سرطان ریه

تصویر بزرگ

سرطان ریه، هم در مردان و هم در زنان، اولین عامل مرگ های ناشی از سرطان است. اما این آمار، همیشه چنین نبوده است. پیش از کاربرد گسترده دستگاه‌های سیگار‌پیچ مکانیکی، سرطان ریه بسیار نادر بود. امروزه، می توان سیگار کشیدن را عامل 9 مورد از هر 10 مورد مرگ ناشی از سرطان ریه برشمرد. در حالی ‌که گاز رادون، آلودگی هوا و عوامل دیگر کمتر در این زمینه نقش دارند.

اخیرا با تولید داروهای پیشرفته جدید، این بیماران می توانند امید بیشتری برای زندگی داشته باشند.

زمانی که سیگار، عامل ایجاد سرطان است

سیگارها را از مواد شیمیایی سرطان ‌زا پر می کنند. همچنین سیگار می تواند سیستم دفاعی طبیعی ریه‌ها را نیز مختل سازد. مجاری تنفسی و مسیر های عبور هوا از قشری از موهای ریز به نام سیلیا (cilia) پوشیده شده اند. این موها با بیرون راندن مواد سمی، باکتری ها و ویروس‌ها از ریه‌ ما محافظت می‌کنند.

دود سیگار، سیلیا را از کار می اندازد و این امر باعث انباشته شدن مواد شیمیایی سرطان ‌زا در ریه ها می‌شود.

علائم سرطان ریه

سرطان ریه خیلی آهسته پیشرفت می کند و معمولاً در مراحل اولیه، هیچ علائم یا نشانه‌ هشدار دهنده ای ندارد. چنان که سرطان پیشرفت می کند، ممکن است فرد با علائم زیر مواجه شود:

• سرفه های مداوم
•  درد قفسه سینه، به خصوص هنگام کشیدن نفس‌های عمیق
• خس‌خس سینه یا تنگی نفس
• سرفه های همراه با خلط خونی
•  خستگی مفرط

آزمایشات و غربالگری سرطان ریه

نوعی اسکن با نام سی‌تی اسکن اسپیرال وجود دارد که ممکن است مراحل اولیه‌ سرطان ریه را در برخی افراد ردیابی کند. اما مشخص نیست که آیا این نوع آزمایش می تواند آنقدر زود این بیماری را تشخیص دهد که از مرگ فرد سرطانی پیشگیری شود یا خیر.

محققان خدمات پیشگیرانه در ایالات متحده آمریکا، توصیه می‌کنند کسانی که زیاد سیگار می کشند، بین سنین 55 تا 80 سال، سالی یک بار سی ‌تی اسکن انجام دهند.

در مورد افرادی که قبلا سیگاری بوده اند و کمتر از 15 سال پیش اقدام به ترک سیگار کرده اند نیز این توصیه صادق است.

تشخیص بیماری

اگر پزشک احتمال دهد که شما مبتلا به سرطان ریه هستید؛ مثلا در صورت وجود سرفه‌های مزمن یا خس خس سینه، ممکن است انجام تصویربرداری اشعه‌ی ایکس از قفسه‌ سینه را توصیه کند. همچنین ممکن است نیاز باشد که تست خلط نیز انجام دهید.

در صورتی که هر یک از این آزمایشات احتمال سرطان ریه را نشان دهند، ممکن است نیاز به انجام بیوپسی یا نمونه برداری از بافت ریه باشد.

بیوپسی یا نمونه برداری چیست؟

پزشک معمولاً به وسیله یک سوزن نمونه‌های کوچکی از غده‌ و بافت مشکوک در ریه را، برای آزمایش در زیر میکروسکوپ برمی دارد. با مطالعه‌ و بررسی این نمونه بافت، پاتولوژیست (متخصص آسیب شناسی) می‌تواند تشخیص دهد که نوع تومور، سرطان ریه است یا نه و اگر چنین است، بیمار به چه نوع از سرطان ریه مبتلا است؟

دو نوع اصلی سرطان ریه

سرطان ریه با با سلول های کوچک تهاجمی‌ تر است، یعنی می‌تواند در مراحل اولیه‌ی بیماری، به سرعت به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. این نوع از سرطان ریه به شدت با سیگار کشیدن در ارتباط است و در افراد غیرسیگاری به ندرت دیده می شود. سرطان ریه دارای سلول های غیر کوچک، پیشرفت آهسته تری دارد و شایع تر است. این نوع از سرطان ریه، نزدیک به 85 درصد از سرطان‌های ریه را شامل می شود.

سرطان در چه مرحله ای است؟

مرحله ‌بندی نشان می دهد که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است. سرطان ریه با سلول های کوچک به دو مرحله تقسیم می‌شود: «Limited» یا محدود، یعنی سرطان محدود به یک ریه و احتمالاً نزدیک به غدد لنفاوی است. مرحله «Extensive» یا گسترده به این معنی است که سرطان به ریه‌ دیگر یا فراتر از آن نیز گسترش یافته است. سرطان ریه با سلول های غیر کوچک بسته به میزان پیشرفت آن، از مرحله‌ی یک تا چهار تعیین می گردد.

درمان سرطان در مراحل اولیه

در صورتی که پزشکان سرطان ریه با سلول های غیر کوچک را پیش از آن که به بیش از یک ریه انتشار یابد، شناسایی کنند، گاهی اوقات عمل جراحی می‌تواند کمک کننده باشد.

در این صورت، جراح بخشی از ریه را که تومور در ان قرار دارد و یا در صورت لزوم، تمام ریه را برمی دارد. بعد از آن برخی از افراد، به منظور از بین بردن هر یک از سلول‌های سرطانی باقی‌مانده، تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار می گیرند.

عمل جراحی معمولاً کمکی به سرطان ریه با سلول های کوچک نمی‌کند، چرا که این بیماری ممکن است پیش از تشخیص انتشار یافته باشد.

 سرطان ریه پیشرفته 

اگر سرطان آنقدر گسترش و انتشار یافته باشد که دیگر قابل درمان نباشد، باز هم درمان هایی وجود دارد که به افراد مبتلا کمک می کند تا مدت زمان بیشتری زندگی کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. پرتو درمانی و شیمی درمانی، تومرها را کوچک تر کرده و علائم بیماری از جمله درد استخوان و انسداد مجار تنفسی را کنترل می کند. شیمی درمانی معمولا اصلی ترین درمان برای سرطان ریه سلول های کوچک به شمار می رود.

درمان‌های جدید

در صورتی سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نشوند، درمان هدفمند (Targeted therapy) می تواند همراه با شیمی‌درمانی کمک کننده باشد. یکی از این روش ها، مانع از رشد عروق خونی جدیدی می شود که سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کنند. دیگر روش های درمانی نیز  چنان که در تصویر مشاهده می کنید، سیگنال‌هایی را که باعث تکثیر به سلول‌های سرطانی ریه می شوند، متوقف می‌کنند.

ایمونوتراپی یا ایمنی درمانی (Immunotherapy)،  سیستم ایمنی بدن را وادار به مقابله با شرایط پیشرفته‌ سرطان ریه با سلول های غیر کوچک می کند. این درمان برای تمامی افراد موثر واقع نمی شود. اما اگر موثر بیفتد، نتایج رضایتبخشی حاصل می شود. معمولا شیمی درمانی نیز مورد نیاز خواهد بود.

نتایج آزمایشات و مطالعات

آزمایش‌های بالینی به پزشکان کمک می‌کنند درمان‌های جدید امیدبخشی برای سرطان ریه پیدا کنند. از پزشک خود سؤال کنید آیا شیوه های درمانی جدیدی وجود دارد که شما بتوانید از آنها بهره مند گردید؟ در این روش ها چه چیز مد نظر قرار می گیرد و چطور می‌توان برای ان اقدام کرد.

آیا ترک سیگار کمکی می کند؟

تشخیص سرطان ریه می تواند برای فرد مبتلا به سرطان، یک شوک عظیم باشد. اگر سیگار می کشید و یا در گذشته می کشیده اید، هرگز برای ایجاد تغییرات سالم در زندگی دیر نیست. پژوهش‌ها نشان داده اند که آن دسته از مبتلایان به سرطان که پس از اطلاع از بیماری خود سیگار را ترک می کنند، بهتر از آن عده که هنوز به سیگار کشیدن ادامه می دهند، به درمان جواب خواهند داد.

دود دست دوم سیگار

سیگار کشیدن، اولین عامل سرطان ریه است، اما در عین حال، تنها عامل خطر برای ابتلا به این سرطان نیست. حتی استنشاق دود سیگار (زمانی که فرد دیگری سیگار می کشد) در منزل یا در محل کار نیز می تواند احتمال خطر بروز سرطان را در شما افزایش دهد. افرادی که با یک شخص سیگاری ازدواج می‌کنند، نسبت به کسانی که در معرض دود سیگار قرار ندارند، 20 تا 30 درصد  شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند.

مشاغل خطرناک

برخی مشاغل، می توانند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش ‌دهند. افرادی که با اورانیوم، آرسنیک، و سایر مواد شیمیایی سر و کار دارند، باید تلاش کنند که کمتر در معرض این مواد قرار گیرند. آزبست (پنبه نسوز)، که قبلا در عایق ‌سازی کاربرد گسترده داشت، عامل سرطان ریه شناخته می‌شود. این ماده امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد، اما کارگرانی که سال‌ها پیش در معرض این مواد قرار داشته اند، هنوز هم در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند.

گاز رادون

این گاز رادیواکتیو طبیعی، در مناطق خاصی از ایالات متحده آمریکا در سطحی بالاتر از سطح نرمال، یافت می‌شود. این گاز می‌تواند در خانه ها و منازل افراد تجمع یابد و ریسک ابتلا به سرطان ریه را به ویژه در افراد سیگاری افزایش دهد. این دومین عامل سرطان ریه در ایالات متحده به حساب می آید. این گاز را نمی توان بو کرد یا آن را دید. اما می توانید برای یافتن آن از یک کیت آزمایش ساده استفاده کنید.

آلودگی هوا

احتمال ابتلا به سرطان ریه در اثر آلودگی هوا نسبت به خطرات سیگار بسیار کمتر است، اما آلودگی هوا نیز عاملی است که جدا باید از آن پرهیز کرد. متخصصان معتقدند آلودگی ناشی از دود اتومبیل‌ها، کارخانه‌جات و نیروگاه‌ها می تواند مانند قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار، بر ریه‌ها تأثیر بگذارد.

چه عواملی شما را در معرض خطر قرار می‌دهند؟

• وجود سابقه‌ی خانوادگی سرطان ریه
• نوشیدن آبی که دارای آرسنیک زیاد است

افرادی که در معرض عوامل مشخص ابتلا به سرطان قرار ندارند؛ از جمله افراد غیر سیگاری، نیز ممکن است به سرطان ریه مبتلا شوند. محققان علت این امر را نمی دانند. به نظر می‌رسد که زنان بیش از مردان گرفتار سرطان ریه می شوند. همچنین یکی از انواع این سرطان به نام آدنوکارسینوم، معمولا در افراد غیر سیگاری شایع تر است.

پیشگیری

سرطان ریه، عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان هم در مردان و هم زنان به شمار می آید. اما اگر شما سیگاری نیستید و خود را در معرض دود سیگار افراد یگر نیز قرا نمی دهید، شانس بسیار کمتری برای ابتلا به این سرطان دارید.

اما اگر سیگاری هستید، بهتر است هر اقدامی که می توانید برای ترک سیگار انجام دهید. ممکن است بارها اقدام به ترک سیگار کنید تا در نهایت موفق به این کار شوید. بنابراین به تلاش در این زمینه ادامه دهید تا نتیجه مثبت حاصل شود. به یاد داشته باشید این تلاش ارزش بسزایی دارد و بدنتان از مزایای سلامت آن بهره مند خواهد شد.

مرجع

https://www.webmd.com/lung-cancer/ss/slideshow-lung-cancer-overview?ecd=wnl_wmh_032817&ctr=wnl-wmh-032817_nsl-promo-v_2&mb=uIH8KU3duqpX95gBCmansSpiMzVEF17PNKyGtFBhdlc%3d