اسکن رادیوایزوتوپ
اسکن استخوانی که به آن اسکن رادیوایزوتوپ Radioisotope scan، اسکن رادیونوکلاید Radionuclide scan یا سنتی گرام Scintigram هم میگویند نوعی روش تصویر برداری است که میتواند کمک فراوانی به تشخیص بسیاری از مشکلات استخوان ها بخصوص عفونت های استخوانی و تومورهای استخوانی بکند.اسکن رادیوایزوتوپ چگونه کار میکند
در این روش تصویربرداری مقادیری از یک ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق میشود. نوع ماده رادیواکتیو استفاده شده متنوع است و انتخاب آن بسته به اینست که پزشک معالج در صدد تشخیص چه نوع ضایعه ای میباشد.بافت هایی که دچار بیماری های خاصی هستند مقدار بیشتری از ماده رادیواکتیو را جذب میکنند بطور مثال برای تشخیص تومورهای استخوانی از عنصر رادیواکتیو تکنیسیم استفاده میشود.
تکنیسیم رادیواکتیو در استخوانی که سلول های تومورال داشته باشد بیشتر جذب میشود. و یا در عفونت ها استخوان، ماده رادیواکتیو بیشتری در بافت عفونی جمع میشود.
در نکروز آوازکولر سر استخوان ران میزان جذب ماده رادیواکتیو در سر استخوان ران ممکن است بیش از حد و یا کمتر از حد باشد.اسکن استخوان چه کاربردی دارد
از اسکن استخوانی در موارد زیر استفاده میشود:
1. تشخیص تومور و سرطان استخوان
2. مشخص کردن اینکه آیا سرطانی که در نقطه دیگری از بدن وجود دارد به استخوان منتشر شده و متاستاز داده است یا خیر. تومورهای پستان، ریه، پروستات، تیروئید و کلیع میتوانند به استخوان متاستاز بدهند
3. تشخیص شکستگی های ظریف و بدون جابجایی که در رادیوگرافی ساد قابل دیدن نیستند
4. تشخیص عفونت استخوان یا استئومیلیت
5. تشخیص علت درد استخوان وقتی که هیچ علت دیگری برای آن مشخص نشده است
6. تشخیص بیماری های متابولیک مانند استئومالاسی، استئودیستروفی کلیوی، پرکاری اولیه غده پاراتیروئید و بیماری پاژه.
بیمار باید حدود ۴ ساعت قبل از انجام تصویربرداری به مرکز مربوطه که معمولا به آنها مراکز پزشکی هسته ای میگویند مراجعه کند. بعد از تزریق به بیمار اجاره داده میشود تا حدود ۴-۳ ساعت محل را ترک کند و پس از آن برای تصویربرداری برگردد. این مدت لازم است تا ماده رادیواکتیو تزریق شده در تمام بدن منتشر شده و در بافت مورد نظر جمع شود.
به بیمار توصیه میشود تا در این چند ساعت ۶-۴ لیوان مایعات بنوشد تا زیادی ماده رادیواکتیو از طریق کلیه ها دفع شود. در موقع برگشت بیمار به مرکز تصویربرداری از وی خواسته میشود تا ادرار جمع شده در مثانه را بطور کامل تخلیه کند.
برای انجام اسکن هسته ای، دوربین بزرگی در نزدیک بدن بیمار شروع به تصویربرداری از بیمار میکند و به آهستگی در جهات مختلف حرکت میکند.
این تصویربرداری ممکن است حدود ۶۰-۳۰ دقیقه طول بکشد. در این مدت بیمار باید بیحرکت بر روی تخت دراز بکشد. در پایان، پرستار مجددا در اطاق حضور یافته و به بیمار کمک میکند تا از تخت پایین آمده و آنجا راترک کند.ماده رادیواکتیو در عرض ۳-۲ روز بعد از انجام اسکن از بدن دفع میشود. به بیماران توصیه میشود در این چند روز مایعات زیاد بنوشند تا بقیه ماده رادیواکتیو زودتر از بدن دفع شود.
در این مدت بیمار باید سعی کند در تماس نزدیک با زنان باردار و بچه های کوچک نباشد چون ممکن است مقدار کمی اشعه رادیواکتیو از بدن او ساطع شود.
