حقایق جالب درباره زبان و حس چشایی

موجزه زبان

ما دائما از زبان خود  برای خوردن، صحبت کردن و بلعیدن استفاده می کنیم. می دانیم که بدون عملکرد زبان، غذایی که می خوریم دیگر این چنین نخواهند بود و کفیتی بسیار متفاوت دارد. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که این عضو شگفت انگیز چگونه عمل می کند؟ در اینجا قصد داریم برخی از جالب توجه ترین حقایق را در مورد زبان بیان کنیم.

طول متوسط زبان حدود 3 اینچ (8 سانتی متر) است

طول زبان معمولا از اپی گلوت یا زبان کوچک (که ته حلق واقع شده است) تا نوک آن اندازه گیری می شود. متوسط طول زبان یک مرد بزرگسال در حدود 8.5 سانتی متر و متوسط طول زبان یک زن بزرگسال حدود  7.9 سانتی متر است.

بر اساس سوابق جهانی گینس، عنوان فعلی بلندترین زبان جهان متعلق به یک آمریکایی به نام نیک استوبرل (Nick Stoeberl) است که زبان او حدود 10 سانتی متر طول دارد.

بین 2000 تا 4000 پاپیلای زبان یا جوانه چشایی (taste buds) در زبان شما وجود دارد.

در زبان بزرگسالان به طور میانگین بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ جوانه چشایی وجود دارد. سلول های حسی در جوانه های چشایی زبان مسئول درک طعم غذاها و نوشیدنی هایی هستند که می خوریم و می نوشیم. این سلول ها هر هفته خود را بازسازی می کنند. حدود یک چهارم جمعیت جهان حس چشایی بسیار قوی به خصوص برای طعم غذاهای تلخ تلخی دارند. این افراد حس چشایی قدرتمندی در مورد طعم غذاهای تلخ و به خصوص ترکیب تلخی به پروپیل تیواوراسیل (propylthiouracil) دارند. یک چهارم دیگر از جمعیت جهان تقریبا حس چشایی ضعیفی دارند. این افراد می توانند غذاها را بچشند اما زیاد نسبت به طعم ها حساس نیستند و نمی توانند طعم تلخ PROP را به خوبی درک کنند.

جوانه های چشایی را نمی توان با چشم مشاهده کرد

جوانه های چشایی با چشم انسان قابل مشاهده نیستند. برآمدگی های صورتی و سفیدی که شما بر روی زبان خود مشاهده می کنید در واقع پاپیلا (papillae) یا نام دارند. پاپیلا زائده مو مانندی است که جوانه های چشایی بر روی آن قرار دارند و هر کدام به طور میانگین حاوی ۶ جوانه چشایی است که بر روی زبان قرار دارند.

بیشتر جوانه های چشایی را نمی توان با چشم غیر مسلح مشاهده کرد. چیزی که شما می بینید پاپیلا است که جوانه های کوچکی شامل سلول های عصبی حسی هستند و مسئول حس چشایی می باشند.

 سه نوع پاپیلا وجود دارد: پاپیلای قارچی، پاپیلای نخی شکل و پاپیلای جامی. پاپیلای قارچی شایع ترین انواع پاپیلا است و بیشتر در نوک زبان و لبه های آن یافت می شود. این پاپیلاها را نمی توان با چشم غیر مسلح مشاهده کرد. سایر پاپیلاها شیوع کمتری دارند اما با چشم نیز قابل مشاهده اند. پاپیلای جامی شکل بزرگ است و به صورت V شکل در پشت زبان و نزدیکی گلو آرایش یافته است. تنها ۷ الی ۱۲ پاپیلای جامی وجود دارد. ما حدود ۲۰ پاپیلای نخی در پشت لبه های زبان داریم که با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده اند.

جوانه های چشایی علاوه بر روی زبان در سایر نقاط دیگر  نیز وجود دارند.

درست است که بیشتر جوانه های چشایی بر روی زبان هستند، اما در عقب گلو و روی زبان کوچک یا اپیگلوت، در بینی و سینوس ها و در تمام مسیر گلو تا قسمت فوقانی مری نیز سلول های چشایی وجود دارند. همچنین نوزادان و کودکان دارای تعداد بیشتری از این سلول های چشایی در غشاء مخاطی لب ها و گونه ها هستند. تمامی این سلول ها سیگنال هایی را به مغز ارسال می کنند و سپس به چیزی که آن را با عنوان طعم درک می کنیم تبدیل می شوند.

طعم های مختلف را با قسمت های مختلف زبان احساس نمی کنیم.

همه ما بر این باوریم  که زبان دارای ۴ ناحیه چشایی است: یکی برای درک شیرینی، قسمتی برای شوری، قسمتی برای طعم های ترش و آخرین منطقه برای حس تلخی. اما این موضوع درست نیست. این طعم ها را می توان در تمامی بخش های زبان احساس کرد. کناره های زبان بسیار حساس تر از بخش میانی آن است. پشت زبان نیز نسبت به طعم تلخ حساسیت بیشتری دارد.

زبان قوی ترین عضله در بدن نیست

زبان به طور کلی متشکل از عضلات است اما نه فقط یک عضله. این عضو از بدن، از ۸ عضله مختلف تشکیل شده است که با هم در آمیخته اند و می توانند ماتریس انعطاف پذیری را تشکیل دهند. عضلات زبان تنها ماهیچه های بدن ما هستند که مستقل از ساختار و اسکلت کل بدن عمل می کنند. عضلات زبان دارای استقامت شگفت انگیزی هستند و به طور مداوم برای غذا خوردن، صحبت کردن و بلعیدن استفاده می شوند. به نظر می رسد زبان ما عضوی خستگی ناپذیر است.

جوانه های چشایی به گونه ای برای بقای ما طراحی شده اند

جوانه های چشایی در جهت تکامل نوع بشر به ما کمک بسیار کرده اند. در ابتدا، این جوانه ها چشایی به ما کمک می کردند طعم غذاهایی را که می خوریم چشیده و امتحان کنیم. طعم های تلخ یا ترش می تواند علامت گیاهان سمی یا غذاهای فاسد باشد. عقب زبان به طعم تلخ حساس تر است و به همین دلیل قبل از بلع غذاها می توانیم غذاهای سمی یا فاسد را شناسایی کنیم. طعم شیرینی و شوری به ما اجازه می دهد غذاهایی را که غنی از مواد مغذی هستند، شناسایی کنیم.

زبان ما می تواند فربه تر شود

زمانی که شما چاق می شوید، زبانتان نیز چاق می شود. زبان انسان دارای درصد بالایی از چربی است و ارتباط خاصی بین حجم چربی و چاقی وجود خواهد داشت. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که داشتن زبان بزرگ تر و دارای سطح بالایی از چربی می تواند فاکتور خطری برای  آپنه خواب انسدادی (نوعی اختلال جدی خواب در افرادی که به طور مکرر حین خواب، نفس کشیدن را متوقف و  باز آغاز می کنند) در بزرگسالانی باشد که دچار چاقی مفرط هستند.  

اثر زبان ما درست همانند اثر انگشتمان منحصر به فرد است

فرم زبان هر فرد خاص و منحصر به فرد است و می توان مانند اثر انگشت از آن به عنوان ابزاری برای احراز هویت افراد استفاده کرد. زبان ما توسط دهانمان محافظت می شود و جعل اثر آن دشوار است. محققان در حال حاضر بر روی روشی تحقیق می کنند که بتواند از زبان به عنوان تاییدکننده بیومتریک هویت استفاده کند. در واقع این می تواند روشی قابل اعتماد و معتبر برای شناسایی افراد است.

زبان ما حاوی اطلاعات زیادی درباره سلامت ما است

زبان ما می تواند نشانه هایی از میزان سلامت عمومی بدن  از جمله موارد زیر در اختیارمان قرار دهد:

• زبانی به رنگ قرمز روشن، می تواند نشانه کمبود اسید فولیک یا آهن و ویتامین B12، تب اسکارلت یا بیماری کاواساکی (نوعی بیماری جدی در کودکان) باشد.
• لکه ها یا پوشش سفید رنگ بر روی زبان می تواند نشانه تورم دهانی (نوعی از عفونت مخمر) یا لکوپلاکیا (leukoplakia) باشد که به نوعی پیش درآمد سرطان محسوب می شود.
•  زبان سیاه و مو دار می تواند نشانه رشد بیش از حد باکتری ها باشد و ممکن است در افرادی دیده شود که دیابت دارند یا از آنتی بیوتیک و شیمی درمانی استفاده می کنند.
•  برآمدگی های دردناک بر روی زبان می تواند نشانه زخم های دهانی یا سرطان دهان باشد.
   

در صورتی که علائم بالا را مشاهده کردید و یا نگران وضعیت ظاهری زبان خود هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

مرجع:

https://www.medicinenet.com/fun_facts_about_tongue_and_taste_buds_slideshow/article.htm