چگونه برای کلونوسکوپی آماده شویم؟

 اقداماتی که قبل از آن باید انجام داد

آزمایش كولونوسكوپی به پزشك اجازه می ‌دهد كه داخل روده بزرگ (كولون) و بخش پایانی آن (رکتوم) را که به مقعد ختم می شود مشاهده کند. این روش موثر می تواند امکانات زیر را برای پزشکان فراهم می کند:

• بررسی پولیپ های کولون
• پیدا کردن علت و منبع علائم غیرعادی
• شناسایی سرطان کولون

همچنین کلونوسکوپی آزمایشی است که بسیاری از مردم از آن واهمه دارند. خود آزمایش کلونوسکوپی مختصر و کوتاه است و معمولا با بیهوشی عمومی صورت می گیرد و بیمار طی انجام آن چیزی نمی بیند و حس نمی کند. پس از آن نیز طی چند ساعت می تواند به فعالیت های روزمره خود بازگردد. اما در عین حال آمادگی قبل از انجام کلونوسکوپی و مراحل و مقدمات پیش از آن برای بیماران فرایندی ناخوشایند است.

در آماده‌ سازی پیش از کولونوسکوپی، روده بزرگ باید کاملاً تخلیه و از مدفوع و مایعات پاک شود تا دیدِ کافی جهت بررسی پوشش داخلی کولون و رکتوم وجود داشته باشد. بدین منظور چند ساعت پیش از انجام این آزمایش، بیمار باید داروها و ملیِن های قوی مصرف کند. همچنین عوارض ناخوشایندی مثل اسهال ممکن است بروزکند.

وقتی پزشک دستور انجام کلونوسکوپی را می دهد، شما اطلاعات و دستورالعمل های لازم را جهت آماده شدن برای آن دریافت خواهید کرد. با این اطلاعات می توانید تا روز آزمایش خود را آماده سازید.

7 روز قبل: تهیه داروها

 از یک هفته قبل باید برای انجام کلونوسکوپی آمادگی های لازم را کسب کنید. تهیه موارد زیر برای این منظور مورد نیاز است:

ملین ها

برخی از پزشکان هنوز داروی لاگزاتیو (نوعی مسهل گیاهی) را تجویز می کنند. بقیه نیز ترکیبی از محصولات بدون نسخه را به عنوان ملین توصیه می کنند. داروهایی را که پزشک تجویز می کند فراهم آورید و اگر سوالی در مورد چگونگی مصرف آن دارید قبل از آزمایش با مطب دکتر تماس بگیرید.

دستمال مرطوب

پس از دفعات مکرر دستشویی رفتن، دستمال توالت های معمولی کمی برای استفاده زخیم هستند. می توانید از دستمال مرطوب، دستمال توالت های طبی و یا دستمال های گیاهی و  حاوی ویتامین E استفاده کنید. این محصولات حاوی موادی هستند که می تواند پوست آزرده را نرم کرده و بهبود بخشد.

پماد سوختگی

پیش از کلونوسکوپی مقعد خود را با یک پماد سوختگی مثل دسیتین (Desitin) بپوشانید. در طول آزمایش نیز باید این کار را تکرار کرد. این عمل از آزردگی و زخم شدن پوست در اثر اسهال یا پاک کردن مقعد جلوگیری می کند.

غذاها و مایعات زلال و صاف شده

یک هفته قبل از انجام کلونوسکوپی باید به مصرف غذاهایی پرداخت که  دفع آن راحت تر است و باعث یبوست نیز نمی شود. می توانید این خوراکی ها را تهیه کنید:

• خوراکی هایی که فیبر کمتری دارند
• مایعات زلال
• آبمیوه های صاف شده
• سوپ های آبکی
• ژلاتین
• بستنی یخی

حد اقل یک و نیم لیتر مایعات برای مصرف ملین مورد نیاز است. همراه با این نوع ملین ها باید مقادیر متناسبی مایعات مصرف گردد تا از انسداد روده جلوگیری به عمل آید. بنابراین برای نوشیدن آب کافی برنامه ریزی کنید. این دارو های ملین را به همراه شربت های رقیق و طعم دار راحت تر می توان بلعید.

5 روز قبل: تنظیم رژیم غذایی

از این زمان به بعد باید رژیم غذایی مخصوصی را رعایت کنید که دفع آن برای سیستم گوارش راحت تر است.

غذاهای دارای فیبر پایین

حداقل 5 روز قبل از انجام کلونوسکوپی باید فیبر کمتری مصرف کنید. برای این منظور خوراکی های زیر مناسب اند:

• نان سفید
• پاستا یا ماکارونی
• برنج
• تخم مرغ
• گوشت بدون چربی مثل مرغ و ماهی
• سبزیجات پخته بدون پوست
• میوه بدون دانه و پوست

غذاهای نرم

48 ساعت پیش از انجام کلونوسکوپی مصرف این غذاهای نرم جهت آمادگی برای انجام آزمایش توصیه می گردد:

• تخم مرغ همزده
• اسموتی (مخلوط انواع میوه)
• پوره سبزیجات و سوپ
• میوه های نرم مثل موز

خوراکی هایی که باید از مصرف آنها اجتناب کرد:

در این مدت زمان همچنین باید از مصرف غذاهای دیر هضم و یا خوراکی هایی که طی آزمایش کلونوسکوپی در مسیر دوربین قرار می گیرند و مشاهده را مشکل می سازند، پرهیز کرد. موارد زیر از این قبیل اند:

• غذاهای چرب و سرخ شده
• گوشت پرچربی
• غلات کامل
• آجیل و مغذجات و دانه های روغنی
• ذرت بوداده
• سبزیجات خام
• پوست سبزیجات
• میوه های با پوست و دانه
• بروکلی، کلم، کاهو
• نخود و لوبیا

مصرف داروها

از پزشک خود سوال کنید که آیا می توانید داروهایی را که قبلا مصرف می کرده اید در مدت زمان رعایت این رژیم نیز ادامه دهید یا اینکه باید مصرف آنها را تا بعد از انجام کلونوسکوپی متوقف کنید. همچنین در مورد مصرف مکمل ها، ویتامین ها و هر گونه داروی بدون نسخه با پزشک مشورت کنید.

24 ساعت قبل

فرقی نمی کند در روزهای قبل چه غذاهایی مصرف کرده اید. 24 ساعت پیش از انجام کلونوسکوپی باید رژیم مایعات را رعایت کنید. بدن شما برای دفع ضایعات و مدفوع از روده ها نیاز به زمان دارد و تنها در این صورت است که انجام این آزمایش موفقیت آمیز خواهد بود.

اگر روده بزرگ (کولون) کاملا پاکسازی نشده باشد، پزشک ممکن است زمان دیگری را برای انجام کلونوسکوپی تایین کند.

تا آن زمان بدن شما باید کاملا هیدراته (آبرسانی) شود. می توانید هر گونه مایعات صاف شده و رقیق که میل دارید بیاشامید، اما بهترین قاعده ای که می توانید رعایت کنید نوشیدن ساعتی 8 اونس (225 میلی لیتر) مایعات در زمانی که بیدار هستید است.

شب قبل

اکنون زمان پاکسازی روده از هرگونه ضایعات باقی مانده است. برای این امر ممکن است پزشک یک لاگزاتیو قوی تجویز نماید.

بیشتر پزشکان دوز مخصوصی از ملین تجویز می کنند که نصف مخلوط را باید شب قبل از انجام کلونوسکوپی مصرف کرد و باقیمانده  آن را نیز 6 ساعت پیش از آزمایش مصرف می کنید.

ممکن است بلعیدن پودر ملین به دلیل مزه تلخ  آن برای بیمار دشوار باشد. با استفاده از این تکنیک ها می توانید خوردن این دارو را راحت تر کنید.

• بلعیدن آن همراه با مایعات طعم دار
• سرد کردن: 24 ساعت قبل از انجام کلونوسکوپی ملین را با نوشیدنی مخلوط کرده و آن را داخل یخچال قرار دهید تا خنک شود. گاهی بلعیدن مایعات سرد راحت تر است.
• استفاده از کاه: می توانید عقب گلوی خود کاه قرار دهید تا به هنگام بلعیدن مخلوط، طعم آن را کمتر حس کنید.
• از بین بردن طعم نامطبوع: پس از خوردن ملین تکه ای لیمو ترش در دهان خود فشار دهید تا طعم آن را از بین ببرد. همچنین می توانید آب نبات بمکید.
• افزودن طعم دهنده: زنجبیل، لیمو یا هر گیاه خوشبوی دیگر طعم زیادی به مایعات می دهند. با افزودن آن می توانید بلعیدن مخلوط ملین و مایعات را خوشایند تر کنید.

زمانی که لاگزاتیو مصرف می کنید، روده شما باقیمانده محتویات خود را به سرعت دفع می کند که این امر باعث اسهال شدید و مکرر می شود. همچنین موارد زیر ممکن است بروز کند:

• گرفتگی
• نفخ
• ناراحتی شکمی
• حالت تهوع
• استفراغ

اگر دچار هموروئید باشید، در این وضعیت ممکن است هموروئید شما دچار التهاب و آزردگی شود.

دو ساعت قبل

دو ساعت قبل از کلونوسکوپی دیگر چیزی (حتی آب) ننوشید. این اقدام باعث می شود بعد از انجام عمل حالت تهوع نداشته باشید. برای افرادی که درست پیش از عمل آب می نوشند، خطر بروز حالت تهوع و برگشت استفراغ به داخل ریه ها وجود دارد.

نکته پایانی

 مراحل مقدماتی کلونوسکوپی می تواند مثل دوره نقاهت آن ناخوشایند باشد و ایجاد ناراحتی کند. با این حال پنهان ماندن سرطان کلون و عدم تشخیص آن می تواند خیلی بدتر از آن باشد.

به تمام توصیه ها و دستور العمل های پزشک در این زمینه عمل کنید و اگر سوالی برایتان ایجاد شد در پرسیدن آن تردید نکنید. اگر کلونوسکوپی شما با موفقیت انجام شود، احتمالا تا ده سال آینده نیازی به کلونوسکوپی مجدد نخواهید داشت.

مرجع:

healthline.com