آب مروارید: علائم، تشخیص و درمان

آب مروارید چیست؟

آب مروارید، کدورت پیش رونده و بدون دردِ عدسی طبیعی داخلی چشم است. این وضعیت، معمولا عبور نور را مسدود می سازد و باعث می شود که فرد دید شفاف و واضحی نداشته باشد.

این بیماری، می تواند در دراز مدت باعث نابینایی گردد.

آب مروارید غالبا با افزایش سن در ارتباط است و در سنین بالا اتفاق می افتد، اما گاهی ممکن است در افراد جوان نیز رخ دهد.

آب مروارید چگونه بر روی دید افراد اثر می گذارد؟

در یک چشم سالم، نوری که وارد می شود، از عدسی عبور می کند. این عدسی نور را به شکل تصویر واضحی بر روی شبکیه متمرکز می کند. کار شبکیه نیز انتقال پیام های عصبی به مغز از طریق عصب بینایی است.

اگر این عدسی ها در اثر آب مروارید کدر شوند، تصویری که دیده می شود کدر و تار است. دیگر بیماری های چشمی از قبیل نزدیک بینی (myopia) هم می تواند باعث تاری دید شود، اما آب مروارید علائم مشخص و متمایزی ایجاد می کند.

علائم آب مروارید: تاریِ دید

تاری دید در هر فاصله ای که باشد، شایع ترین نشانه آب مروارید است. در این شرایط، دید شما ممکن است ابری، غیر شفاف و تار باشد. با گذشت زمان و شدید تر شدن آب مروارید، نور کمتری به شبکیه می رسد. افراد مبتلا به آب مروارید، ممکن است به خصوص هنگام رانندگی در شب، با دید خود مشکل داشته باشند.

حساسیت به نور

یکی دیگرازنشانه های اولیه آب مروارید، تابش خیره کننده نور می باشد که به معنی حساسیت نسبت به نور است. در این صورت، ممکن است در نور شدید خورشید، نتوانید اجسام را ببینید.

نور فضاهای داخلی نیز که پیش از این آزارتان نمی دادند، اکنون ممکن است بسیار درخشان تر و نورانی بنظر برسند. همچنین، رانندگی در شب به علت نور زننده چراغ های خیابان و نور چراغ ماشین هایی که از روبرو می آیند، برایتان دشوار خواهد بود.

دوبینی

گاهی اوقات، آب مروارید می تواند باعث دوبینی شود، حتی وقتی با یک چشم به اجسام نگاه می کنید. این نوع دوبینی، با دوبینی ناشی از انحراف چشم تفاوت دارد، فرد مبتلا به آب مروارید، زمانی که یک چشم خود را می پوشاند نیز، ممکن است تصاویر را دوتایی ببیند.

تغییر رنگ ها

آب مروارید می تواند بر روی دیدِ رنگی شما هم اثر بگذارد و باعث شود تا بعضی از سایه های رنگی را کمرنگ تر ببینید.

همچنین دید شما به تدریج دارای یک فیلتر زرد یا قهوه ای خواهد شد و تصاویر را با این تمِ رنگی خواهید دید.

در آغاز ممکن است متوجه این تغییر رنگ نشوید، اما با گذشت زمان مثلا  تشخیص رنگ بنفش از آبی برایتان دشوار می شود. 

دیدِ ثانویه

گاهی اوقات، آب مروارید می تواند قابلیت فرد را برای دیدن نمای نزدیک به طور موقت بهبود بخشد، چرا که در این شرایط، آب مروارید همانند یک لنز قوی عمل می کند. به این پدیده «دیدِ ثانویه» گفته می شود.

افرادی که قبلا برای خواندن یا نوشتن نیاز به عینک داشته اند، در می یابند که دیگر نیازی به آن ندارند.

به هر صورت، با شدت یافتن آب مروارید، دیدِ ثانویه از بین می رود و دوباره قدرت دیدِ فرد رو به افول می گذارد.

تغییر مکرر شماره عینک

تغییر مکرر در شماره عینک یا لنزهای تماسی می تواند نشانه دیگری از آب مروارید باشد. این موضوع به این دلیل است که آب مروارید یک بیماری پیشرونده است و با گذشت زمان بدتر می شود.

چه کسانی  مبتلا به آب مروارید می شوند؟

آب مروارید بیشتر به سن مربوط است بیش از نیمی از آمریکایی های بالای 65 سال به آب مروارید مبتلا هستند. در بعضی موارد ممکن است نوزادان با این عارضه متولد شوند که به آن آب مروارید مادرزادی می گویند. گاهی اوقات نیز ممکن است کودکان در اثر حادثه و ضربه یا یک بیماری خاص، به آب مروارید دچار شوند.

 همچنین قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش نیز ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید یا دیگر بیماری های چشمی را افزایش دهد.

چه چیزی باعث ایجاد آب مروارید می شود؟

دلیل اصلی ایجاد آب مروارید هنوز ناشناخته است، اما قطعا افزایش سن در بروز آن نقش دارد. همچنین عوامل زیر نیز ممکن است در ایجاد این عارضه دخیل باشند:

• دیابت
• سیگار کشیدن
• سوء مصرف الکل
• صدمه و آسیب به چشم
• مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید ها (داروهای ضد التهابی کورتونی)
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه یا نور خورشید

تشخیص آب مروارید

در اغلب موارد، پزشک می تواند آب مروارید را با معاینه چشم تشخیص دهد. چشم پزشک دیدِ شما را آزمایش کرده و به وسیله میکروسکپ اسلیت لامپ، مشکلات عدسی و دیگر بخش های چشم را معاینه و بررسی می کند.

برای معاینه از یک قطره چشمی گشاد کننده مردمک چشم استفاده می شود تا معاینه پشت چشم، یعنی جایی که شبکیه و عصب بینایی قرار دارند بهتر صورت گیرد.

جراحی آب مروارید

اگر در اثر آب مرواریدی که به کمک عینک و لنزهای تماسی قابل اصلاح نیست، بینایی خود را تا حدودی از دست داده باشید، ممکن است برای برداشتن آب مروارید به جراحی نیاز باشد.

 در جراحی آب مروارید، عدسی های گرفته و کدر برداشته می شوند و یک عدسی مصنوعی جایگزین آن می شود. این نوع جراحی که به صورت سرپایی انجام می شود؛ بی خطر بوده و تا حد زیادی برای بهبود بینایی شما موثر خواهد بود.

اگر آب مروارید در هر دو چشم وجود داشته باشد، برای چشم دیگر نیز جراحی صورت می گیرد.

انواع جراحی آب مروارید

دو نوع جراحی آب مروارید وجود دارد که رایج ترین نوع آن، فیکوامولسیفیکاسیون (عمل جراحی فیکو) یا «اولتراسونیک» نام دارد.

در این جراحی، برش کوچکی در چشم بیمار ایجاد می شود و جراح با استفاده از امواج اولتراسونیک، عدسی چشم را خرد می کند. پس از برداشتن عدسی، یک لنز را داخل چشم (IOL) جایگزین آن می کنند.

در اغلب جراحی های جدید آب مروارید، لنز داخل چشمی به بیمار کمک می کند تا بعد از جراحی دیگر نیاز به عینک های ضخیم یا لنزهای تماسی نداشته باشد.

نوآوری های جراحی آب مرواید

پیشرفت های اخیر در جراحی آب مروارید، می تواند هم نزدیک بینی و هم دوربینی را اصلاح کند. این نوآوری ها نیاز به استفاده از عینک مطالعه را پس از جراحی به حداقل رسانده یا آن را کاملا برطرف می کنند.

عدسی های تک کانونی متعارف، فقط دوربینی را اصلاح می کنند، به این معنا که بعد از عمل هنوز هم نیاز به استفاده از عینک های مطالعه وجود دارد. لنز داخل چشمی چندکانونی (IOL) می توانند برای برخی بیماران، به عنوان گزینه ای برای کمک به بهبود هر دو دید دور و نزدیک مورد استفاده قرار گیرند.

ایمپلنت های «توریک» برای اصلاح آستیگماتیسم در دسترس هستند. نوعی لنز نیز برای دید رنگی بهتر درحال ساخته شدن است که در این تصویر آن را در کنار سکه مشاهده می کنید.

بعد از جراحی چه انتظاری می توان داشت؟

تا چند روز بعد از جراحی، چشم شما ممکن است دچار خارش و نسبت به نور حساس باشد.

ممکن است برای کمک به فرایند بهبود، برایتان قطره تجویز شود یا از شما خواسته شود که از محافظ چشمی یا عینک های محافظ استفاده کنید.

اگرچه بلافاصله پس از جراحی، دید شما شروع به بهبود می کند، اما بهبودی کامل چشم نیاز به هشت هفته زمان دارد.

 در نهایت ممکن است باز هم، لااقل گهگاه دیدِ دور یا مطالعه نیاز به عینک داشته باشید.

خطرات جراحی آب مروارید

عوارضی که بعد از جراحی آب مروارید ایجاد می گردد، معمولا نادر است. شایع ترین خطرات خونریزی، عفونت و تغییرات فشار چشم می باشند که همگی درصورت تشخیص به موقع و زود هنگام، قابل درمان هستند.

این جراحی ممکن است خطر جداشدگی شبکیه را نیز کمی افزایش دهد که نیازمند درمان اورژانسی است.

گاهی اوقات، غشاء اطراف عدسی که حین جراحی حفظ شده و برای تثبیت لنز داخل چشمی مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند سالها پس از جراحی دچار کدورت شود. این کدورت که به آن آب مروارید ثانویه می گویند، به وسیله لنز، به سادگی و به طور دائمی قابل اصلاح است.

آیا شما نیز به جراحی آب مروارید نیاز دارید؟

این که آیا باید این جراحی را انجام دهید یا نه، به نظر شما و پزشکتان بستگی دارد. به ندرت ممکن است بیمار به خارج کردن فوری آب مروارید نیاز داشته باشد.

چنان که پیش تر گفتیم، آب مروارید به تدریج و طی دراز مدت بر روی بینایی افراد اثر می گذارد. به همین دلیل، بیشتر افراد تا زمانی که عینک و لنز تماسی نتواند چنین شرایطی را بهبود ببخشد، منتظر می مانند و پس از آن برای جراحی اقدام می کنند.

اگر احساس می کنید آب مروارید مشکلات چندانی در زندگی روزمره برایتان ایجاد نمی کند، می توانید فعلا صبر کنید برای جراحی عجله نکنید.

نکاتی برای پیشگیری از آب مروارید

با رعایت موارد زیر می توانید از خطر بروز آب مروارید جلوگیری نمایید:

• سیگار نکشید.
• همیشه در نور آفتاب، از کلاه لبه دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
• اگر دیابت دارید، آن را به خوبی کنترل کنید.
• از مصرف الکل اجتناب کنید.

مرجع

https://www.webmd.com/eye-health/cataracts/ss/slideshow-cataracts