انواع عفونت‌ قارچی و روش های درمانی آنها

قارچ ها از جمله عواملی هستند که می توانند سبب به وجود امدن بیماری در بدن انسان یا حیوان ها شوند، طبق دسته بندی های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها برخی از مهم ترین عفونت های قارچی شامل موارد زیر می شوند :

عفونت قارچی ناخن :

قارچ های ناخن از عفونت های شایع ناخن های دست و پا هستند که باعث تغییر رنگ و ضخیم شدن ناخن ها می شوند و با احتمال بیشتری دچار شکستگی و ترک خوردگی می شوند، عفونت قارچی در ناخن های پا شایع تر از ناخن دست است و واژه تخصصی این عفونت اونیکومایکوزیس می باشد 

علائم  عفونت قارچی ناخن :

ناخن های دچار عفونت قارچی معمولا علامت های زیر را دارند :

• تغییر رنگ ( به زرد، سفید یا قهوه ای ) 
• ضخیم شدن 
• شکستگی یا ترک خوردگی 
• عفونت های قارچی معمولا دردناک نیستند مگر این که به صورت مزمن در بیایند، بعضی از افراد با قارچ ناخن پا‚ دچار قارچ پوستی مخصوصا بین انگشتان پا که به ان پای ورزشکاران می گویند نیز هستند 

چطور بعضی افراد دچار عفونت قارچ ناخن می شوند ؟

این عفونت به وسیله انواع مختلفی از قارچ ( مخمر ها یا قارچ های کپکی ) که در محیط زندگی می کنند ایجاد می شوند، خراش های ریز روی ناخن ( ناخن آسیب دیده ) یا پوست اطراف ناخن اجازه ورود این میکروب ها به ناخن و ایجاد عفونت قارچی را می دهند .

چه افرادی مستعد گرفتن قارچ های ناخن هستند ؟

هر فردی ممکن است به این عفونت مبتلا شود اما بعضی افراد مستعد تر هستند که شامل افراد مسن و ان هایی که دارای شرایط زیر می باشند :

• آسیب یا جراحی در ناخن 
• دیابت 
• سیستم ایمنی تضعیف شده 
• مشکلات گردش خون 
• قارچ پای ورزشکاران 

پیشگیری از عفونت قارچ ناخن :

• دست ها و پاهای خود را تمیز و خشک نگه دارید 
• ناخن های دست و پا را به صورت مرتب کوتاه کنید و آن ها را تمیز نگه دارید 
• با پای برهنه در مکان هایی مثل اتاق های پرو یا حمام های عمومی راه نروید 
• ناخن گیر خود را با شخص دیگری به اشتراک نگذارید 
• در صورت مراجعه به سالن های مانیکور و پدیکور ‚ از سالن های تمیز و مجوز دار استفاده کنید و مطمئن شوید که تمام وسایل مورد استفاده استریل می شوند یا لوازم شخصی خود را به سالن ببرید 

تشخیص عفونت قارچ ناخن :

با معاینه و شرح حال گیری توسط پزشک تشخیص گذاشته می شود، همین طور ممکن است برای تشخیص دقیق تر نمونه ای از ناخن مبتلا را به آزمایشگاه ارسال کنند 

درمان عفونت قارچ ناخن :

درمان عفونت قارچ ناخن ممکن است سخت باشد و بدون درمان های ضد قارچ  به صورت کامل رفع نمی شوند، بهترین راه درمان قرص های خوراکی ضد قارچ هستند. در موارد شدید ناخن به صورت کامل برداشته می شود و درمان کامل ماه ها و حتی یک سال طول می کشد 

بیماری کاندیدیاز واژینال :

کاندیدیازیس عفونتی است که توسط نوعی مخمر به نام کاندیدا ایجاد می شود، کاندیدا به صورت نرمال روی پوست و داخل بدن از جمله دهان، گلو، لوله گوارشی و واژن بدون ایجاد هیچ بیماری وجود دارد، زمانی عفونت ایجاد می شود که شرایط داخل واژن برای رشد بیش از اندازه این مخمر فراهم شود شرایطی مثل هورمون ها، داروها یا تغییرات در سیستم ایمنی رایج ترین اسم کاندیدیازیس در واژن عفونت مخمری واژن می باشد، سایر نام های این بیماری کاندیدیازیس واژینال یا کاندیدیازیس وولو واژینال هستند 

علائم کاندیدیاز واژینال :

علائم رایج عفونت کاندیدیازیس واژینال شامل موارد زیر میشوند :

• خارش یا زخم واژن 
• درد هنگام رابطه جنسی 
• درد یا احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار 
• ترشح واژینال غیر طبیعی 

این عفونت معمولا خفیف است اما بعضی خانم ها دچار عفونت های شدید تری می شوند که قرمزی، تورم و خراش در دیواره های واژن را به همراه دارد. در صورت داشتن هر کدام از این علائم با پزشک خود تماس بگیرید، علائم کاندیدیازیس ممکن است مشابه با سایر عفونت های واژینال باشند که پزشک با معاینه آن را تشخیص می دهد 

عوامل خطر و پیشگیری کاندیدیاز واژینال :

چه افرادی به کاندیدیازیس واژینال مبتلا می شوند ؟

این عفونت بسیار شایع است و بیشتر در خانم هایی که شرایط زیر را دارند اتفاق می افتد :

• زنان باردار 
• خانم هایی که از روش های جلوگیری از بارداری هورمونی استفاده می کنند ( مثلا قرص های ضد بارداری) 
• خانم های مبتلا به دیابت 
• افراد با سیستم ایمنی ضعیف شده ( برای مثال به دنبال ابتلا به ایدز یا مصرف داروهایی مثل کورتون ها یا شیمی درمانی ) 
• افرادی که در حال مصرف آنتی بیوتیک هستند یا به تازگی مصرف کرده اند 

چطور از ابتلا به کاندیدیازیس واژینال جلوگیری کنیم ؟

پوشیدن لباس های زیر نخی به کاهش ریسک ابتلا به عفونت کمک می کند به علت این که مصرف آنتی بیوتیک ها فرد را مستعد ابتلا می کند فقط در صورت تجویز این دارو ها توسط پزشک آن ها را مصرف کنید 

منبع عفونت کاندیدیازیس واژینال :

دانشمندان تخمین زده اند که تقریبا 20 درصد خانم ها کاندیدا را به صورت نرمال و بدون داشتن هیچ علامتی دارند و همان طور که بالاتر توضیح داده شد در صورت تغییر شرایط به نفع رشد بیشتر این مخمر عفونت ایجاد می شود 

تشخیص کاندیدیازیس واژینال :

پزشک معمولا تشخیص قطعی را با برداشتن نمونه از ترشحات واژن می دهد نمونه در زیر میکروسکوپ بررسی می شود یا به مرکز مجهز برای کشت قارچ فرستاده می شود و اما جواب کشت مثبت همیشه به این معنی نیست که کاندیدا باعث ایجاد بیماری و علائم شده است از این جهت که بعضی خانم ها این قارچ را بدون هیچ علامتی در واژن خود دارند 

درمان کاندیدیازیس واژینال :

برای درمان این بیماری باید داروی ضد قارچ مصرف شود درمان معمولا به صورت موضعی در واژن یا به صورت تک دوز کپسول فلوکونازول انجام می شود در صورت داشتن شرایط زیر علاوه بر درمان معمول به دارو های دیگری هم نیاز می شود

 این علائم شامل موارد زیر هستند :

•  عفونت شدید 
•  عدم بهبود پس از درمان معمول 
•  عود های متوالی بعد از بهبود 

این درمان ها شامل :

• دوز های بالاتری از فلوکونازول خوراکی 
• داروهای موضعی دیگری که به صورت واژینال استفاده می شوند مانند بوریک اسید، نیستاتین و فلوسیتوسین 

قارچ حلقه ای ( رینگ ورم ) :

این نوع قارچ از عفونت های شایع قارچی هستند و علت نام گذاری ‚ضایعات پوستی دایره شکل ( شبیه به حلقه ) که معمولا قرمز و خارش دار هستند می باشد. هر شخصی می تواند به این عفونت مبتلا شود و قارچی که عامل این بیماری است روی پوست سطوح و لوازم خانه مثل لباس ها، حوله ها و ... وجود دارد در اصطلاح به این نوع قارچ کچلی یا تینه آ یا درماتوفیتوزیس گفته می شود، سایر نام گذاری های این قارچ بر اساس نقطه ای از بدن که روی آن ایجاد می شود می باشد 

طریق انتقال قارچ حلقه ای ( رینگ ورم ) :

1. انتقال از فردی به فرد دیگر به صورت تماس پوست به پوست آسیب دیده، برای جلوگیری از انتشار این عفونت‚ افراد مبتلا نباید لباس ها‚ حوله‚ شانه یا سایر وسایل شخصی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند 
2. انتقال از حیوان به انسان با لمس حیوان مبتلا به عفونت قارچی، انواع مختلفی از حیوانات این عفونت را به انسان منتقل می کنند مثلا سگ ها و گربه ها‚ گاو‚ بز‚ خوک و اسب ها 
3. انتقال از محیط پیرامون که به علت وجود قارچ ها روی سطوح مختلف است و به همین علت نباید با پای برهنه در مکان های عمومی رفت و آمد کرد 

علائم قارچ حلقه ای ( رینگ ورم ) :

این عفونت تقریبا همه نقاط بدن را درگیر می کند و علائم وابسته به محل درگیری متفاوت هستند اما به صورت عمومی علائم شایع موارد زیر را شامل می شوند :

• خارش پوست 
• راش های پوستی حلقوی شکل 
• پوست قرمز و ترک خورده 
• ریزش مو ها در آن ناحیه 

علائم معمولا بین 4 تا 14 روز بعد از تماس با منبع آلوده شروع می شوند و با توجه به محل ایجاد علائم متفاوت هستند :

1. پا ( تینه آ پا یا پای ورزشکاران ) : علائم در این مورد شامل قرمزی، ورم، پوسته پوسته شدن و خارش پوست بین انگشتان می شود پاشنه پا هم ممکن است درگیر شود و در موارد شدید پوست مبتلا تاول می زند 
2. سر ( تینه آ سر ) : قارچ سر به صورت نقطه دایره مانند بدون مو، قرمز، خارش دار و پوسته شده می باشد که ممکن است از نظر اندازه بزرگتر یا به صورت دایره های متعدد پخش شود، این نوع قارچ در بچه ها شایع تر می باشد 
3. کشاله ران ( تینه آ کشاله ران یا خارش جاک ) : معمولا در سمت داخلی چین های ران پا به صورت نقاط قرمز و خارش دار دیده می شود 
4. ریش ( تینه آ ریش ) : علایم این قارچ به صورت نقاط خارش دار و قرمز و پوسته ریزی دهنده روی گونه ها، چانه و قسمت بالایی گردن است روی این نقاط ممکن است دلمه بسته شود یا از چرک پر شوند و موهای ناحیه مبتلا دچار ریزش شوند 

درمان قارچ حلقه ای ( رینگ ورم ) :

درمان این نوع قارچ به محل قارچ و شدت عفونت بستگی دارد 

قارچ های از نوع حلقوی مثل تینه آ پا و یا تینه آ کشاله ران با پماد ها ولوسیون های معمول و در دسترس طی 2 تا 4 هفته بهبود می یابند، داروهایی مثل کلوتریمازول، میکونازول، تربینافین و کتو کونازول 

قارچ های حلقوی سر ( تینه آ سر ) با داروهای ضد قارچ قوی تری درمان می شوند و طول درمان در این نوع معمولا 1 تا 3 ماه طول می کشد، داروهای معمولی مثل کلوتریمازول روی این قارچ ها اثری ندارند، این داروها شامل موارد زیر می شوند :

• گریزوفولوین 
• تربینافین 
• ایتراکونازول 
• فلوکونازول 

در صورت داشتن علایم زیر حتما با پزشک خود مشورت کنید :

• شدید شدن عفونت علی رغم مصرف داروها 
• ابتلا به تینه آ سر 
•  

عفونت کاندیدا در دهان ‚ گلو و مری :

همان طور که قبل تر اشاره شد این عفونت به وسیله نوعی مخمر که به صورت طبیعی روی بافت های مختلف بدن زندگی می کند و تحت شرایط خاصی ایجاد می شود 

کاندیدیازیس در دهان و گلو کاندیدیازیس دهانی حلقی ( اوروفارنژیال ) هم نامیده می شود کاندیدا در مری (لوله ای که دهان را به معده وصل می کند) هم ایجاد می شود و از شایع ترین عفونت هایی است که افراد مبتلا به ایدز به آن دچار می شوند 

علائم عفونت کاندیدا :

این عفونت علائم بسیار متنوعی می تواند داشته باشد :

• پچ های سفید چسبیده به داخل گونه ها، زبان،  سقف دهان و گلو 
• قرمزی یا زخم 
• احساس وجود پرز داخل دهان 
• از دست دادن چشایی
• درد هنگام خوردن و بلعیدن 
• ترک خوردگی گوشه دهان 

علامت وجود کاندیدا در مری به صورت درد هنگام بلع نشان داده می شود 

عوامل خطر و پیشگیری عفونت کاندیدا :

چه افرادی بیشتر به کاندیدا دهانی مبتلا می شوند ؟

این نوع از عفونت در افراد با ایمنی سالم شایع نیست، افرادی که خطر بیشتری برای ابتلا دارند شامل نوزادان ( سن زیر یک ماه ) و افرادی که حداقل یکی از فاکتورهای زیر را داشته باشند می شوند :

• افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند 
• افراد مبتلا به دیابت 
• افراد با بیماری سرطان و مبتلا به ایدز 
• مصرف آنتی بیوتیک یا کورتون مثلا کورتون های استنشاقی برای بیماری آسم 
• استفاده از داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند 
• سیگار کشیدن 

چگونه از ابتلا به عفونت کاندیدا جلوگیری کنیم ؟

راه های پیشگیری از کاندیدیاز دهانی داشتن بهداشت دهانی و شستن دهان و یا مسواک زدن بعد از مصرف کورتون های استنشاقی هستند 

درمان عفونت کاندیدا :

این عفونت با داروهای ضد قارچ درمان می شود که در مورد عفونت دهان و گلو به مدت 7 تا 14 روز داخل دهان استفاده می شود و شامل کلوتریمازول، میکونازول یا نیستاتین می باشد. فلوکونازول در درمان عفونت شدید به صورت خوراکی یا وریدی استفاده می شود و در صورت عدم بهبودی بعد از تزریق این دارو از داروی ضد قارچ دیگری استفاده می شود 

عفونت های قارچی که با سفر به مناطق خاص منتقل می شوند :

بلاستومایکوزیس :

این عفونت به وسیله قارچی به نام بلاستومایسز ایجاد می شود، این قارچ در محیط و مخصوصا در خاک مرطوب زندگی می کند ابتلا به این قارچ بعد از تنفس اسپور قارچ در هوا اتفاق می افتد، همه افرادی که اسپور را تنفس می کنند مبتلا به عفونت نمی شوند اما بعضی از افراد علائمی مثل تب و سرفه را نشان می دهند و در صورت عدم درمان به مشکل جدی تبدیل می شود 

علائم بلاستومایکوزیس :

علائم این عفونت شامل تب، سرفه، تعریق شبانه، درد مفاصل و عضلات، کاهش وزن و خستگی می شود 

علائم این عفونت چه مدت بعد از در معرض قرار گرفتن ظاهر می شوند؟

نشانه های بیماری بین 3 هفته تا 3 ماه بعد از مواجهه با اسپور قارچ نمایان می شوند 

سایر عفونت های قارچی وابسته به منطقه خاص شامل موارد زیر می شوند :

• کریپتوکوکوس گاتی
• پاراکوکسیدیودومایکوزیس
• کوکسیدیومایکوزیس
• هیستوپلاسموزیس

عفونت های قارچی در افراد با سیستم ایمنی تضعیف شده :

سیستم ایمنی ضعیف توانایی مقابله با عفونت ها را ندارد شرایطی مثل ابتلا به ایدز و سرطان ها، انتقال عضو یا استفاده از داروهای خاصی ایمنی را ضعیف می کند 

آسپرژیلوس :

که باعث واکنش های حساسیتی، عفونت های ریه و عفونت در سایر ارگان ها می شود 

عفونت کاندیدا آریس :

یک قارچ مقاوم به درمان است که باعث عفونت های مهاجم می شود و از طریق خون گسترش پیدا می کند 

کاندیدیازیس مهاجم :

یک عفونت نسبتا شدید است که خون، قلب، مغز، چشم ها، استخوان ها و سایر ارگان های بدن بیماران بستری در بیمارستان ها را درگیر می کند 

موکورمایکوزیس :

یک عفونت نادر اما بسیار خطرناک که توسط گروهی از قارچ ها به نام موکورمایست ها ایجاد می شود، این قارچ بیشتر به سینوس ها و ریه بعد از تنفس اسپور آن ها حمله می کند، روی پوست آسیب دیده هم امکان ایجاد عفونت وجود دارد