انواع دیالیز: هزینه و عوارض (Dialysis)

دیالیز چیست؟

خون توسط کلیه پاکسازی و تصفیه می شود. کلیه برای جلوگیری از غلظت خون با خارج کردن مواد زاید و مایعات اضافی از بدن به مثانه آنها را دفع می کند و در نهایت از طریق ادرار از بدن خارج می شوند.

اگر کلیه دارای نارسایی باشد میتوان از دیالیز استفاده کرد. بر اساس بنیاد ملی کلیه اگر کلیه ها فقط حدود 10 تا 15 درصد توانایی و عملکرد طبیعی خود را نشان دهد کلیه دارای نارسایی است.

دستگاه دیالیز مانند کلیه کار تصفیه خون را انجام می دهد. این کار باعث می شود تا مایعات و الکترولیت‌های بدن در حالت متعادل خود قرار داشته باشند. این روش درمانی از دهه‌ی 1937 میلادی توسط ویلم یوهان کولف برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی مورد استفاده قرار گرفته است.

چرا از دیالیز استفاده می‌شود؟

اگر کلیه کار خود را به درستی انجام دهد، مایعات اضافی، مواد زاید و دفعی و دیگر ناخالصی‌ها در بدن تجمع پیدا نمی‌کنند و از غلظت  خون جلوگیری می کند. از طرف دیگر یک کلیه‌ی سالم کار کنترل فشار خون و کنترل سطوح مواد شیمیایی مانند سدیم و پتاسیم را در خون را هم بر عهده دارد. کلیه ها حتی باعث فعال سازی نوعی از ویتامین د که جذب کلسیم را بهبود می‌بخشد می شود.. 

دیالیز زمانی که  کلیه به علت بیماری قادر به انجام وظایف طبیعی خود نباشد به بدن کمک می‌کند وظایف طبیعی خود را انجام دهد. تجمع زیاد نمک، املاح و دیگر مواد زاید در خون ، بدون انجام دیالیز بدن را سمی کرده و به دیگر اندام‌های بدن آسیب جدی وارد می کند.

دیالیز فقط میتواند کم کاری کلیه را جبران کند و درمان اصلی برای بیماری های کلیوی نیست

 و برای درمان‌ دیگر بیماری های کلیوی باید از درمان های دیگر استفاده کرد. 

روش های مختلف دیالیز :

همودیالیز

رایج ترین نوع دیالیز، همودیالیز است که در این روش از یک کلیه‌ی مصنوعی برای برداشت مواد زاید و مایعات اضافی از خون استفاده می‌شود. خون از بدن گرفته شده و توسط کلیه مصنوعی تصفیه می‌شود. سپس خون تصفیه شده  به بدن باز می‌گردد و نیازمند یک جراحی کوچک روی عروق خونی است تا خون به دستگاه دیالیز هدایت شود. این نوع دیالیز سه روش ورودی برای خون دارد. فیستول شریان وریدی ، گرافت شریانی  وریدی و واسکولار اکسس

همودیالیز حدودا 3 تا 5 ساعت طول میکشد و شخص  باید 3 بار در هفته دیالیز شود.البته اگر تعداد جلسات دیالیز را در طول هفته بیشتر کنید مدت زمان دیالیز کمتر خواهد شد.

دیالیز صفاقی

این نوع از دیالیز به سه روش مختلف انجام می شود :

دیالیز صفاقی مداوم سیار _  دیالیز صفاقی مداوم چرخه ای  _ دیالیز صفاقی نوبتی

در این روش  دیالیز از طریق صفاق داخل شکم انجام میشود. با اتصال کاتتر دیالیز به صفاق غشایی که در حفره‌ی شکمی است  می‌توان خون را تصفیه کرد.در دیالیز صفاقی مایع مخصوصی به نام دیالیزات به داخل صفاق راه پیدا می‌کند. این ماده مواد زاید را از جریان خون جدا کرده و از طریقشکم به بیرون منتقل خواهد کرد

اثرات جانبی دیالیز:

بعضی از روش های درمان متاسفانه بدون عوارض نیستند. از عوارض دیده شده در افرادی که از دیالیز استفاده کردند می توان به موارد زیر اشاره کرد :

اسپاسم  عضلانی

مشکلات پوستی از جمله خارش

فشار خون پایین، به ویژه در افراد دیابتی

مشکلات خواب، گاهی اوقات به دلیل خارش، بی قراری پاها

مصرفبیش از حد مایعات

عفونت یا بالون در محل دسترسی برای دیالیز

افسردگی

بیماری کلیه یک بیماری جدی است.

تمامی اختلالات کلیه دائمی نیستند! دیالیز می‌تواند به طور موقت همان عملکرد کلیه‌ها را داشته باشد تا کلیه‌های خودتان ترمیم شوند و دوباره به تنهایی شروع به کار کنند. با این حال، در بیماری مزمن کلیه، به ندرت کلیه‌ها بهتر می‌شوند. در افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه، کلیه‌ها بهبود نمی‌یابند، اما دیالیز می‌تواند باعث بهبود وضعیت سلامتی و طولانی شدن عمر تا 20 سال یا بیشتر شود..

نتیجه گیری:

در صورت ابتلا به این بیماری، باید به طور دائمی یا تا زمانی که پیوند کلیه به یک گزینه تبدیل شود، دیالیز کنید.بهتر است برای درمان سریع تر سبک زندگی خود را نیز تغییر دهید. در تیم پزشکی نفرولوژیستی که دیالیز را انجام می دهدباید یک متخصص تغذیه ام وجود داشته باشد تا  برنامه عذایی درستی به شما بدهد.اگر تحت درمان همودیالیز هستید، مصرف پتاسیم، فسفر و سدیم را محدود کنید. سازگار بودن با دیالیز، احتمال نیاز به پیوندکلیه را کاهش می‌دهد.

پادکست دیالیز چیست؟ انواع و روش‌های آن را گوش دهید