بیماری مری بارت (Barrett's esophagus)

1 چکیده

در بیماری مری بارت، بافت لوله ای که از حلق به معده متصل است سرخ نای یا مری به غشایی تغییر می کند که شبیه پوشش روده است مری بارت اغلب در افرادی مشاهده می شود که دچار برگشت طولانی مدت اسید معده به مری رفلاکس هستند با این وجود، تنها درصد کمی از افراد دارای رفلاکس GERD، دچار مری بارت می شوند مری بارت خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهد اگرچه خطر بروز سرطان کم است، اما معاینات منظم برای تشخیص سلول های سرطانی بسیار ضروری است اگر سلول های پیش سرطانی مشاهده شد، می توان برای جلوگیری از سرطان مری هرچه سریع تر آنها را درمان کرد

2 علائم و نشانه ها

تغییرات بافت مری که نشان دهنده بروز مری بارت هستند، علائم خاصی ایجاد نمی کنند علائم و نشانه ها عموما مربوط به مشکل رفلاکس معده به مری GERD است که شامل موارد زیر می شود:

• سوزش مکرر سر دل

• اشکال در بلع مواد غذایی

• درد قفسه سینه که کمتر رایج است البته بسیاری از افراد مبتلا به مری بارت هیچ علائم و نشانه ای ندارند

3 چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بیش از پنج سال است که سوزش سر دل و برگشت اسید معده شما را دچار مشکل کرده است، به پزشک مراجعه کنید؛ چرا که خطر ابتلا به مری بارت وجود دارد در صورت بروز شرایط زیر بهتر است فورا به پزشک مراجعه شود:

• درد قفسه سینه که ممکن است علامت سکته قلبی باشد

• مشکل بلع

• استفراغ خونین به رنگ قرمز و یا خونی که شبیه به تفاله قهوه است

• مدفوع خونی یا سیاه و قیری

4 علت ها:

علت دقیق بروز مری بارت شناخته شده نیست اما در بیشتر افراد مبتلا، برگشت اسید معده به مدت طولانی وجود داشته است در مشکل رفلاکس، اسیدی که از معده به مری برمی گردد، به بافت مری آسیب می رساند همچنان که مری بافت خود را ترمیم می کند، سلول ها می توانند به نوع سلولی تبدیل شوند که در مری بارت یافت می شود با این وجود، برخی افراد مبتلا به مری بارت هرگز دچار سوزش سردل یا برگشت اسید نشده اند و مشخص نیست چه چیزی باعث بروز مری بارت در این افراد می شود

5 عوامل خطر:

عواملی که خطر ابتلا به مری بارت را افزایش می دهند، عبارتند از:

• سوزش مزمن سر دل و رفلاکس اسید

مشکل رفلاکس اگر با وجود مصرف داروهایی که مهارکننده های پروتون پمپ proton pump inhibitors نام دارند(گروهی از داروها که وظیفهٔ اصلی شان در بدن کاهش پایدار اسید معده است) ، برطرف نشود و همچنین در شرایطی که مشکل رفلاکس نیاز به مصرف مداوم دارو داشته باشد، خطر ابتلا به مری بارت افزایش می یابد.

• سن مری بارت:

در هر سنی رخ میدهد، اما در سالمندان شایع تر است

• جنسیت :

مردان به مراتب بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به مری بارت قرار دارند

• نژاد:

سفیدپوستان نسبت به نژاد های دیگر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند

• اضافه وزن:

چربی اطراف شکم خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد

• سیگار کشیدن در گذشته یا در حال حاضر

6. عوارض و پیامدها:

بارتِ مری خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهد هرچند که احتمال خطر حتی در افرادی که تغییراتی در بافت سلولی مری آنها پدیده آمده، ناچیز است بسیار از افراد مبتلا به مری بارت هیچ وقت دچار سرطان نمی شوند

7. تشخیص بیماری:

به طور کلی برای تعیین مری بارت از آندوسکوپی استفاده می شود یک لوله نازک که یک دوربین به سر آن متصل است.

آندوسکوپ از راه گلو وارد مری شده و پزشک به وسیله این ابزار، علائم و تغییرات بافت مری را مورد بررسی قرار می دهد. پزشک از بافت مری نمونه برداری می کند و این نمونه بیوپسی برای تعیین درجه تغییر یافتگی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد.

تعیین میزان تغییر یافتگی بافت:

یک متخصص آسیب شناس پاتولوژیست در آزمایشگاه درجه دیسپلازی dysplasia رشد نابهنجار بافت ها در سلول های مری را تعیین میکند از آنجا که تشخیص ناهنجاری در بافت مری مشکل است، بهتر است که دو آسیب شناس که لااقل یکی از آنها متخصص آسیب شناسی گوارش است، تشخیص را تایید کند.

بافت نمونه برداری شده، می تواند در این دسته بندی قرار گیرد:

• بدون دیسپلازی: در صورتی که مری بارت وجود داشته باشد اما هیچ تغییرات پیش سرطانی در سلولها دیده نشود

• دیسپلازی خفیف: در صورتی که سلول ها علائم ناچیزی از تغییرات پیش سرطانی را نشان دهند

• دیسپلازی درجه بالا: در صورتی که سلولها تغییرات فراوانی نشان دهند دیسپلازی درجه بالا آخرین مرحله پیش از تغییرات سلولی در جهت سرطان مری محسوب می شود کالج امریکایی بیماری های دستگاه گوارش، برای افراد مبتلا به رفلاکس که حداقل به صورت هفتگی دچار این عارضه بوده و به درمان با مهارکننده های پروتون پمپ نیز جواب نداده اند و همچنین دست کم دو تا از عوامل خطرزای زیر را نیز دارند، بررسی و اسکرین را توصیه می کند:

• سن بالای ۵۰ سال

• سفید پوست بودن

• داشتن چربی فراوان دور شکم

• کشیدن سیگاردر گذشته یا در حال حاضر

• داشتن سابقه بیماری مری بارت و یا سرطان مری در خانواده

اگرچه زنان به طرز مشهودی کمتر از مردان مبتلا به مری بارت می شوند، اما زنانی که رفلاکس کنترل نشده دارند و یا از دیگر عوامل خطرابتلا به مری بارت برخوردارند نیز باید بررسی و اسکرین شوند.

8. درمان

درمان مری بارت بستگی به میزان رشد غیر عادی سلول های مری دیسپلازی و همچنین سلامت عمومی فرد دارد

بدون دیسپلازی:

پزشک در این شرایط موارد زیر را توصیه می کند:

• آندوسکوپی دوره ای جهت نظارت بر سلول های مری.

اگر نمونه یا بیوپسی بیمار دیسپلازی را نشان ندهد، احتمالا لازم است که برای پیگیری مجدد یک سال بعد از انجام بیوپسی و سپس هر سه سال یک بار اندوسکوپی انجام گیرد.

• درمان رفلاکس. GERD

دارو و تغییر شیوه زندگی می تواند علائم و نشانه های این بیماری را تسکین و بهبود بخشد. جراحی نیز برای تنگ کردن عضله ای که جریان اسید معده را کنترل می کند، می تواند یک گزینه درمانی باشد درمان رفلاکس، درمان زمینه ای مری بارت نیست و احتمال اینکه خطر ابتلا به سرطان مری را نیز کاهش دهد بسیار کم است، اما می تواند تشخیص دیسپلازی را آسان تر کند

دیسپلازی درجه پایین:

در صورت تشخیص دیسپلازی درجه پایین، نتیجه باید مورد تایید یک آسیب شناس پاتولوژیست مجرب قرار گیرد. در این صورت پزشک ممکن است انجام یک آندوسکوپی دیگر به فاصله شش ماه و تکرار آن را به مدت هر شش تا دوازده ماه توصیه کند اما با در نظر گرفتن خطر ابتلا به سرطان مری، اگر تشخیص دیسپلازی درجه پایین مورد تایید واقع شود، درمان را توصیه می کنند در این مورد درمان های زیر ترجیح دارند:

• برداشتن ضایعه به روش اندوسکوپی Endoscopy position: به این وسیله سلول های آسیب دیده را به وسیله آندوسکوپی برمی دارند

• فرسایش فرکانس رادیویی Radiofrequency ablation: در این روش از گرما برای از بین بردن بافت غیر عادی مری استفاده می شود که ممکن است پس از برش اندوسکوپی توصیه شود. اگر در اندوسکوپی اولیه التهاب شدید مری وجود داشته باشد، پس از سه تا چهار ماه درمان کاهش اسید معده، اندوسکوپی دیگری صورت می گیرد

دیسپلازی درجه بالا :

دیسپلازی درجه بالا عموما به سرطان مری می انجامد و مرحله پیش از آن محسوب می شود به همین دلیل پزشک ممکن است برداشتن ضایعه به روش آندوسکوپی و یا فرسایش فرکانس رادیویی را توصیه کند.

سایر گزینه های درمانی عبارتند از:

• سرما درمانی cryotherapy: در این نوع درمان از یک آندوسکوپ برای انجماد سلول های غیر طبیعی مری به وسیله مایع یا گاز سرد استفاده می شود سلول ها پس از سرد شدن، دوباره گرم شده و سپس مجددا منجمد می شوند این چرخه به سلول های غیر عادی آسیب می رساند و در نتیجه باعث مرگ سلول های سرطانی می شود.

• درمان فتودینامیک  Photodynamic therapy: این نوع درمان سلول های غیر طبیعی را به وسیله حساس ساختن آنها به نور، نابود ساخته و از بین می برد.

• جراحی: بافت آسیب دیده مری با عمل جراحی برداشته می شود و قسمت باقی مانده به معده متصل است. پس از درمان، امکان عود مجدد مری بارت وجود دارد از پزشک خود درباره اینکه چه مدت یک بار باید برای معاینه وبررسی مجدد مراجعه کنید بپرسید اگر درمانی غیر از جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده مری صورت گرفته باشد، پزشک ممکن است برای کاهش اسید و کمک به التیام مری دارو تجویز کند

9. سبک زندگی و درمان های خانگی:

تغییر در شیوه زندگی می تواند علائم ریفلاکس را که ممکن است علت زمینه ای مری بارت باشد، تسکین دهد موارد زیر را مورد ملاحظه قرار دهید:

• حفظ تناسب اندام

• حذف مواد غذایی و نوشیدنی هایی که سوزش سر دل را تحریک می کنند مثل شکلات، قهوه، الکل و نعناع

• ترک سیگار

• به هنگام خواب یا دراز کشیدن زیر سر خود را بالا نگه دارید این کار مانع از رفلاکس می شود

10. آمادگی برای ملاقات پزشک

مری بارت اغلب در افراد دارای رفلاکس مشاهده می شود اگر پزشک، تشخیص مری بارت بدهد، شما را به یک متخصص گوارش gastroenterologist ارجاع خواهد داد.

کاری که می توان انجام داد:

• اگر پرهیز غذایی یا محدودیت خاصی پیش از ملاقات پزشک لازم است، از آن مطلع شوید

• تمام علائم بیماری را یادداشت کنید، از جمله علائمی که به علت مراجعه شما به پزشک بی ارتباط است

• فهرستی از داروهای خود تهیه کنید، همچنین ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می کنید

• اطلاعات پزشکی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله سایر بیماری هایی که دارید

• از یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود بخواهید که شما را همراهی کنند، تا گفته های پزشک را به خاطر بسپارند

• سوال هایی را که می خواهید از پزشک بپرسید، یادداشت کنید

سوالات شما از پزشک

• آیا گزارش آزمایشگاه نشان دهنده بافت غیر طبیعی دیسپلازی است؟ اگر چنین است، دیسپلازی در چه درجه ای است؟

• چه مقدار از مری آسیب دیده است ؟

• برای بررسی تغییرات مری، چه مدت یک بار باید از مری عکس برداری کرد؟

• آیا در معرض خطر ابتلا به سرطان مری قرار دارم؟

• آیا دیسپلازی دارم و این تشخیص توسط یک متخصص آسیب شناس مورد تایید قرار گرفته است؟

• آیا خطر ابتلا به سرطان مری وجود دارد؟

• چه گزینه های درمانی در دسترس می باشند؟

• آیا نیاز به رژیم غذایی خاصی و یا تغییری در شیوه زندگی می باشد؟

• من مبتلا به بیماری های دیگری نیز هستم چگونه می توانم به بهترین نحو این شرایط را با هم مدیریت کنم؟ در طول ملاقات علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک بپرسید، از پرسیدن سوالات دیگر که به ذهن می رسند دریغ نکنید

سوالات احتمالی پزشک از شما

پزشک نیز احتمالا سوالاتی از شما خواهد پرسید که آمادگی برای پاسخ به آنها در وقت ملاقات شما صرفه جویی می کند این سوالات عبارتند از:

• اولین بار چه وقت این علائم را تجربه کردید؟ شدت علائم چقدر است؟

• این علائم موقتی و گاه به گاه هستند یا مداوم؟

• به نظرتان چه عواملی ممکن است این علائم را تشدید کند یا بهبود بخشد؟

• به نظرتان چه چیزهایی این علائم را بهبود می بخشد؟

• آیا علائم رفلکس یا برگشت اسید دارید؟

• آیا داروی خاصی برای ریفلاکس یا هضم غذا استفاده می کنید؟

• آیا مشکل بلع دارید؟

• آیا به تازگی دچار کاهش وزن شده اید؟

مرجع

گردآوری و ترجمه مطالب توسط دکتر علی اجودی و همکاران ایشان در گروه Salamati24

منبع