بیماری پیرونی (Peyronie's disease)

شرح بیماری

در بیماری پیرونی بافت اسکار فیبری در داخل آلت تناسلی رشد کرده و باعث نعوظ انحنا دار و دردناک می شود. آلت تناسلی مردان در شکل و اندازه با یکدیگر متفاوت اند. و داشتن نعوظ منحنی لزوما نباید علت نگرانی باشد. بیماری پیرونی تنها در برخی از مردان باعث انحنای قابل ملاحظه یا درد شدید آلت تناسلی می شود.

این بیماری می تواند از داشتن رابطه جنسی جلوگیری کرده یا ممکن است فرد را دچار ناتوانی یا اختلال نعوظ  کند. برای بسیاری از مردان، این بیماری باعث استرس و اضطراب نیز می شود.

بیماری پیرونی گاهی اوقات به خودی خود از بین می رود. اما در بیشتر موارد، این بیماری در بدن باقی خواهد ماند و یا بدتر می شود. اگر انحنا به حدی شدید باشد که مانع انجام موفق رابطه جنسی شود، از روش های درمانی استفاده خواهد شد.

علائم و نشانه ها

علائم و نشانه های این بیماری ممکن است ناگهان ظاهر شوند یا به تدریج رشد کنند. شایع ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:

• بافت اسکار:  بافت اسکار (پلاک) مربوط به بیماری پیرونی می تواند زیر پوست آلت تناسلی به عنوان توده صاف و یا یک برآمدگی از بافت های سخت احساس شود.
• انحنای قابل توجه در آلت تناسلی:  آلت تناسلی ممکن است با وجود این بیماری دارای انحنای رو به بالا، پایین یا خم شده به یک طرف باشد. در برخی موارد، آلت تناسلی ممکن است باریک، دندانه دار یا شبیه ساعت شنی شود.
• مشکلات نعوظ:  این بیماری ممکن است مشکلی در ایجاد یا حفظ نعوظ (اختلال نعوظ) ایجاد کند.
• کوتاه شدن آلت تناسلی:  آلت تناسلی در نتیجه بیماری پیرونی ممکن است کوتاه تر شود.
• درد:  ممکن است درد در آلت تناسلی با نعوظ یا بدون نعوظ رخ دهد.

انحنای مرتبط با بیماری پیرونی ممکن است به تدریج بدتر شود. در بعضی موارد، به طور معمول ثابت می شود.

درد در حین نعوظ معمولا در عرض یک تا دو سال بهبود می یابد، اما بافت اسکار و انحنای آن اغلب باقی می مانند. در برخی موارد، منحنی و درد ناشی از بیماری پیرونی بدون درمان بهبود می یابند.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد یا انحنای آلت تناسلی شما مانع از داشتن رابطه جنسی یا باعث اضطراب در شما شده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت ها

علت این بیماری کاملا شناخته شده نیست، اما ظاهرا برخی عوامل در ایجاد ان دخیل اند.

به نظر می رسد بیماری پیرونی به طور کلی در نتیجه ی آسیب های مکرر به آلت تناسلی ایجاد می گردد. به عنوان مثال، آلت تناسلی ممکن است در طول رابطه جنسی، فعالیت ورزشی یا در اثر تصادف صدمه دیده باشد. اما در اغلب موارد آسیب و ضربه خاصی علت آن نیست. 

در این شرایط در طول روند بهبودی، بافت اسکار به شیوه ای غیر سازمان یافته تشکیل می شود که در نتیجه می تواند منجر به ایجاد گره شده و انحنا به وجود آورد.

هر طرف آلت تناسلی حاوی یک لوله اسفنجی ( کورپوس کاورنوزوم ) است که حاوی بسیاری از عروق خونی کوچک می باشد. هر یک از بافت های اسفنجی در غلاف بافتی الاستیکی به نام تونیکا آلبوژینه (tunica albuginea)  قرار دارند که در حین نعوظ گسترش یافته و صاف می شود.

هنگامی که تحریک جنسی ایجاد می شود، جریان خون به این بافت ها افزایش می یابد. در اثر افزایش جریان خون این بافت ها پر از خون شده و آلت تناسلی بزرگ می شود. در بیماری پیرونی، زمانی که آلت تناسلی بزرگ می شود، ناحیه ای که دارای بافت اسکار است کمتر کش می آید و موجب می شود آلت تناسلی خم شده، اختلال نعوظ ایجاد شود و احتمالا درد به وجود آید.

در برخی مردان، بیماری پیرونی به تدریج  ظهور می کند و به نظر نمی رسد که به آسیب مرتبط باشد. محققان تحقیقی را انجام داده اند که نشان می دهد بیماری پیرونی ممکن است با یک ویژگی ارثی یا به یک بیماری خاص مرتبط باشد.

عوامل خطر ابتلا

آسیب جزئی به آلت تناسلی همیشه به بیماری پیرونی منجر نمی شود. با این حال، عوامل مختلفی می توانند موجب بهبود ضعیف آسیب دیدگی و ایجاد بافت اسکار شده و در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. این عوامل عبارتند از:

• وراثت: اگر پدر یا برادر شما بیماری پیرونی را داشته باشد،  احتمال ابتلا شما به این بیماری افزایش می یابد.
• اختلالات بافت پیوندی:  به نظر می رسد مردان مبتلا به اختلال بافت همبند در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.. به عنوان مثال، تعدادی از مردان مبتلا به بیماری پیرونی، به ضخیم شدن غلاف کف دست که منجر به کشیدگی انگشتان دست می شود مبتلا هستند (انقباض دوپویترن )
• سن:  شیوع بیماری پیرونی با افزایش سن بیشتر می شود. این بیماری به ویژه در مردان بالای ۵۵ سال شایع است.

عوامل دیگر مثل سیگار کشیدن و برخی از انواع جراحی های پروستات ممکن است با این بیماری مرتبط باشند.

عوارض جانبی

عوارض بیماری پیرونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ناتوانی جنسی در برقراری رابطه جنسی
• مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)
• اضطراب یا استرس در مورد توانایی های جنسی و یا ظاهر آلت تناسلی
• استرس در رابطه با شریک جنسی
• ناباروری به دلیل مشکل یا غیر ممکن بودن مقاربت

تشخیص

معاینه فیزیکی اغلب برای شناسایی وجود بافت اسکار در آلت تناسلی و تشخیص بیماری پیرونی کافی است. به ندرت، سایر شرایط علائم مشابهی را ایجاد می کنند و باید در طی آزمایشات رد شوند.

آزمایشات تشخیصی این بیماری برای شناسایی دقیق علائم عبارتند از:

معاینه بدنی:  برای این معاینه پزشک باید برای بررسی بافت اسکار و علت انحنا، آلت تناسلی را در حالت نعوظ معاینه کند. در این آزمایش اندازه آلت تناسلی نیز اندازه گیری می شود. اگر وضعیت به مرور زمان بدتر شود، این اندازه گیری به پزشک کمک می کند تا بررسی کند که آیا آلت تناسلی کوتاه شده یا خیر؟ برای بررسی درجه انحنا، محل بافت اسکار یا سایر جزئیات، پزشک از شما درخواست می کند که در حالت نعوظ در خانه از آلت تناسلی عکس بیاندازید.

سایر آزمایش ها:  پزشک شما ممکن است سونوگرافی یا سایر آزمون ها را برای بررسی آلت تناسلی تجویز کند. قبل از انجام آزمایشات تصویر برداری، برای ایجاد نعوظ ماده ای به بافت آلت تناسلی تزریق می شود. سونوگرافی رایج ترین آزمایش برای بررسی ناهنجاری های آلت تناسلی است. سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر از بافت نرم بدن استفاده می کند. این آزمایش ها می توانند وجود بافت اسکار، محدود شدن جریان خون به آلت تناسلی و سایر اختلالات دیگر را نشان دهند.

درمان بیماری

پزشک ممکن است در صورت وجود شرایط زیر رویکرد صبر و انتظار را توصیه کند:

• انحنای آلت تناسلی شما شدید نیست و دیگر بدتر نمی شود
• هنوز هم می توانید نعوظ و رابطه جنسی را بدون درد یا با وجود درد خفیف داشته باشید
• عملکرد خوبی در نعوظ دارید

اگر علائم شما شدید هستند یا به مرور زمان بدتر می شوند، پزشک ممکن است دارو یا جراحی را توصیه کند.

درمان دارویی

تعدادی از داروهای خوراکی برای درمان بیماری پیرونی مورد آزمایش قرار گرفته اند، اما ثابت نشده اند که می توانند در درمان مانند جراحی موثر باشند.

پنتوکسی فیلین (Pentoxifylline) یک داروی خوراکی است که برای بیماری پیرونی استفاده می شود. هنگامی که چندین ماه از این دارو مصرف شود، ممکن است میزان بافت اسکار کاهش یابد. اما این که این دارو دقیقا چطور این کار را انجام می دهد هنوز درک نشده است.

در بعضی موارد، داروهایی که مستقیما به آلت تناسلی تزریق می شوند ممکن است منحنی و درد ناشی از بیماری پیرونی را کاهش دهند. بسته به درمان، ممکن است برای انجام این روش بی حسی موضعی جهت کاهش درد تزریق شود. شواهد اثربخشی تزریق به آلت تناسلی محدود است. این داروها می توانند در ترکیب با داروهای خوراکی مورد استفاده قرار گیرند.

داروهای درمان این بیماری عبارتند از:

کلاژناز (Collagenase):  تنها داروی تایید شده توسط FDA برای بیماری پیرونی، کلاژناز است. این دارو برای استفاده در مردان بالغ با انحنای متوسط تا شدید و برآمدگی قابل لمس استفاده می شود. تحقیقات نشان داده اند که این درمان می تواند منحنی و ناراحتی مربوط به بیماری پیرونی را بهبود بخشد. این دارو با شکستن تجمع کلاژن ایجاد شده که باعث انحنای آلت تناسلی می شود، بیماری را درمان می کند.

وراپامیل (Verapamil): این دارو معمولا برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود. اما به نظر می رسد که می تواند تولید کلاژن، پروتئینی که ممکن است عامل کلیدی در ایجاد بافت اسکار باشد را مختل کند. این دارو در برخی از افراد درد را نیز کاهش می دهد.

اینترفرون(Interferon): این دارو یک نوع پروتئینی است که ظاهرا تولید بافت فیبری را متوقف می کند و به شکستن آن کمک می کند. یک کارآزمایی کنترل شده نشان داد که این درمان نسبت به دارونما بهتر عمل می کند.

درمان جراحی

اگر انحنا و عوارض این بیماری به حدی شدید باشد که از رابطه جنسی جلوگیری کند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. معمولا جراحی تا زمانی که بیماری حداقل ۱ سال ادامه پیدا نکند و انحنا به مدت ۶ ماه ثابت نماند توصیه نمی شود.

روش جراحی متداول عبارتند از:

بخیه کناره ها: روش های گوناگونی برای بخیه زدن طرفی از آلت تناسلی که انحنا ندارد استفاده می شود. در این عمل سمتی از آلت تناسلی که انحنا ندارد بخیه زده شده و به سمت خود کشیده می شود. این عمل برای انحناهای خفیف استفاده می شود و ممکن است به کوتاه شدن آلت تناسلی منجر شود. در برخی موارد، این نوع جراحی باعث اختلال در عملکرد نعوظ نیز می شود.

برش یا برداشتن و پیوند زدن: با استفاده از این نوع جراحی، جراح یک یا چند برش در بافت اسکار ایجاد می کند و اجازه می دهد غلاف آلت تناسلی به درستی کشیده شود. جراح ممکن است مقداری از بافت اسکار را نیز بردارد. این روش به طور کلی در موارد انحنای شدید و یا اصلاح ناپذیری استفاده می شود. این روش ممکن است منجر به بدتر شدن عملکرد نعوظ در مقایسه با روش بخیه زدن شود.

ایمپلنت آلت تناسلی: ایمپلنت آلت تناسلی جایگزین بافت اسفنجی که در طول نعوظ پر از خون می شود، خواهد شد. ایمپلنت ها ممکن است نیمه سفت باشند. یعنی اغلب به صورت دستی خم می شوند و برای مقاربت جنسی به سمت بالا کشیده می شوند. نوع دیگری از ایمپلنت وجود دارد که با یک پمپ که در اسکولوم نصب می شود، متورم می شود.

نوع عمل جراحی بستگی به شرایط شما دارد. موقعیت بافت اسکار، شدت علائم و سایر عوامل برای انجام عمل در نظر گرفته می شود. اگر ختنه انجام نشده باشد، پزشک ممکن است بیمار را ختنه کند.

بسته به نوع عمل جراحی ممکن است بتوانید در همان روز از بیمارستان مرخص شوید یا ممکن است لازم باشد که یک شب بستری شوید. بعد از این عمل ها، باید بین ۴ تا ۸ هفته از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید.

سایر روش های درمانی

تکنیکی به نام درمان تعریق زیاد (یونتوفورزیس) نیز وجود دارد که با استفاده از یک جریان الکتریکی و ترکیبی از وراپامیل و یک استروئید از طریق پوست انجام می شود. تحقیقات موجود نتایج متناقضی از این درمان برای کاهش انحنای آلت تناسلی و عملکرد نعوظ نشان داده است.

چندین درمان نابارور نیز برای بیماری پیرونی مورد بررسی قرار گرفته اند. اما شواهد در مورد نحوه کارکرد و عوارض جانبی آن ها محدود است. این درمان ها عبارتند از: استفاده از امواج صوتی شدید برای شکستن بافت اسکار (موج شوک درمانی)، دستگاه های کشش آلت تناسلی (کشش درمانی) و پرتودرمانی

حمایت و همراهی

بیماری پیرونی می تواند اضطراب و نگرانی قابل ملاحظه ای در رابطه شما و شریک جنسی تان ایجاد کند. برای برخورد درست با این بیماری به موارد زیر توجه کنید:

• برای شریک جنسی خود توضیح دهید که چگونه این بیماری می تواند بر عملکرد جنسی شما تاثیر بگذارد.
• اجازه دهید شریک جنسی تان بداند که شما چه احساسی در مورد آلت تناسلی و عملکرد جنسی خود دارید.
• با شریک خود در مورد اینکه چگونه هر دو شما می توانید نزدیکی و صمیمیت جنسی و فیزیکی داشته باشید، صحبت کنید.
• با یک روانشناس یا متخصص و مشاور امور جنسی درباره مشکل خود گفتگو کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر علائم بیماری پیرونی را در خود مشاهده می کنید، می توانید به یک متخصص بیماری ها و اختلالات جنسی مردان یا متخصص مجار ی ادراری و دستگاه تناسلی( ارولوژیست)مراجعه کنید.

کاری که می توان انجام داد:

پیش از ملاقات خود با پزشک لیستی از موارد زیر تهیه کنید:

• تمام علائم و نشانه هایی که دارید؛ از جمله علائمی که به علت مراجعه شما بی ربط به نظر می رسند.
• اطلاعات شخصی مهم و کلیدی خود؛ از جمله استرس ها و تغییرات اخیر زندگی
• داروهایی که مصرف می کنید؛ از جمله تمام ویتامین ها و مکمل ها
• سابقه خانوادگی بیماری پیرونی( در صورتی که پیشینه خانوادگی این بیماری را دارید)
• تمام سوالاتی که از پزشک دارید

سوالات خودتان را از پزشک به ترتیب اولویت دسته بندی کنید. سوالات مربوط به این بیماری عبارتند از:

• انجام چه آزمایشاتی لازم است؟
• چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• آیا این علائم ممکن است بهتر یا بدتر شوند؟

علاوه بر این پرسش ها اگر سوالات دیگری حین ملاقات با پزشک به ذهنتان رسید، از پرسیدن آن دریغ نکنید.

سوالات احتمالی پزشک از بیمار

• چه وقت برای اولین بار متوجه انحنا در زیر پوست آلت تناسلی خود شدید؟
• آیا این انحراف و انحنا به مرور زمان شدیدتر شده است؟
• آیا به هنگام نعوظ درد دارید؟ در این صورت آیا این درد به مرور زمان کمتر یا بیشتر شده است؟
• آیا هیچ گونه آسیب و ضربه احتمالی به آلت تناسلی تان را به خاطر می آورید؟

مرجع:

Peyronie's disease