بی اختیاری ادرار در زنان

بی اختیاری ادرار به چه معنی است؟

بی اختیاری ادرار یا از دست دادن کنترل مثانه یکی از مشکلات آزاردهنده ای است که میلیون ها نفر با آن درگیرند این که ندانید چه وقت و کجا ممکن است کنترل ادرارتان را از دست بدهید، می تواند بر روی کار، ورزش و زندگی اجتماعی شما تاثیر بگذارد این مشکل هم در زنان وجود دارد و هم در مردان، اما معمولا در زنان شیوع بیشتری دارد مطالعات نشان می دهند که حداقل نیمی از زنان سالمند ممکن است به نوعی از بی اختیاری ادرار مبتلا شوند

بی اختیاری فشاری ادرار

اصلی ترین علامت بی اختیاری ادرار این است که کاملا به صورت غیر منتظره اتفاق می افتد اما انواع مختلفی از بی اختیاری وجود دارد اگر در مواقع سرفه، عطسه و یا هنگام پریدن یا بلند کردن اشیاء سنگین، دچار بی اختیاری می شوید، ممکن است مبتلا به اختیاری فشاری ادرار باشید این نوع بی اختیاری یکی از رایج ترین مشکلات کنترل مثانه در زنان جوان است

بی اختیاری فشاری: دلایل

بی اختیاری فشاری زمانی رخ می دهد که عضلات و بافت های اطراف دهانه مثانه ضعیف می شوند هنگامی که فشار زیادی بر روی مثانه وجود داشته باشد و این دهانه نتواند خود را بسته نگه دارد دفع بی اختیار ادرار رخ می دهد فشار ناشی از سرفه کردن یا خندیدن می تواند یکی از دلایل بی اختیاری باشد دلایل دیگری نیز برای از دست دادن قدرت این عضلات وجود دارد: افزایش وزن، آسیب های ناشی از ورزش، بارداری و زایمان طبیعی نیز می تواند باعث کشیده شدن عضلات شود

بی اختیاری فوریتی: علائم

اگر اغلب نیاز مبرم به ادرار کردن احساس کنید، اما نتوانید به موقع خود را به دستشویی برسانید، ممکن است دچار بی اختیاری فوریتی باشید این مشکل در کنترل مثانه ممکن است در نتیجه آسیب عصب ناشی از دیابت، سکته، عفونت یا شرایط پزشکی دیگر باشد حتی ممکن است هیچ دلیلی برای این نوع بی اختیاری وجود نداشته باشد با این نوع بی اختیاری، ممکن است حجم زیادی از ادرار خارج شود حتی زمانی که بیشتر حجم مثانه خالی است، باز هم به ممکن است فرد برای رفتن به دستشویی احساس نیاز فوری کند

بی اختیاری فوریتی: دلایل

نیاز مبرم و ناگهانی برای ادرار کردن ممکن است به دلیل اسپاسم عضلات مثانه ایجاد شود این اسپاسم ها می تواند در اثر آسیب عضلات یا اعصاب ایجاد شده باشد در برخی موارد، سکته، التهاب یا عفونت مثانه می تواند دلیل چنین آسیبی باشد

مثانه بیش فعال

وجود مثانه بیش فعال، می تواند موجب نیاز ناگهانی و مکرر برای ادرار شود البته باید به خاطر داشت که مثانه بیش فعال در همه افراد باعث بی اختیاری ادرار نمی شود بیشتر خانم ها می توانند مثانه خود را تا رسیدن به دستشویی کنترل کنند این افراد به جای بی اختیاری ادرار و خیس کردن خود، بیشتر با مشکل تکرر ادرار رو به رو هستند، به این معنی که مجبورند زود به زود کارشان را متوقف کرده و خود را به دستشویی برسانند

داروهایی که مشکل بی اختیاری را بدتر می کنند

مصرف برخی از داروها خود می تواند باعث ایجاد بی اختیاری ادرار شود یا آن را بدتر کند در زنان، برخی از داروهای فشار خون بالا ممکن است عضلات مثانه را شل کرده و باعث ایجاد بی اختیاری فشاری شود برخی از داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است چنین مشکلی ایجاد کنند، در حالی که برخی دیگر از این قبیل داروها حتی می تواند موجب بهبود بی اختیاری شود داروهای ادرار آور نیز با بیشتر کردن ادرار، بر مشکل بی اختیاری افراد می افزاید

مشکلات روانی و احساسی ناشی از بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار بیماری خطرناکی نیست اما می تواند به لحاظ روانی و احساسی تاثیرات منفی در فرد ایجاد کند مطالعات و تحقیقات انجام شده نشان می دهد زنانی که به اختیاری ادرار مبتلا هستند، نسبت به سایر افرادی که از مثانه سالم برخوردارند، دارای اعتماد به نفس پایین تر، فعالیت جنسی کمتر و میزان افسردگی بیشتری هستند این موضوع الزاما نباید چنین تاثیری ایجاد کند بی اختیاری ادرار مشکلی قابل کنترل و حتی قابل درمان است

تشخیص بی اختیاری ادرار

اولین مرحله، تشخیص نوعِ بی اختیاری است پزشک ممکن است در مورد سابقه بیماری از شما سوالاتی بپرسد و یا برای تشخیص عفونت های احتمالی مجاری ادرار، آزمایش ادرار تجویز کند پزشک به هنگام معاینه ممکن است از شما بخواهد که بایستید و سرفه کنید این روش را معمولا برای تعیین بی اختیاری فشاری به کار می برند همچنین پزشک ممکن است از شما بخواهد که هرچقدر مایعات در طول روز می خورید و تمام دفعات دستشویی رفتن و یا از دست دادن کنترل مثانه و خیس کردن خودتان را طی روز یادداشت نمایید

تشخیص بی اختیاری: آزمایشات

ممکن است برای تشخیص علت بی اختیاری، نیاز به انجام آزمایشات مختلف باشد سونوگرافی می تواند نشان دهد که به هنگام ادرار کردن یا سرفه کردن، مثانه و مجاری ادرار شما چه تغییری می کند تست پد نشان می دهد که در طول روز چه مقدار ادرار کرده اید تست فشار مثانه نیز برای بررسی بی اختیاری فشاری انجام می شودتست سیستومتریcystometry فشار مثانه را اندازه گیری می کند و می تواند به تشخیص بی اختیاری فوریتی کمک کند این تست فضای داخل مثانه را اندازه می گیرد تا مشخص کند که مثانه خوب کار می کند یا نه اسکن MRI نیز چنان که در تصویر می بینید می تواند مشکلاتی را نشان دهد که در سایر تست ها تشخیص داده نمی شود

کنترل بی اختیاری خفیف

بیشتر زنانی که دچار بی اختیاری خفیف هستند، می توانند با کمتر نوشیدن مایعات آن را کنترل کنند سعی کنید لیوان خود را تا نیمه پر کنید و از نوشیدن مایعات کافئین دار مثل قهوه، چای و نوشابه نیز تا حد امکان پرهیز کنید، چرا که این موارد ادرار آور تر اند بهتر است در نوشیدن مایعات زیاده روی نکنید و فقط به میزانی آب و مایعات بنوشید که بدنتان دچار کم آبی نشود استراتژی دیگری که وجود دارد این است که در فواصل منظم مثانه خود را خالی کنید می توانید هر ۲ یا ۴ ساعت یکبار، چه احساس نیاز کنید یا نه، به دستشویی بروید

تمرینات کگل Kegel

از آنجا که بی اختیاری فشاری ادرار، ناشی از ضعف عضلات لگن است، باید بتوانید این عضلات را تقویت نمایید شما می توانید این کار را با اجرای تمرینات کگل انجام دهید ابتدا عضلات کف لگن تان را پیدا کنید و آنها را به مدت ۱۰ ثانیه منقبض کرده و سپس رها کنید این کار را روزانه سه تا چهار بار تکرار کنید زمانی که این عضلات قوی تر شوند، می توانید کنترل مثانه و ادرار را به دست گیرید این تمرینات را می توانید با متوقف کردن جریان ادرار نیز انجام دهید اما این کار را فقط برای برای شناسایی عضلات کف لگن انجام دهید قطع جریان ادرار ممکن است منجر به عفونت مجاری ادرار شود

بیوفیدبک

بیوفیدبک یا پس خوراند زیستی، شیوه‌ای تکمیل ‌کننده و جایگزین برای دارو درمانی است که در آن می‌آموزیم عملکردهای بدن از جمله ضربان قلب، فعالیت مثانه و غیره را با کمک ذهن کنترل کنیم هرچه اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد عضلات لگنی داشته باشید، بهتر می توانید آنها را کنترل کنید برای این منظور می توانید از بیوفیدبک به همراه تمرینات کگل استفاده کنید

پساری واژن Pessary

اگر روش هایی که تا کنون برای کنترل مثانه به کار گرفته اید، کارساز نبود، می توانید در این زمینه با یک پزشک مشورت کنید اگر دچار بی اختیاری فشاری باشید، استفاده از پساری می تواند کمک کننده باشد این وسیله که در داخل واژن قرار می گیرد، می تواند جلوی دفع بی اختیار ادرار را بگیرد از پساری می توانید به صورت دائم و یا تنها در زمان نیاز، مثلا موقع ورزش کردن، استفاده کنید

تمرینات مثانه

تمرینات مثانه می تواند برای کنترل هر دو نوع بی اختیاری فشاری و فوریتی مفید واقع باشد نموداری تهیه کنید از تمام دفعاتی که به دستشویی می روید و دفعاتی که دچار بی اختیاری می شوید بعد از بررسی الگوی این نمودار می توانید با رفتن به موقع به دستشویی، از بروز بی اختیاری و نشت ادرار پیشگیری کنید همچنین می توانید به تدریج فواصل بین دستشویی رفتن را بیشتر کنید تا مثانه به کنترل ادرار در زمان های طولانی تر عادت کند

دارو درمانی

برای بی اختیاری ادرار فوریتی، پزشکان اغلب داروهای آنتی کولینرژیک anti holinergi را تجویز می کنند این قرص ها برخی از اعصاب موجود در عضلات مثانه را مسدود می سازند مطالعات نشان می دهد این داروها همراه با تمرینات مثانه موثر تر خواهد بود تزریق بوتاکس در داخل عضلات مثانه نیز می تواند با ریلکس کردن مثانه باعث کنترل ادرار شود تاثیر این تزریق دائمی نیست، اما معمولا می تواند بین ۸ تا ۹ ماه دوام یابد سپس می توان مجددا تزریق را انجام داد

سایر درمان ها

اگر با وجود به کارگیری تمام روش های درمانی ذکر شده، مشکل بی اختیاری تان هنوز به قوت خود باقی است، پزشک می تواند سایر گزینه های درمانی موجود را توصیه کند برای بی اختیاری فوریتی، دستگاهی وجود دارد که اعصاب نزدیک مثانه را تحریک کرده و اسپاسم های موجود را با سیگنال های الکتریکی کنترل می کند همچنین می توانید از تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس نیز استفاده کنید برای هر دو موردِ بی اختیاری ادرار فوریتی و فشاری، انواع مختلف جراحی نیز وجود دارد

استفاده از محصولات ویژه

اگر مشکل بی اختیاری دارید، با استفاده از محصولاتی که به این منظور طراحی شده اند، مثل پوشک بزرگسالان، نوار بهداشتی های مخصوص یا شرت های مجهز به پلاستیک احساس راحتی بیشتری خواهید داشت این محصولات را می توانید از داروخانه ها یا فروشگاه های عرضه محصولات طبی تهیه نمایید کالای های خواب مخصوص مثل ملحفه های پلاستیک دار محفاظتی نیز می تواند مفید باشد

پیشگیری از بی اختیاری ادرار

شما می توانید خطربروز بی اختیاری را با انجام روزانه تمرینات کگل کاهش دهید اگر سیگار می کشید سعی کنید آن را ترک کنید سیگار کشیدن موجب بروز سرفه های مزمن می شود که این امر می توان با فشار به مثانه باعث نشت ادرار شود