژن

کلاژن از پروکلاژن تولید می‌شود. پروکـلاژن هـم از ترکیب آمـینواسید‌هایگــلیسین و پرولـــین تشــکیل می‌شــــود. در این فـــرایند ویتامـــینC نقشمهمی دارد. با تأمینمواد زیر در بدن‌تان به‌اندازه‌ی کافــــی می‌توانید بهتولید این پروتئین ارزشمند کمک کنید:

ویتامینcC: این ویتامین در بیشتر میوه ها و سبزیجات یافت می‌شـــود.

پرولین: در سفیده‌ی تخم‌مــرغ، جـــوانه‌ی گـــندم، محصـــولات لبنی، کلـــم،مارچوبه و قارچ به صورت فراوان یافت می‌شود.

گلیسین: این ماده هم در بعضی خوراکی ها یافت می شود.

مس: در گوشت، کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس فراوان یافتمی‌شود.

همچنین بدن به پروتئین با کیفیت که حاوی آمینواسید است نیاز داردتا بتواند پروتئین‌های تازه تولید کند. گوشت، غذاهایدریایی، لبنیات، وحبوبات منابع خوبی از آمینواسیدها هستند.

کلاژن‌درمانی چه کاری انجام می‌دهد؟

برخی از روش‌های جراحی پلاستیک از تزریق کلاژن در پوست مانند تزریق لب یا درمان جای زخم و سوختگی استفاده می‌کنند. این تزریق‌ها می‌تواند بدن را تحریک کرده تا کلاژن بیشتری تولید کند. لازم است پس از چند ماه تا یک سال مجددا این روش را تکرار کنید تا اثر آن را تثبیت کنید. برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌ها می‌توانند به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست، کاهش خشکی و افزایش تراکم کلاژن کمک کند. همچنین می‌توانند درد مفاصل را کاهش دهند و کمک کند تا فعال‌تر شوید 

پادکست کلاژن چیست را بشنوید