سینوزیت: علائم، تشخیص و درمان

حملات سینوسی

آیا در قسمت پیشانی و بین چشم هایتان احساس درد دارید؟ دندان های بالایی تان درد می کند؟ احساس گرفتگی بینی دارید؟

در این صورت، ممکن است دچار مشکل سینوسی باشید که علت رایج مراجعات بسیاری از افراد به پزشک است.

سینوس چیست؟

سینوس ها، فضاهای پر شده از هوا در جمجمه هستند که با غشاهای مخاطی پوشیده شده اند. اغلب افراد دارای 4 دسته سینوس هستند:

• دو سینوس پیشانی در بالای چشم ها
• دو سینوس فکی که در پشت استخوانهای گونه در دو طرف صورت
• گروهی از سینوس ها به نام اتمویید (ethmoid) که در پشت پل بینی قرار دارند.
• گروه دیگری از سینوس ها نیز در پشت بینی و زیر مغز واقع شده اند که سینوس های اسفنوئید ( sphenoid) نام دارند.

سینوس ها در افراد مختلف، مثل اثر انگشت با یکدیگر متفاوت اند.

برخی افراد، فاقد سینوس پیشانی هستند و یا فقط یک سینوس پیشانی دارند.

سینوزیت چیست؟

سینوزیت، به معنی التهاب سینوس ها می باشد. ساختارهای کوچک شبیه به مو که مژک نامیده می شوند (در تصویر بزرگنمایی شده اند)، ترشحات مخاطی را از روی پوشش داخلی سینوس به سمت یک خروجی حرکت می دهند.

تمام حفره های سینوس، به درون بینی شما راه می یابند تا تبادل هوا و ترشحات مخاطی را امکان پذیر سازند.

عفونت یا آلرژی، می تواند بافت های سینوس را قرمز و متورم کند.

ابتدا از یک سرما خوردگی شروع می شود.

سینوزیت غالبا با التهاب ناشی از سرماخوردگی، حمله آلرژی یا محرک ها شروع می شود. اما ممکن است به همین جا ختم نگردد.

سرما خوردگی ها، آلرژی ها و محرک ها باعث التهاب بافت های سینوس می شوند.

سینوزیت چه علائمی ایجاد می کند؟  

بسیاری از افراد دچار سینوزیت، گرفتگی بینی و درد و فشار در نقاط متعدد صورت یا دندان ها دارند.

در این حالت، غالبا ترشحات بینی وجود دارد که ممکن است زرد رنگ، سبز رنگ و یا شفاف باشند.

همچنین احساس خستگی، کاهش حس بویایی و چشایی، سرفه، گلودرد، بوی بد دهان، سردرد، درد به هنگام خم کردن سر به جلو و تب نیز از علائم سینوزیت می باشند.

زمانی که علائم ادامه می یابند

اگر التهاب سینوس بیشتر از 3 ماه طول بکشد، سینوزیت مزمن است.

باکتری ها می توانند در سینوس های بسته و دچار انسداد، تجمع یابند، اما این تنها علت بروز سینوزیت نیست.

آناتومی و ساختار جمجمه، حساسیت ها، پولیپ ها، مشکلات سیستم ایمنی و بیماری های دهان و دندان نیز می توانند باعث ایجاد سینوزیت شوند.

پولیپ های بینی

زمانی که سینوس ها ملتهب باقی می مانند، پوشش مخاطی سینوس ممکن است ضخیم شده و تورم پیدا کند. این التهاب و تورم می تواند آن قدر زیاد باشد که باعث ایجاد توده های انگور مانندی با نام پولیپ شوند. پولیپ ها ممکن است از سینوس ها تا مسیرهای بینی ادامه یابند و مسیرهای هوایی بینی را مسدود سازند.

اسپری و قطره های باز کننده بینی

اسپری ها یا قطره های باز کننده دکونژستان، راه های هوایی متورم بینی را باز کرده و اجازه می دهند که سینوس ها تخلیه گردند. اما نمی توانید بیش از چند روز از این دارو ها استفاده کنید. استفاده مداوم از دکونژستان ها باعث می شود که اثر عکس از خود نشان دهند و باعث تورم و بسته شدن مجدد راه بینی می شوند.

استفاده از اسپری های استروئیدی بینی، اسپری های سالین یا شستشو با سرم های نمکی نیز گزینه دیگری است که باعث بهبود گرفتگی بینی می شود.

اما اگر گرفتگی بینی برطرف نشود، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.

آیا نیاز به آنتی بیوتیک دارید؟

هر نوع سرماخوردگی معمولی، در واقع یک عفونت ویروسی است.

 سرماخوردگی ها می توانند موجب علائم سینوزیت شوند ولی این علائم غالبا خود به خود برطرف می شوند.

آنتی بیوتیک ها، ویروس ها را درمان نمی کنند. بنابراین نمی توانند برای بهبود علائم سینوسی ناشی از سرماخوردگی موثر واقع شوند.

معمولا سرماخوردگی طی یک تا دو هفته از بین می رود و سینوزیت ناشی از سرماخوردگی نیز به دنبال آن از بین خواهد رفت.

درمان سینوزیت های آلرژیک

آیا تا به حال قرقره آب نمک یا شستشوی بینی با محلول سرم نمکی را تجربه کرده اید؟ اگر علائم سینوزیت در اثر آلرژی و حساسیت ایجاد شده باشند، اسپری های استروئیدی بینی هم می تواند در بهبود آن موثر باشد.

همچنین اگر عطسه و آبریزش بین دارید، مصرف آنتی هیستامین هم می تواند کمک کننده باشد.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

ترشحات زرد یا سبزرنگ می تواند به معنی عفونت باکتریایی باشد.

حتی در این صورت نیز، علائم سینوزیت طی یک تا دو هفته از بین خواهد رفت. اما اگر همچنان احساس ناخوشی دارید، تب می کنید و یا علائمتان بدتر یا شدیدتر شده اند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

آیا نیاز به جراحی سینوس دارید؟

اگر هیچ یک از گزینه های درمانی موثر واقع نشوند، عمل FESS (جراحی آندوسکوپیک سینوس) می تواند به بهبود وضعیت سینوزیت کمک کند. اما بهتر است که ابتدا از راه حل های ساده شروع کنید: از محرک ها و عواملی که باعث تحریک سینوزیت تان می شود پرهیز کنید. سپس با پزشک در مورد دارو هایی که می توانید مصرف کنید مشورت کرده و جراحی را به عنوان آخرین گزینه درمانی مد نظر قرار دهید.

عوارض نادر

تنها یک لایه استخوانی، سینوس های شما را از مغزتان جدا می کند. هرچند این اتفاق خیلی به ندرت ممکن است رخ دهد، اما اگر عفونت سینوس از استخوان بگذرد، می تواند باعث عفونت قشر مغز یا خود مغز گردد.

همچنین امکان گسترش عفونت به کاسه چشم و عفونت دور چشم و کوری احتمالی نیز وجود دارد. البته باید گفت که این موارد نیز بسیار نادر اند.

عوارض خفیف تر نیز شامل حملات آسم و از بین رفتن حس بویایی یا چشایی هستند که معمولا موقتی می باشند.

آیا می توان از سینوزیت پیشگیری کرد؟

متاسفانه پیشگیری از سینوزیت ممکن نیست. اما می توانید سه اقدام زیر را انجام دهید که ممکن است موثر واقع شوند:

• سینوس ها را مرطوب نگاه دارید. از اسپری های سالین یا سرم آب نمک برای شستشوی بینی استفاده کنید.
• از بودن در محیط های خیلی خشک پرهیز کنید.
• از قرار گیری در معرض محرک ها مثل دود سیگار یا بوهای شیمیایی قوی اجتناب کنید.

مرجع

https://www.webmd.com/allergies/ss/slideshow-sinusitis