پریاپیسم (نعوظ دردناک) مرتبط با بیماری سلول داسی شکل

پریاپیسم چیست؟

پریاپیسم، نعوظ غیر عادی و دائمی در آلت تناسلی مردانه است که معمولا دردناک و ناراحت کننده است این حالت الزاما با تحریک جنسی و یا میل جنسی همراه نیست و به لحاظ عملکرد جنسی طبیعی نمی باشد. اکثریت مردانی که به بیماری کم خونی سلول داسی شکل مبتلا هستند، احتمالا این مشکل را در زندگی خود تجربه خواهند کرد. 

دو نوع پریاپیسم رایج وجود دارد:

• برگشت پذیر الکن
• حاد انفجاری

پریاپیسم برگشت پذیر عود کننده چیست؟

پریاپیسم برگشت پذیر رایج ترین نوع پریاپیسم است این نوع را به دلیل اینکه دائما برگشت می کند، الکن stuttering می نامند. حملات برگشتی این نوع پریاپیسم معمولا خود به خود بهبود می یابند، اما به طور ناگهان طی چند ماه یا چندین ساعت دوباره باز می گردند. برخی از دوره های این نوع از پریاپیسم دردناک نیستند، با این حال هرچه پریاپیسم طولانی تر شود، نعوظ آن دردناک تر خواهد شد این نوع از پریاپیسم می تواند تبدیل به حمله شدید تر نوع حاد یا انفجاری پر فشار شود.

 پریاپیسم حاد پرفشار چیست؟

در این نوع، نعوظ دردناک و پایداری وجود دارد که بیش از چند ساعت به طول می انجامد. این نوع از پریاپیسم که خود به خود بهبود نمی یابد، بسیار دردناک است و معمولا یکی از عوارض عمده بیماری سلول داسی شکل محسوب می شود. در این حالت به مراقبت اورژانس پزشکی نیاز است بیماران معمولا پیش از حمله نوع حاد، دوره هایی از پریاپیسم برگشت پذیر را تجربه می کنند.

چرا پریاپیسم اتفاق می افتد؟

سلول‎های قرمزی که دارای شکل غیر نرمال هستند، می‎توانند سبب انسداد شریان تناسلی و در نتیجه بروز پریاپیسم شوند. بنابراین حمله پریاپیسم، بحران سلول داسی شکلی است که در آلت تناسلی قرار دارد. سلول های قرمز داسی شکل، در جریان طبیعی خون به آلت تناسلی اختلال ایجاد می کنند در نتیجه آلت تناسلی دچار کمبود اکسیژن شده و این باعث ایجاد درد و آسیب بافت آلت تناسلی می شود. نعوظ طبیعی صبحگاهی که تمام مردان و پسران آن را تجربه می کنند، می تواند برای مبتلایان به بیماری سلول داسی شکل، عامل و محرک بروز پریاپیسم باشد.

خطرات ابتلا به پریاپیسم کدامند؟

بافت های آلت تناسلی ممکن است در اثردوره های نعوظِ مکرر و دائم در پریاپیسم برگشت پذیر و یا به طور شایع تر، به دنبال یک دوره طولانی پریاپیسم حاد که چها رساعت یا بیشتر ادامه میابد، دچار زخم و آسیب شوند سپس آسیب و زخم این بافت ها نیز می تواند در جریان خون به آلت تناسلی اختلال ایجاد کرده و این جریان می تواند منجر به نقص عملکرد جنسی شود(اختلال نعوظ).

در چه سنی احتمال ابتلا به پریاپیسم وجود دارد؟

اکثر بیماران مبتلا به این عارضه، پریاپیسم را در دوران بلوغ و نوجوانی تجربه می کنند. اما برخی بیماران نیز در دهه های سی یا چهل زندگی خود دچار این بیماری می شوند( بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی).

تجربه پریاپیسم در چه ساعتی از شبانه روز بیشتر است؟

بیشتر حملات پریاپیسم صبح زود و در ارتباط با نعوظ طبیعی صبحگاهی اتفاق می افتند. این امردائما خواب فرد را دچار اختلال می سازد و با ایجاد خستگی، به طور عمده در کار و فعالیت های روزانه، کار و مطالعه فرد، اشکال ایجاد می کند. اگر در اثر این اختلال دچار بی خوابی هستید، حتما آن را با یک متخصص خون شناسی هماتولوژی در میان بگذارید تا در صورت نیاز، دارو و درمان مناسب دریافت کنید.

چرا در زمینه پریاپیسم اطلاعاتمان اندک است؟

دانش و اطلاعات مرتبط با پریاپیسم، که یکی از عوارض شدیدِ بیماری سلول داسی شکل است، بسیار ناچیزاست. بسیاری از بیماران از این مسئله که پریاپیسم می تواند یکی از عوارض کم خونی داسی شکل باشد، مطلع نیستند. بنابراین مبتلایان به بیماری سلول داسی شکل، ممکن است از عواقب و خطرات این بیماری و دوره های بروز پریاپیسم بی اطلاع باشند. بیماران معمولا به دلیل شرم و خجالت، از مطرح کردن عارضه پریاپیسم روی گردان هستند.

عواقب احتمالی پریاپیسم کدامند؟

برخی از بیماران مبتلا به پریاپیسم برگشت پذیر و حاد، در نعوظ طبیعی جنسی مشکل دارند.

اختلال نعوظ:  اختلال نعوظ معمولا زمانی رخ می دهد که دوره های پریاپیسم به سرعت درمان نمی شوند. اختلال نعوظ می تواند موجب ناراحتی های شدید روانی شود یا روی روابط جنسی فرد تاثیر بگذارد. بیماران ممکن است به علت شرم و خجالت، مشکل خود را از پرستاران و پزشکان، شریک جنسی یا اعضای خانواده خود پنهان کنند. اگر گمان می کنید دچار اختلالات نعوظ هستید، بسیار مهم است که توسط یک پزشک متخصص ارولوژیست که می تواند در رابطه با این وضعیت گزینه های درمانی پیشنهاد کند، مورد ارزیابی قرار گیرید.

پزشک خانوادگی پزشک عمومی و یا پزشک متخصص خون شناسی هماتولوژی می توانند شما را به یک متخصص ارولوژی مثانه و مجاری ادرار ارجاع دهند. به هیچ وجه توصیه نمی شود که برای این اختلال خود درمانی کنید و یا دارویی مثل داروهایی که می توان از طریق اینترنت خریداری کرد برای این منظور تهیه و مصرف کنید چرا که برخی از این روش های درمانی می تواند بسیار مضر باشد.

چه چیزی ممکن است عامل و محرک بروز پریاپیسم باشد؟

چندین عامل ممکن است به عنوان محرکی برای بروز این بیماری عمل کنند: پریاپیسم نیز عموما به واسطه همان فاکتورهایی ایجاد می شود که عوامل بروز انواع دیگر بحران سلول داسی شکل هستند.

این عوامل عبارتند از:

• استرس، عفونت، سطوح پایین اکسیژن، کم آبی، الکل، فعالیت فیزیکی و دمای سرد و گرم محیط
• نعوظ صبحگاهی در مردان یک حالت نرمال است که به علت پر بودن مثانه ایجاد می شود. این نعوظ می تواند یکی از عوامل مهم ایجاد پریاپیسم باشد این حالتِ طبیعی با دفع ادرار از بین می رود با این حال، در بیماران سلول داسی شکل، نعوظ صبحگاهی می تواند تبدیل به حمله پریاپیسم شود، به خصوص اگر ادرار کردن نتواند این حالت را برطرف سازد.
• در بیمارانی که سطح اکسیژن خونشان پایین است و یا دارای سابقه مشکلات تنفسی حین خواب هستند، احتمال ابتلا به پریاپیسم بیشتر است.
• مصرف الکل و کشیدن سیگار می تواند به عنوان محرکی برای انواع خطرات سلول داسی شکل از جمله پریاپیسم عمل کند.
• بیماران غالبا گزارش می کنند که پریاپیسم گاهی در طول رابطه جنسی بروز می کند از انجا که رابطه جنسی، نیروی جسمی و بدنی بالایی می طلبد، می تواند منجر به بحران سلول داسی شکل از جمله پریاپیسم شود.
• برخی از روش های درمانی یا داروهای خاص، می توانند خطر بروز پریاپیسم را افزایش دهند بنابراین اگر مبتلا به بیماری سلول داسی شکل هستید، در مورد مصرف انواع داروها جهت درمان سایر بیماری هاف حتما با هماتولوژیست خود مشورت کنید.
• استفاده از کمپرس یخ یا ریختن آب سرد، می تواند وضعیت پریاپیسم را وخیم تر سازد به خاطر داشته باشید که سرما محرک انواع بحران سلول داسی شکل است.

بیماران چگونه پریاپیسم خود را کنترل و مدیریت می کنند؟

بسیاری از بیماران روش های مختلفی برای کنترل این وضعیت به کار می برند راهکار های موثر برای کنترل پریاپیسم شامل مصرف مسکن ها، گرم نگه داشتن با استفاده از کیسه آب گرم یا پد های گرماده و ریختن آب گرم روی آلت تناسلی می باشد. ورزش هایی مثل اسکوات، دویدن، دوچرخه سواری و پله نوردی دویدن روی پله می تواند حملات پریاپیسم را بر طرف کند. خالی کردن مثانه در طول شب برای پیشگیری از نعوظ صبحگاهی نیز به عنوان یکی از روش های پیشگیری موثر در بعضی موارد گزارش شده است. بیماران اغلب گزارش می کنند مسکن هایی که به طور معمول برای درمان سلول داسی شکل خود مصرف می کنند، در کنترل درد ناشی از پریاپیسم چندان موثر نیست.

از ریختن آب سرد یا گذاشتن یخ بر روی آلت تناسلی خودداری کنید، زیرا ممکن است بسیار مضر باشد. قبل از این که هر راهکاری را برای کنترل پریاپیسم خود امتحان کنید، بهتر است آن را با پزشک متخصص خون شناس هماتولوژیست خود مطرح کنید.

در زیر چندین توصیه مفید و موثر وجود دارد که می توانید آنها را مد نظر قرار دهید:

• برای درمان پریاپیسم خود همان اقداماتی را انجام دهید که برای درمان سلول داسی شکل به کار می گیرید؛ مانند نوشیدن مایعات فراوان و مصرف مسکن و ضد درد
• برای پیشگیری از نعوظ صبحگاهی که می تواند محرک بروز پریاپیسم باشد، مثانه خود را در طول شب و همچنین صبح به محض بیدار شدن خالی کنید
• ورزش هایی انجام دهید که این عارضه را بر طرف می کنند.
• راهی برای اجتناب از استرس بیابید؛ مثلا مشاوره و روان درمانی و عضو شدن در گروه های حمایتی می تواند موثر باشد
• به هنگام بروز پریاپیسم از فعالیت جنسی خودداری کنید به خاطر داشته باشید که پریاپیسم با انجام رابطه جنسی سکس و همچنین با خودارضایی از بین نمی رود.
• از مصرف زیاد مسکن برای درد پریاپیسم خودداری کنید سعی کنید به جای آن گزینه های درمانی دیگری پیدا کنید
• از مصرف الکل، شاهدانه، تنباکو و ویاگرا خودداری کنید، چرا که می توانند محرک پریاپیسم بوده یا شدت آن را بیشتر کنند

دریافت کمک

بسیاری از بیماران مبتلا به سلول داسی شکل گزارش می کنند که در اولین ساعات بروز یک پریاپیسم شدید، به دلیل شرم و خجالت از این وضعیت و مشکلاتی مثل لباس عوض کردن و غیره، از مراجعه به پزشک یا رفتن به بیمارستان خودداری کرده اند بسیاری از بیماران از روش های درمانی موجود بی اطلاع هستند و همچنین نگران اند که بعد از ورود به بیمارستان چه اتفاقی خواهد افتاد و پزشک و پرستار چه عکس العملی خواهند داشت. بنابراین بیشتر بیماران، اطلاعات خود را در این زمینه از اعضای خانواده یا دیگر مبتلایان به بیماری سلول داسی شکل دریافت می کنند این افراد نیز ممکن است به دلیل نداشتن اطلاعات کافی نتوانند درمان یا راهکار مناسبی پیشنهاد دهند.

بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی شکل معمولا ابراز می دارند که برای مطرح کردن وضعیت و بیماری خود با پرستار یا پزشک زن و همچنین شریک جنسی خود مشکل دارند بسیاری از این بیماران همچنین نگران این مسئله هستند که با وجود این عارضه، عملکرد جنسی آنها درآینده چگونه خواهد بود.

برخی از اطلاعات مهم در رابطه با پریاپیسم که هنگام رفتن به بیمارستان به آن نیازمند هستید، به شرح زیر اند:

• درخواست کنید که شما را در یک اتاق یا بخش خصوصی قرار دهند
• درباره پریاپیسم خود یا گزینه های درمانی آن با یک روانشناس و متخصص هماتولوژی خون شناسی مشورت کنید
• درباره راهکار های مفید و موثر و روش های درمانی موجود با پزشک خود مشورت کنید
• از پزشک خود در مورد منابع اطلاعاتی مکتوب و موجود در زمینه این بیماری سوال کنید
• اگر به دلیل دردِ پریاپیسم، رفتن به بیمارستان برایتان دشوار است، می توانید با اورژانس پزشکی تماس گرفته تا با اعزام آمبولانس، شما را با به بیمارستان برسانند
• اگر این طور راحت تر هستید، از پزشک خود بخواهید تا وضعیت و عوارض بیماری شما را برای اعضای خانواده یا همسرتان شریک جنسی شرح دهد
• اگر به دلیل این بیماری و تاثیر آن بر زندگی تان دچار استرس هستید، از پزشک خود بخواهید که شما را به یک متخصص روانشناس ارجاع دهد تا او بتواند در زمینه پیامد های روانی بیماری سلول داسی شکل به شما کمک کند.
• ممکن است اطلاعات درست و معتبر در زمینه پریاپیسم در اینترنت مشکل یافت شود بنابراین بهتر است اطلاعات لازم را از پزشک متخصص خون شناسی هماتولوژیست و یا متخصص ارولوژی دریافت کنید.

 آیا راه حلی برای پیشگیری از پریاپیسم وجود دارد؟

داروهای رایجی برای پیشگیری از این بیماری وجود دارند. پزشک متخصص خون شناسی هماتولوژی یا متخصص ارولوژی به شما خواهند گفت که برای کنترل نوع پریاپیسم تان بهترین روش درمانی کدام است. درک این نکته نیز مهم است که مصرف مسکن، درمان مستقیم و اصلی این بیماری نیست و تنها به کنترل و تسکین درد که از عوارض بیماری است کمک می کند. اگر به ناچار برای تسکین دردِ این عارضه، زیاد مسکن مصرف می کنید، به پزشکتان اطلاع دهید تا گزینه درمانی مناسب تری را برایتان تجویز کند.

چرا و چه موقع باید با اورژانس پزشکی تماس بگیرید؟

• در صورتی که پریاپیسم شما به درمان ها ی عادی یا راهکار های خانگی جواب ندهد و بیش از دو ساعت به طول بیانجامد، می توانید با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید
• هر چه بیشتر با وضعیت پریاپیسم در خانه بمانید، درد و همچنین آسیب به بافت های آلت تناسلی بیشتر خواهد شد، که این می تواند نقص عملکرد جنسی را در پی داشته باشد.
• پوشیدن لباس زیر یا شلوار تنگ، می تواند درد پریاپیسم را شدید تر کند. لباس های گشاد، مشکلِ شما را چندان ظاهر نمی سازند و می توانید به راحتی در مکان های عمومی رفت و آمد کنید
• اگر پریاپیسم خیلی شدید باشد و به دارو نیز پاسخ ندهد، به تماس با اورژانس پزشکی و درخواست اعزام آمبولانس نیاز است
• زمانی که به مرکز فوریت های پزشکی بیمارستان می رسید، تیم پزشکی را از وضعیت خود مطلع سازید تا آنها بتوانند با تیم و متخصصان هماتولوژی و اورولوژی تماس برقرار کنند. اگر از وضعیت پریاپیسم خود خجالت می کشید، می توانید درخواست کنید شما را در بخش یا اتاق خصوصی قرار دهند
• پریاپیسمی که نیاز به حضور در بیمارستان دارد، توسط متخصص خون شناسی هماتولوژی و بیماری های مثانه و مجاری ادراری ارولوژی مورد ارزیابی قرار می گیرد. این متخصصین معمولا درمانی را توصیه می کنند که شامل داروهای خوراکی برای درمان پریاپیسم و همچنین مسکن های قوی جهت از بین بردن دردهای ناشی از آن است.
• در موارد حمله های شدید پریاپیسم حاد، ممکن است پزشک متخصص ارولوژی، تزریق مستقیم به داخل آلت تناسلی را توصیه کند، و یا تصمیم بگیرد که سلول های داسی شکل خون را از ناحیه آلت تناسلی خارج کند
• گرچه ممکن است برخی از این درمان ها برای فرد ناراحت کننده و ناخوشایند باشد، پزشک تا آن جا که ممکن است به بیمار اطمینان خاطر می دهد. درک این نکته مهم است که پزشک ارولوژ شما سعی دارد اختلال نعوظ را درمان کرده و وضعیت وخیم و اورژانسی شما را برطرف کند
• زمانی که به دلیل عارضه پریاپیسم در بیمارستان بستری هستید، ممکن است داروهایی دریافت کنید که برای درمان سلول داسی شکل تجویز می شوند. این داروها عبارتند از مایعات درون سیاهرگی درون وریدی، اکسیژن و آنتی بیوتیک ها در موارد وخیم تر پریاپیسم.
  در صورتی که سایر درمان هایی که پزشک ارولوژ تجویز کرده موثر واقع نشود، ممکن است پزشک متخصص خون شناس انتقال خون را توصیه کند.
• هرچه سریع تر با مرکز اورژانس پزشکی تماس بگیرید یا درمان مناسب را به موقع دریافت نمایید، احتمال موفقیت آمیز بودن درمان بیشتر است که این خود خطر اختلال نعوظ را کاهش می دهد.