In-toeing Gait (پای پنجه کبوتری)

In-toeing Gait که اصطلاحا آن را پنجه کبوتری نیز می نامند، رایج ترین نوع از بدفرمی های چرخشی (اختلالات ارتوپدی) در کودکان است.

 در اختلال In-toeing Gait، کودک در زمان راه رفتن پنجه های خود را به سمت داخل می گذارد. این اختلال که بسیاری از والدین از آن شکایت دارند، در کودکان بسیار رایج است. در حقیقت In-toeing Gait یا پنجه کبوتری، رایج ترین نوع از بدفرمی های چرخشی ارتوپدی اندام تحتانی در کودکان است. در اکثریت غالب بیماران، in-toeing gait به مرور زمان و با فرایند رشد اصلاح می شود.

علت بروز In-toeing Gait در کودکان چیست؟

سه مورد از شایع ترین علل این عارضه شامل جلوآمدگی و بیرون زدگی ران ها (چرخش ران)، پیچ خوردگی درشت نی میانی (استخوان درشت نِی یا ساق پیچ خورده)، کف پا(پای چنبری) می باشد.

زمانی که پزشک متخصص جراح ارتوپدی کودک، فرزند شما را بررسی می کند، می تواند تشخیص دهد که   علت In-toeing Gait مربوط به استخوان ران، ساق و یا کف پا است.

 فمورال آنته ورژن(Femoral Anteversion) یا اختلال زاویه گردن ران نسبت به محور بدن

اختلال زاویه گردن ران، رایج ترین علت بروز  In-toeing Gait در کودکان 3 تا 10 ساله می باشد. استخوان ران استخوان بلندی است که از باسن تا زانو کشیده شده است. این بیرون زدگی و اختلال زاویه که به معنی خمیدگی گردن ران به سمت جلو می باشد، وضعیتی است که در آن قسمت گردنِ استخوان ران جلوتر از بقیه این استخوان و به سمت جلو تکیه دارد. این وضعیت باعث می شود که اندام تحتانی متاثر از این قسمت، به سمت جلو چرخیده (زانو و قسمت پشت پا به سمت خط میانی بدن می چرخد).

در یک کودک عادی به هنگام تولد، چرخش استخوان ران حدود 40 درجه است، که این میزان به مرور زمان  تا بزرگسالی حدود 10 تا 15 درجه کاهش می یابدو عموما با رشد کامل کودک از بین می رود.

چرخش استخوان ران در دختران شایع تر است و معمولا بین سنین 4 تا 6 سال به خوبی قابل ملاحظه است. والدین متوجه این امر می شوند که وقتی کودک با پنجه های رو به جلو ایستاده است، پاتلا (کاسه زانوها) به سمت داخل است. والدین معمولا این وضعیت را به شبیه حالت بی قوارگی و بی دست و پایی (دست و پا چلفتی) توصیف می کنند.

 وضعیت in-toeing (رو به داخل بودن پنجه ها) اغلب به هنگام دویدن و یا در پایان روز به هنگام خستگی، بیشتر نمایان می شود. چرخش استخوان ران معمولا در 99 درصد موارد به طور طبیعی کاهش می یابد. تحقیقات در این زمینه به طور مکرر نشان داده است که کفش های مخصوص، کابل های چرخان، بریس ها یا گچ گیری های اصلاحی در نتیجه تفاوتی حاصل نمی کند و اثر اثبات شده ای در درمان اين بدشکلی ها ندارند. برای درمان این وضعیت معمولا از حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی استفاده می شود.

کودکانی که چرخش استخوان ران در آنها وجود دارد معمولا به حالت "W" می نشینند و این فرم را برای نشستن ترجیح می دهند چرا که این حالت برایشان راحت تر است. بنابراین نباید آنها را از این گونه نشستن منع کرد.

برای درمان چرخش داخلی مفصل ران (آنته ورژن) به ندرت اصلاح از طریق جراحی نیز صورت می گیرد. در این جراحی که درپزشکی دیروتیشن استئوتومی ران (femoral derotation osteotomy) یا چرخش مجدد استخوان ران گفته میشود، جراح مفصل ران را شکاف می دهد وناحیه توپکی شکل ران که درحفره لگن قراردارد را درموقعیت طبیعی می چرخاند وباعث بهبود حالت استخوان می شود. این جراحی هیچ گاه در سنین قبل از 8 تا  سال انجام نمی شود. دلیل این امر میزان بالای رفع خود به خود این مشکل به مروز زمان است. توصیه برای جراحی شامل موارد : 1) چرخش بیش از 45 درجه استخوان ران.2) عدم چرخش مفصل ران به بیرون یا به داخل. 3) نقص عملکردی، و 4) بی قوارگی شدید به لحاظ زیبایی.

تورشن تیبیال (Tibial Torsion) یا چرخش ساق به داخل

تورشن تیبیا موجب راه رفتن کبوتری یا in-toeing gait می شود، چرا که استخوان ساق پا یا درشت نی (تیبیا) در این حالت به سمت داخل چرخیده است و مچ و کف پا هم که به آن متصل هستند به سمت داخل کج می شوند و در نتیجه کودک کف پایش را به سمت داخل می گذارد. این وضعیت اغلب زمانی به چشم می آید که کودک شروع به راه رفتن می کند و معمولا بین سنین 2 تا 4 سالگی رایج است. این چرخش به داخل نوعی دگرگونی و تغییر یافتگی در آناتومی طبیعی است که تا حدی به دلیل وضعیت قرارگیری جنین در رحم ایجاد می شود. زمانی که در کودکان دارای تورشن تیبیا، کاسه زانو(پاتلا) مورد معاینه قرار می گیرد، کف پاها به داخل می چرخند. در گذشته بریس های متفاوت و کفش های مخصوص برای درمان این وضعیت تجویز می شد اما هیچ یک از این کفش ها و بریس ها نتوانستند روند طبیعی اصلاح این بدشکلی را سریع تر کنند. بنابراین بهترین درمان برای راه رفتن کبوتری که در اثر تورشن تیبیا ایجاد می شود، بنابراین اطمینان و مراقبت تا زمان اصلاح و بهبود، بهترین درمان این وضعیت است.

مطالعات نشان داده است دوندگان بزرگسالی که دارای این نوع انحراف در راه رفتن هستند و تا حدی پاها را به سمت داخل می گذارند، به طور متوسط سریع تر از سایر دونده ها هستند.

متاتارسوس ادکتوس (Metatarsus Adductus) یا پاهای خمیده

به عنوان برآمدگیِ (انحراف به داخل) قسمت کناری پاها تعریف می شود؛ به این معنی که پنجه پا به سمت داخل انحراف پیدا کرده است. این حالت، شایع ترین نوع بدشکلی در پاهای نوزادان است و بین یک تا سه کودک از هر هزار کودک تازه متولد شده دچار آن هستند. اگرچه علت اصلی این بدشکلی ناشناخته است، اعتقاد بر این است که پاهای خمیده در اثر حالت خمیده‌ی نوزاد قبل از تولد ایجاد می‌شوند. یک یا هر دو پای کودک از وسط پا به سمت داخل خمیده شده و به شکل لوبیا یا کلیه در می‌آیند. اکثریت غالب نوزادانی که با این بدفرمی متولد می شوند نیازمند درمان خاصی نیستند و این انحراف خود به خود طی فرایند رشد از بین خواهد رفت. در 90 تا 95 درصد بیماران پاها به تدریج به طور طبیعی صاف می شوند. والدین می توانند روزی چند بار به آرامی پاهای نوزاد را در جهات مختلف کشیده و خم کنند. درمان با استفاده از انجام نرمش های خاصی است که پزشک به والدین کودک یاد میدهد و آنها در طول روز بور مرتب این نرمش های کششی را برای پای بچه انجام می دهند. همچنین در این موارد از از کفش های طبی و ارتوپدی مخصوصی استفاده می شود که کودک باید در طول شبانه روز آن را بپوشد تا بتدریج شکل پا به فرم کفش درآید.

بندرت و در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به درمان های ذکر شده، زمانی که کودک کمی بزرگتر می شود، از گچ گیری پا استفاده می شود. معمولا گچ پس از هر چند مدت عوض می شود و پزشک سعی می کند تا با هر گچ گیری شکل گچ را کمی تغییر داده و پا را به فرم مناسب اصلاح کند.

مرجع:

https://www.massgeneral.org/ortho-childrens/conditions-treatments/intoeing.aspx