آپاندیسیت
آپاندیسیت (به انگلیسی: Appendicitis) یا آویزآماس به التهاب ناگهانی آپاندیس گفته میشود. آپاندیس زائدهای کوچک و انگشتیشکل است که از رودهٔ بزرگ منشعب میشود.
هر سال از هر ۵۰۰ نفر، یک نفر دچار آپاندیسیت میشود و این عمل شایعترین عمل اورژانسی شکم است.
این بیماری اغلب در بین افراد ۱۰ تا ۲۵ سال دیده میشود ولی حتی در شیر خواران و افراد مسن نیز گزارش شدهاست ابتلا مردان تقریباً دو برابر زنان است.
آپاندیسیت حاد در کودکان:
آویزآماس حاد در کودکان، شایعترین موقعیت حاد جراحی در کودکان است. ابتلا در کودکان زیر ۱۴ سال، ۴ در ۱۰۰۰ مورد است. شایعترین سن آپاندیسیت در کودکان بین ۱۸–۱۲ سالگی است.
علایم بالینی آپاندیسیت حاد:
علایم بالینی آپاندیسیت حاد کاملاً متفاوت است. علایم میتواند کلاسیک یا متغیر باشد. علایم بالینی کلاسیک آپاندیسیت در کمتر از ۵۰٪ موارد وجود دارد، بنابراین اکثر موارد آپاندیسیت حاد علایم Atypical دارند.
با وجود پیشرفتهای تکنولوژی در زمینهٔ تصویر برداری، هنوز هم hallmark تشخیص آپاندیسیت حاد، بر اساس شرح حال و معاینهٔ دقیق بیمار است. علایم بالینی کلاسیک آپاندیست بیاشتهایی و کسالت عمومی است.
درد شکم: درد شکمی از علایم اولیه بیماری است که در ساعات اولیه پس از شروع بیماری، آغاز میگردد. درد اولیه مبهم است. ارتباط با فعالیت یا وضعیت بیمار ندارد. اغلب کولیکی و اطراف ناف است که ناشی از التهاب احشا و به دلیل گشاد شدن آپاندیس میباشد. با پیشرفت روند التهابی در طی ۲۴–۱۲ ساعت، درد در ناحیه R.L.Q (سمت راست و پایین شکم) متمرکز میشود. سپس به مرور درد بسیار شدید و پایدار میشود و با حرکت افزایش مییابد.
تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ در بیش از ۵۰٪ بیماران رخ میدهد و اغلب به دنبال آن درد شکمی در عرض چند ساعت ایجاد میشود.
بی اشتهایی: بی اشتهایی یک یافته کلاسیک در آپاندیسیت حاد است.
اسهال و علایم ادراری: بخصوص در موارد پرفوراسیون آپاندیس یا احتمال آبسه داخل لگنی دیده میشود.
تب: تب در آپاندیسیت خفیف است، مگر این که پرفوراسیون رخ داده باشد.
تاکی کاردی خفیف نیز در اغلب بیماران دیده میشود.
معاینات بالینی:
تندرنس موضعی شکمی، قابل اعتمادترین یافته در تشخیص آپاندیسیت حاد است. البته در موارد آپاندیس رتروسکال این یافته کمتر بارز است یا دیرتر دیده میشود. معاینهٔ شکم برای آپاندیسیت از ناحیه L.L.Q شروع میگردد و خلاف عقربههای ساعت به سمت L.U.Q و سپس R.U.Q و در نهایت به R.L.Q میرسد. این معاینهٔ چرخشی چندین بار ادامه مییابد و هر بار فشار در حین معاینه افزایش مییابد. علامت ریباند تندرنس، ROVSING SIGN در آپاندیسیت حاد دیده میشود، اما همیشگی نیست. سایر علایم نظیر علامت پسواس در آپاندیس رتروسکال، و علامت اوبتوراتور در آپاندسیت لگنی دیده میشود.
معاینات بالینی آپاندیسیت در کودکان:
کودک مبتلا هنگام راه رفتن با احتیاط راه میرود، کمی به جلو خم شده و اندکی به سمت راست لنگش دارد. در حالت پوزیشن طاقباز بیشتر به سمت راست دراز میکشند و زانوهایشان را بالا میبرند. وقتی از آنها خواسته شود که زانوی خود را باز کرده و دراز بکشند، دستشان را بر روی سمت راست و پایین شکم قرار داده و سپس پایشان را دراز میکنند. در آغاز معاینه، لمس آرام بازوی کودک در اطمینان خاطر دادن به او که معاینهٔ شکم نیز به همین آرامی است، باعث جلب اعتماد کودک و شانس بیشتر برای معاینهٔ دقیقتر خواهد بود.