سرفه خونی

سرفه های خونی معمولا علامت یک بیماری جدی است. علت این سرفه ها می تواند عفونت، سرطان و بیماری های عروق خونی یا مشکلات ریوی باشد. سرفه های خونی عموما نیاز به ارزیابی پزشکی دارند مگر در صورتی که در اثر برونشیت ایجاد شده باشند.

علل سرفه خونی

دلایل متعددی برای سرفه های خونی وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• برونشیت (حاد یا مزمن)؛ رایج ترین علت سرفه های خونی است.
• برونشکتازی: نوعی بیماری ریوی است که در آن لوله های نایژه ای در ریه ها بسته شده و ترشحات غلیظ در آن ها جمع می شود.
• سرطان  ریه و یا تومورهای خوش خیم ریه
• استفاده از دارو های رقیق کننده خون( ضد انعقاد)
• ذات الریه
• آمبولی ریوی ( انسداد جریان خون)
• نارسایی انسدادی قلبی، خصوصا در اثر تنگی دریچه میترال
• بیماری سل
• ناهنجاری ریوی شریانی و وریدی(سرخرگی و سیاهرگی) AVMs
• مصرف مواد مخدر مثل کوکائین
• صدمه دیدن قفسه سینه در اثر ضربه و حادثه؛ مثل زخم گلوله و یا تصادف رانندگی

خلط های خونی همچنین می تواند در اثر خونریزی خارج از ریه و لوله های هوا ایجاد شده باشد. خون دماغ شدید و یا استفراغ خونی می تواند باعث ورود خون به نای شود. در نتیجه این خون همراه با سرفه از بدن خارج می شود.

در بیشتر افراد، علت سرفه خونی مشخص نمی شود و بیشتر از شش ماه نیز طول نمی کشد.

آزمایشات سرفه خونی

در بیشتر بیمارانی که سرفه های خونی دارند، تمرکز این آزمایش ها بر روی تعیین میزان خونریزی و خطر احتمالی آن برای تنفس است. بنابراین علت اصلی سرفه های خونی باید مشخص شود.

آزمایشات لازم برای تشخیص علت سرفه خونی عبارتند از:

معاینه بدنی و فیزیکی بیمار و بررسی سابقه بیماری خانوادگی. پزشک با گفتگو و معاینه بیمار، به جمع آوری اطلاعاتی می پردازد که می توانند سر نخی از علت سرفه های خونی به دست دهند.

عکسبرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس. این آزمایش می تواند حجم و توده ای در قفسه سینه و یا تجمعی از مایع در مناطقی از ریه ها نشان دهد و یا ممکن است همه چیز کاملا طبیعی باشد.

توموگرافی کامپیوتری( سیتی اسکن). سیتی اسکن می تواند با ایجاد تصاویری که جزئیات ساختار قفسه سینه را نشان می دهند، علت سرفه های خونی را مشخص سازد.

برونکوسکوپی. به وسیله یک اندوسکوپ (لوله ای قابل انعطاف به همراه دوربینی که در انتهای آن است) و از طریق دهان یا بینی، می توان وضعیت راه های هوایی و نایژه ها را مشاهده کرد. از این طریق پزشک می تواند علت خلط های خونی را مشخص سازد.

آزمایش شمارش سلول های خونی (CBC). این تست از طریق شمارش گلوبول های سفید و قرمز خون و پلاکت ها( سلول هایی که باعث ایجاد لخته خون می شوند) انجام می گیرد.

آزمایش ادرار(Urinalysis). برخی از علل خاص خلط های خونی ممکن است به صورت ناهنجاری هایی در یک آزمایش ساده ادرار خودش را نشان دهد.

آزمایش خون (پروفایل شیمیایی خون). این آزمایش، الکترولیت ها و عملکرد کلیه را که در برخی از علل خلط های خونی ممکن است غیر عادی باشد، ارزیابی می کند.

آزمایشات انعقاد خون. دستکاری و ایجاد تغییر در قابلیت لخته سازی خون، به رقیق سازی خون و در نتیجه خونریزی و ایجاد سرفه های خونی کمک می کند.

آزمایش گازهای خونی ( گاز خون شریانی ). آزمایش سطح اکسیژن و دی اکسید کربن در خون است. سطح اکسیژن خون ممکن است در افرادی که سرفه های خونی دارند، می تواند پایین باشد.

 « پالس اکسی متری » یا  اکسیژن سنجی خون (Pulse oximetry). در این آزمایش به کمک میله ای (معمولا بر روی انگشت) که پالس اکسی متر یا اکسیژن‌سنج خون نام دارد، میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ را اندازه‌گیری می کنند.

درمان سرفه های خونی

برای افرادی که سرفه های خونی دارند، هدف درمان، متوقف ساختن خونریزی و همچنین مداوای علت زمینه ای خلط خونی است.  این روش های درمانی عبارتند از:

مسدود سازی شریان برونشی. پزشک یک کاتتر را از میان پای بیمار به داخل شریانی که خون را به ریه می فرستد پیش می برد. با تزریق ماده حاجب و مشاهده شریان ها در صفحه نمایشگر، پزشک منبع خونریزی را تشخیص می دهد. سپس آن شریان را با استفاده از یک طناب یا فنر فلزی یا ماده ای دیگر مسدود می کنند. خونریزی معمولا متوقف می شود و سایر شریان ها عملکرد شریان تازه مسدود شده را جبران خواهند کرد.

برونکوسکوپی. ابزارهایی که در انتهای اندوسکوپ قرار دارند، می توانند برای درمان  برخی از علل سرفه های خونی مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال کیسه پر شده ازهوایی که در  داخل راه های هوا قرار می گیرد می تواند به توقف خونریزی کمک کند.

جراحی. سرفه های خونی شدید و تهدید کننده، ممکن است نیازمند جراحی و برداشتن قسمتی از ریه باشد ( پنومونکتومی ).

روش های درمان و معالجه خلط ها و سرفه های خونین باید علت زمینه ای وجود این سرفه ها را نیز مورد توجه قرار دهد. سایر درمان های خلط خونین عبارتند از:

• آنتی بیوتیک های خوراکی برای عفونت هایی مانند ذات الریه یا سل
• شیمی درمانی یا درمان رادیو اکتیو برای سرطان های ریه
• استروئید ها برای بیماری های التهابی

افرادی که به دلیل استفاده از دارو های ضد انعقادی، خون بسیار رقیقی دارند، ممکن است احتیاج به تزریق فراورده های خونی و یا دارو های دیگری داشته باشند که از کاهش خون جلوگیری می کنند.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

رایج ترین علت سرفه های خونی برونشیت حاد است که معمولا خود به خود و بدون درمان بهبود میابند. افراد مبتلا به برونشیت اگر به مدت کمتر از یک هفته سرفه هایی دارند که اغلب با خون و خلط بسیار کمی همراه است، معمولا با رعایت و مراقبت بهتر می شوند.

خلط آغشته به خون همچنین می تواند  نشانه ای از یک بیماری جدی باشد. در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• خلط خونی که بیش از یک هفته طول بکشد، شدت آن زیاد باشد، رو به بدتر شدن بگذارد و یا در طول زمان رفت و برگشت کند.
• درد قفسه سینه
• کاهش وزن
• تعریق شبانه
• تب بیش از 37.5 درجه سانتی گراد
• تنگی تنفس حین فعالیت های عادی

افراد مبتلا به سرفه های خونی که نیازمند درمان هستند، تا زمانی که علت اصلی این سرفه ها شناسایی شود و تهدید خونریزی جدی برطرف شود، معمولا در بیمارستان تحت درمان قرار می گیرند.

مرجع:

منبع